1000000206

. O P U S C

L U M

VI.

43'

metfi detur ignorantia invincibilis j uris naturalis

btec in

flc1tu

naturi:e

lttpf12

operan–

tem ;x ipfa non excufat a peccatEJ formali

•

Jam vero quando adfunt rationes

<>mnino graves,

qu~

fúadeant legem numquam fu i!fe latam, lex ejufmodi non

eíl

fatis neta

promulgara : quod

fiar , ut rationes unius partis cum

ra–

tionipus pro altera pugnantibus, robore .ac virtute fua non exuantur, fed ma–

neant vere ac Theologice probabiles , dubium de exiíl:entia legis non aufertur

ctiam poíl: debitam inquifitionem ; ade

igitur legis ignorantia invincibilis ,

qu~

vim obligandi pro.ximam tollir,

libertatem in

fua

poífeffione relinquit,

.atque a peccato excufat • Debellatum videri poffet, nifi hoíl:is a tergo infiíl:e–

ret • Ajunt , principia

h~c

reflexa, nempe ignorantiam invincibilem

pof–

feffionem libertatis contra legem locum habere non pqffe in confliétu opinio–

uum , quando una eíl:

~que

probabilis vel probabilior , altera vero etiam

zque vel minus probabilis. Nam in hac rerum providentia

~que

probabile

vel

probabilius eíl: dari legem' hancque

e(fe

in poíleffione

qua igitur racione lo–

( l!S

erit ignoran

ti~

in vincibili ? qua ratione libertas

a_d

verfos legem poterit:

poffeffionem prretendere? quod fi ita efr, ex principiis his

reR~is

maxime du–

biis numquam diétarnen ultimum

praéticum certum prodibit , , fine quo ta.–

roen nih il reé,te, licite, ac honeile in genere morum agitur • Magna ad ípe–

ciem di.fficu1 tas ; fed

co¡tex frangatur ., parum ineíl: nuélei • Falllmtur in

primis Adverfarii ,

Ít,

quam obtendunt Probabiliíl:z,

ignorantiam invíñcí bi–

lem

pro mera

ita dicam

nefcientia

legis accipiant, ac fi nulla prorfus in

opinionum con fli étu

ratior.rnm comparatione darerur

oboriretur illius

no–

ticia. Non fu nt adeo pinguis

Minerv~,

qui probabilifmum cdefendunt, ut hoc

~ fferant

• Triplex hic gradus efr bene obfervandus

aliud efr ignorare le–

gem ,

qucr

pr.rteiiditur , al iud quod reipfa ejufmodi lex lata fit ,

aliud ,

forte lat a elfet , quod

fü

fatis promulgata ,

fic proxime obliget • Sed a!que

vel probabilius

eíl:

concurfu zqualis

minoris probabilitatis exiíl:ere legem

ac obligare

eílo :

fed

numquid eriam fünul vere ac comparative probabile

eíl: , quod non exiíl:at , nec obliget ? fi requalis adef.l: probabilitas , reque

gra–

ves habeo rationes judicandi , quod detur lex obligaos. quam quod non detur.

Quomodo igitur dicere potero fa lva veritate : fcio legem exiilere ac obli–

ga re

Si ex parte ad verfa major íl:et probabilitas pro lege , equidem

pr~ci

fpeétando rationes majoris momenti 1udico legem exiíl:ere , ita tamen,

ftmul

quidem prudenter

judicem fpeétando rationes magni ·adhuc mo–

menti , eam non ex iftere , nec ignoro, rationes etiam majoris momenti

faI–

lere poífe , ac fa pius non minus revera fal le re , quam rariones , qure mino–

r is momenti eífe videntur 1uxra t ri tum Ariíl:otelis effatum;

Falfa

fape

Junt pro–

babiliora veris.

~is

jam non videt, in hoc rationum

opiHionum confliét:u

JUdicare me

abfolute

fímpliciter

dicere non poffe : exifüt lex ,

obligat •

Quod

ita elr, laboro

ignoMntia

legis obligantis, non quidem in eo fenfu ,

quo Grammatici , fed quo Theologi accipiunt ignorantiam , fcilicet in or–

di ne ad exifürntiam , promulgationem, ac obligationem

legis • Porro hrec

ignorancia eíl:

invincibilis

quia ponitur , minorem probabilitarcm per majo–

rem nequaquam vinci ac enervari , ita ur omnibl:ls rite conGd ratis non

po~fim

fi mpliciter judicare ac dicere:

lex hc€c lata efi ,

quin fimul· prudenter

ju~1-

care queam ac dice re :

lex

h~c

non efi lata

nec obligat

•

Sed

rurfum

i n ~ab1s,

quum in rebus

mora l ibu~

certitudo ur plurimum haberi nequeat , ma1orem

proba?ilitatem fuffi cere debere pro aíferenda legis exiíl:entia : verum refpon..

o, id locum habere ,

majar probabilitas tanta fit ex una parre,_ ut ex al–

tera non amplius fubfül:at vera ac Theologica probabilitas,

fe_d_

tenu ts.

d umr~;,:~t ~e

.male fundata . Quam panan igitur ex majore

prob~ b 1hra re

umus

op~nionts rnfe rre )i.cebit ,

lreram op"in ionem non vere probab1lcm effe, ram pa..