1
497
Enarratio
in
Pfaln1um
CXXXIV.
omne aurem femen I frael, non folum quod eíl: ex car- A nici;
&
ramen. ille per mifericordiam fuam
&
olea-
G4/, p9.
n~,
fed eriarn quod eíl: ex fide . Apoíl:olus enim Gen-
íl:rum inferuir in olivam . Sed adhuc non erar infer-
,,
t1~us
Ioquebatur, c¡ uibus dicebat, Si ergo
vos
Chri-
tus oleaíl:er, c¡uando
Dominu1 elegit Jibi ]acob, Jfrad
fü,
ergo femen Abraha: eíl:is , fecundum prorniffio-
in poJ!ejfionem ftbi.
oem heredes . Benedicirnur eroo omnes in Deo Abra-
9. Et quid Propheta ?
f!..!.1oniam ego cognovi quod
'lf.
5·
ham
&
Ifaac
&
Jacob . A rb;rem quidem benedixit
magnu1
e.ftDominuJ
.
Mente volante ad fuperna,
quamdam, eamque olivam creavit, ficut dixit Apo-
ereél:a
a
carne tranfcendente creatu;am , cognovit
fiolus, ipfos Patriarchas fanél:os, unde effl.oruit po-
quia magnus eíl: Dominus . Non omnes poffunt vi-
pulus
Dei
:
fed ha:c arbor oliva: pu tata eíl: , non
dendo cognofcere: laudent quod fecit;
SuaviI eft :
Ja.
amputata,
&
inde fuperbi rami fraél:i funt: ipfe eíl: B
cob elegit Jibi Domim11, lfrael in pojfoj]ivnem jibi.
b
Et
b
blafphemus
&
impius populus Juda:orum . Manfe-
hinc illum lauda : Nam &
egocognovi, quia magnus
runt tamen rarni boni
&
utiles: nam inde Apoíl:oli.
e.ftDomim11
.
Propheta loquebatur , qui intravit in
Et cum ibi rami utiles reliél:i eífent , per Dei mife-
fanél:uarium Dei, qui audivit forre ineffabilia verba,
ricordiam infertus eíl: & oleaíl:er Gentium , cuí di-
qu~
non licet homini loqui , qui dixit quod poffet
2.
cor.'"
lt•m.
"·
cit Apoíl:olus, Tu autem cum eífes oleaíl:er infer-
hominibus dici, &tenuit apudfe quod non poífet di-
4•
: ~:
&
,,
tus es in illis , & particeps pinguedinis oliva: faél:us
ci. Ergo
&
audiatur ad quod poífumus, & credatur
,, es. Noli gloriari adverfus ramos.
~od
fi gloriaris,
adquod non poffomus. Ad quod pofü.1musaudiatur,
non tu radicem portas, fed radix te. Hxc una arbor
f2..!1oniam ]acob elegit Jibi Domint1J
,
lfrael in
p~[faj]io-
e!l pertinens ad Abraham
&
I faac & Jacob; & quod
e
nem Jibi:
ad qL1od non poífumus credatur) quia ipfe
plus eíl:,
magi~
ad Abraham & ffaac & Jacob olea-
cognovit
quod magnttJ
e.ftDominm.
Si illi diceremus,
íl:er infertus , quam rami confraél:i . llli enim per
Rogamus te , explica magnitudinem illius : nonne
fragmentum jam non ibi funt , oleaíl:er non ibi erat
·ne forte refponderet nobis , Non eíl: valde magnus
&
ibi
di: :
illi per fupe rbiam frangí meruerunt, iíl:e
quem video, fi a me poterit explicari . Redeat ergo
per humilitatem ínferi mernit : ílli amiferunt radi-
ad opera ejus , & dicat nobis . Habeat ipfe in con-
cem , ifie tenuit eam . Cum ergo
a
audiíl:is Ifrael
fcíentia magnitudinem Domini , quam vidit, quam
Dei, Ifrael pertinentem ad Depm , inde nolite
vos
nobis credendam commendavit; quo noíl:ros oculos per-
facere alienos . Oleaíl:er quidem foiíl:is , fed oliva
ducere non potuit: & enumeret qua:dam qua: hic Do-
eíl:is, participes pinguedinis oliva! . N am vuléís no!fe D minus fecít; ut & nobis, qui magnitudinem illius
fi.
in
A
brabam
&
Ifaac & Jacob quomodo
fit
infertus
cut ílle videre non po!fumus , dukefcat ex operibus
oleaíl:er, ne putf'.tis vos ad hanc arborem non perti-
fuis , qua: capere poífumus .
R_uonia_m ego
,
inquit,
nere , quia non pertinetis carnaliter ad femen Abra-
congnovi qt1od magnuJ eft Dominm,
&
D~111
nofter
Ju-
bam ? Dominus quando mira tus eíl: fidem Centurio-
per omneJ deo1
.
Q.t.1os deos ? Sicut dicit Apolrolus ,
a
nis
íllius , qui non erat de populo I frael , fed erat
Erú
Cunt qui dicantur dii in c:i:lo
&
in terra, íicut funt ;;
';·s.s.
M .mh.
s.
de populo Gentíurn : Propterea , inquit , dico vo-
dii multi &domini multi; nobís tamen unus Deus,"
6
•
1 •·
bis, quia multi ab Oriente & Occidente venient. Ec-
Pater ex quo omnia,
&
nos in ipfo, & unus Domi-"
,, ce jam olea!ler in manu infertoris : Multi ab Oriente
nus noíl:er Jefus Chriíl:us, per quem omnia,
&
nos
"&Occidenteveoient. Videmusquidferatinferendum, E per ipfum . Dicanturdiihomines . Diél:umeíl:enim,
Pf
•l.srr.
,, ubi inferat videamus : Et recumbent , inquit, cum
Deus íl:etit in fynagoga deorum . Diél:um eíl:, Ego
rb;d,m
6.
,, Abraham, lfaac&Jacob, in regnoca:lorum. Vide-
dixi, Dii eíl:is &nlii altiffimi omnes: nonne foper
mus & quid inferuit,
&
ubi inferuit . De ramis fu-
homines Deus? Sed quid magnum, fi fuper homines
perbis naturalibus quid dicit? Filii autem regni ibunt
Deus? Et fuper Angelos Deus : quia Angeli non fe-
in tenebras exteriores , ibi erit fletus
&
íl:ridor den-
cerunt Deum, Angelos fecit Deus;
&
neceífe
eíl:
fu.
tium. R es pr::enuntiata, res impleta.
per omnia qua: fecit ,
fit
ipfe qui fecit . Cognofcens
8.
Ergo,
Pfallite Domino, qttvniam ft1aviuft.
Et
ergo magnitudinem Domini iíl:e,
&
videos eum
fu.
'f.
4·
adtendite qu:e circa nos fecit .
R.f1oniam ]acob elt:git
per ornnem e!fe .creaturam, non tantum corporalem,
jibi Domim11, Jfrae/ in pojft.l]ionem fibi.
Laudare, pfal- F [ed etiam fpiritalem
:
Rex magnu1
,
inquit ,
fuper
lite, quoniam fecit iíl:a. Talia dico, quz caperevalea-
omneJ deo1
.
·lpfe eíl: fummus Deus, qui fupei:
(e
tis. Cereras gentes fub Angelis pofuit:
]acob e/egit Ji-
non haber Deum. Opera ejus dicat, ipfa capiuntur .
bi Domim11, Jfral in po!Jej]ionem fibi .
Gentem fuam fe-
10.
Omnia qutecumque voluit DominuJ
,
fecit in
it.
6 .
cit agrum, quem coleret, quem ipfe feminaret: quam-
c,e/o
&
in tcrra, in mari
&
in omnibm abyj]i¡ .
~is
vis ipfeomnes gentescondiderit, cereras Angelis com-
autem comprehendat ha::c
?
~is
enumeret opera
mifit, fibi iíl:am poffidendam fervandamque deputa-
Dommi in ca:lo & in terra , in
ma~i
& in om-
vit:
hunc populum, hunc Jacob. Merito illius, an
nibus abyffis . Tamen
íi
comprehendere omnia non
gratia fua? De nondum natis ait,
~ia
major ferviet
poífumus, inconcuífe credere & tenere debemus ,
lt••'-
9
· '
3
·
~ninori,
Apoíl:olusdixit. Quodmeritumhaberenon- G quoniam quidquid creaturarum in ca:lo , quid-
dum nati potuerunt , antequam quifquam eorum
quid in terra , quidquid in mari & in omnibus
egiífetaliquid boni autmali? Nonergo
fe
extollatJa-
abyilis,
a
Domino faél:um eíl:: quia
omnia
111.e
cob, non glorietur, non fui_s meritis tribnat . Ante
vol11it, fecit in
ctt:~o
&
i~ t~rra,
in mari
&
i'! omni-
eíl: pra:cognitus, ante pra:deíl:matus , ante eleél:us: noo
bu1 abyj]i1
,
ficut iam d1 x1mus . Non
omma
qua::
fu
is meritis eletl:us, fed gratia Dei inventus & vivifi-
frcit , coaél:us eíl: facere , fed
omnia queec11mq11e
catus , Sic
&
omnes gentes: nam ut infereretur, quid
voltút f ecit
.
Cau!fa omnium qua: fecit , voluntas
meruit oleaíl:er , amaritudine baccarum , íl:erilitate
ejus eíl: . F acis
tu
domum , quia fi nolles face e
9
filve!l:ri? Lignum quippe erat filva:, non agri Domi-
fine babitatione remaneres : neceffitas cogit te
Tom. IV.
R r r 3
fa-
a Aliquot MSS.
audi-tít Ifratl , dt
l{ratl prrtinaut
&c. .
Am.
nmli–
Ris
lf rgrt
>
&
lf
r1t.tlp111inentt1¡,
&c. Er.
&
de l{nu l
pt rtmtnttm
&c.
b Sic plcrique MSS.
A~
cdi<i ,
E.1
hic
m11m la11d•1.