1000000206

490 / 1328

' 476 l ·I B. I I. C O N T R. E) V E R SI A I.
nignam , qnando habet fundamentum aliquod pra=ponde1·ans ad credendum ;
illam efse veram , & fententiam rigidam efse falfam : quod numquam habet >
nifi quand-0 fententia benigna proponitur, vel ut ·unice verifimilis, vel ut:
manifrfie verifimilior contraria . Quare, ut fapienter fcri-bit Gerfon de Reg.
Moralit. fob titulo de fuperbia ·: Ambulandum in v_irt1ltiI doélrina v ia regia , ut
nec flriélius fiat Dei mandatum; nec latius .quam ipf~ mandaverat • Noíl:er itaque
fcopus, in quem collimare, & fiellJ polaris, quam infpicere debemus, eíl: ve·
ritas. Nec in qnrefüonibus decidendis attendi d ... bet , qu~ o.pinio 6t rigida ,
& qu~ benig_na; fed qul! vera . Superefi ergo ( inquit fapient~r P. Efparza in
Appendice art. ·42. ) ut omnes unlf.nimi confenfu . enitamur quantum poffumus ad
veritatem , & ea circa rem quamlibe.t teneatur fenteñtia , qu~ vera e/Je convince–
tur , aut omnibus ~inc inde confzder;r,tis vúlebitur ad veritatem propius accedr!re , ea
vero rejiciatur , ac reprobetur , qu~ f alfa convincetur ; aut ad falfztatem vergere pv–
tij]imum videbitur. Ita enim fiet, ut 'l;Jeritatem facientes in caritate crefcamus in ill.,
per omnia, qui efl capul Cbrifiu¡, ut loquitur Apofi, Eph. 4.
§. X X.
Znfertur ex diélis , noa licere viro dorto refpondere c"nfulmtibus fecundum fen–
tentiam aliorum minus tutam , quam ipfe falfam e/Je cenfet .
XLVII. JD probat optime Prrepotitus Generalis Difsert. 5. a num. 3r. Nam
fi egg ( inquit) elpeníis utriufque partís furidamentis , cenfeo ali–
quem contraét:um e[se ufurarium ; li mercator a. ine roget , an fibi liceat ta-:–
lem contraéi:um celebrare , non pofsurn reípgndere : Licet : quia hoc ipfo af–
:firmarem, efse abfoiute licitum, quod abfoiúre cenfeo efse ufuram ; & indu–
cerein illum · a<l faciendum, q1:1od. judico eíie malum, & prohibitum : qua: res
eíl: omnino illicita. Nec fuflkit , qrmd detur fententia probabilis affirmans ,
illum- conrraétum efse licitum; quia qnamdiu illa fententia a me non appro–
barur , non pofsum fecundum illam operari > & confilium dare . Sentcmtiam
·contrariam efse probabilem , probat quidem , fuos Auét:ores, & omnes, qui
mam V€ram efse exinimant ' pofse fecul'ldlélm illam operari ' & confilium da ..
re; oon aute111 eos, qui ülam improbant, & ut fa.lfam rejiciunt • In primis ·
·epim abfolute affinnare exterius ut liciruin quod ir:iterius judicio eíse abfo·
lute illicitum, eíl: mendacium quod eíl: intriníece illicitum, utpote contrarium
-commercio, & focietati hominum. Deinde inducere ad faciendum, quod lege
Dei efr gravirer prohibm1m, eíl: grave 'peccatum .' Et quamvis ego pon co–
gnofcam certo & evidenter talem legem exiíl:ere, tamen prudenter judito exi-
. fiere, idque mihi perfuafum babeo. Dum au'tern ita judico , ficut ne fas mihi
e ~ illu.d exequi , ita nefas , a1ium inducere ad exeqnendum . Et quamvis ego
.fc1am 1llum contraéh1m dse Jicimm fecundum fei1t.entiam aliquorum Doéto.
rum , hoc non fufficit , tt1t confulenti refpondeam , Licet : Nam illmn efse li–
citum fecundum fententiam a1iquornm Doétorum , nihil aliud eH, quam dari
Doél:ores affirmante:S efse licitmn : hoc. autem non eíl: idem , ac contraét:urn
efse licitum fimpliciter., & abfolute, nifi probetu~ eo~t11n fententiam efse ve~
r'Jm. Confulens vero ·non r-0gat, an licitu:s Gt irle .contraét:·us fecundum ali.
·1¡uorum Doél:orum fent-entiam , fed an fit abfolu Unde re[pondere
.abfolure , L icet : quia licet fecundum 0pinioi:iem Doétornm, quam
·enfeo efs~ falfam, e~ illum decil"ere in re'~6ra & ucere ad peccan ..
d um . Qma fi ego refponderem : Abfolute non ficet ille eontraClus, quamvis dentur
Doélores .aliqui 4ffirman·tes licere, tune confulens non cdebraret cont.t:aél:um, nifi
priu·s aoimadver.ttret me mate refpo ndifse Jd qua:füonem ..
XLVJII.