Enarratio in Pfalmum CIV.
1186
hno verbo Latine dici non poteíl: , a fa pientia diéh1m A facile incolis fois felici bus inviderent .
In
eo ergo
ell:, qua:
o-o.píoc
Gr:ece dicitur; non a p'rndentia, qua:
q.uod populum fuum multiplicavit , hoc beneficio
<ppÓvnrn>
appellatur. Neque hoc tamen legimu-s in iJ.
foo malos ad invidendum convertit. Invidia eíl: eaim
Invidia.
la
fublimit:.ite Jofeph, ·íicut nec compedes in ejus hu.
odium feJicitatis aliena: . Sic ergo convertit cor eo-
militate . Sed unde fieri poífet, ut virtantus unius ve-
rum , ut per invidentiam odiffent populum ejus ,
ri D ei cultor, ir. .!Egypto alendis tantummodo cor-
&
dolum facerent in fervos ejus. Non itaque cor
poribus ,
&
rebus tanrum corporalibus gubernandis
illorum malum faciendo , fed populo fuo benefa¡
eífet intentus,
&
quo eos meliores redderet , curam
ciendo , cor illorum fponte malum convertir
ttl
non gereret animorum? Sed ea confcripta funt in illa
odium . Non enim reél:um cor pervertir , fed
fpo~.
hiíloria , qua: fecundum intentionem fcribentis , in
B
te perverfum ad odium populi , ubi eo malo bene
quo erat Spiritus-fanél:us , rebus futuris illa narratione
uteretur , convertir : non illos malos faciendo , fed
fignificandis fufficere judicata funt.
iíl:is bona , quibus mali facillime poífent invidere , ·
t.
2;.
15.
Et intravit lfrael in ./Egyptum
,
&
]acob ac-
la~iendo. ~o
illorum odio,
&
ad exercirationem
cola ft1it in terra Cham
.
Qgod eíl: Ifrael , hoc eíl:
populi fui ,
&
ad gloriam nominis fui , qua: nobis
Jacob,
&
quod
dt
.!Egyptus, hoc
eíl:
terra Cham.
eíl: utilis, quomodo
íit
ufus , confequentia docent:
Hic enim apertiliime demonfirarum eíl: , de femine
qua: in ejus laude commemorantur, cum cantatur
Cham
filii
Noe , cujus primitivus fuit Chanaan ,
Halleluia .
exortam fuiífe etiam gentem .!Egyptiorum . :Proin·
18.
Mijit Moyfen fervum fuum, A aron quem elegit
lt.
:G.
de in quibus codicibus hoc loco legitur Chanaan , C
ipf11m.
Sufficeret ,
quem elegit :
fed nihi l in eo qua:-
emendandum eíl: . Melius autem interpretatum, eíl:,
rc::ndum eíl:, quod additum eíl:,
ipfum.
LocutioScri-
1'{11m . 1
¡.
accola fuit
,
quam , íicut alii codices habent,
inha-
pturarum ell:, íi.cuti ell , In qua habitabunt in ea:
2
~· ~u-
bitavit
;
quod tantumdem eífet ,
íi
&
incola dicere-
qua locutione divina: pagina: plena: funt.
¡;;:
i_
~
!:
tur ; nihil enim aliud fignificat . N am idipfom eíl:
1
9.
Pofuit in eif verba jignorum fuorum
&
prodi-
y¡.
27 .
'it.
1
z.
verbu111 in Gra:co iíl:o loco , quod eíl:
&
fuperius ,
giorum in terra Cham
.
Non ita debemus accipere,
ubi diébum eíl:, P auciíiimi
&
incola: in ea . Incola-
verba ftgnorum
&
prodigiorum
,
quaú verba, quibus
tus porro , vel accolatus , non indigenam ,
fed
ad-
verbis fierent íigna
&
prodigia, id eíl:, q u:e dicerent
venam oíl:endit . Ecce.quomodo tranúerunt de gen-
ut fierent íigna
&
prodigia. Multa enim fine verbis
te in gentem, de regno in populum alterum. QEod
D
faél:a funt, vel virga, ve! manu extenta, ve!
fa
villa
breviter propofitum fuerat , breviter narrando ex-
in c:elum miífa .
Sed
quia illa ipfa qua: faa:a funt,
plicatum eíl: . Sed de _quo
reg~
tranfierunt in po-
non erant al_icujus
0gnificat~onis
i_nania, íicut
&
ver-
pulum alterum, mento qua:n potefl: . Nondum
ba
qu:eloqu1mur; ideo
&
1pfa d1él:a funt verba, non
enim regnabant in terra Chanaan, quia nondum ibi
vocum
&
fonorum ,
fed
íignorum
&
prodigiorum.
foerat regnul1'1 coníl:itutum populi lfrael .
~o-
P ofttit in eiI,
id eü, fecit per eos .
.
modo ergo poteíl: intelligi , nifi forte fecundum an-
20.
Miflt tenebraf
,
&
obfcuravit
.
Scriptum
eíl:
t.
2s.
ticipationem, quia ibi regnum futurum erat femi-
&
h'?G,)nter plagas, quibus .iEgyptii percuíli funt.
nis eorurn?
~od
autem fequitur,
in
diverfis codicibus varíe
16.
Deinceps narrantur qu:e in JEgypto geíl:a funt.
E
legitnr . Alii narnque habent ,
Et exacerbavertmt
'/1.
2
4·
Et auxit,
inquit ,
populum fuum vehemenur
,
&
jir-
fermoneI ejttf .
Alii vero ,
E t non exacerbaverunt Jer-
mavit eum fuper inimicof ejm.
Etiam hoc
~otum
bre-
monn ejuf.
_Sed quod prius dixi , in pluribus inve-
viter propofitum eíl:, ut quemadmodum faél:um
fit,
nimus . Ub1 autem ad.dita
ef!:
negativa partícula ,
deinde narret ur . N on enim tune .firmatus eíl: popu·
vix duos codices potuimus reperire . Sed ne forte
lus D ei fuper lEgyptios inimicos fuos , quando eo-
mendoíiras propte.r_ fenfum faci liorem abundaverit :
rum mafcu lini fetus necabantur , ve! quando in
fa-
quid enim facilius rntelligitur guam id quod diél:um
ciendis lateribus conterebantur : fed quando in manu
eíl: ,
Et exacerbaverunt Jermonef ejtlf
,
urique con-
potenti, per úgna
&
portenta D omini Dei fui, me·
tumacibus contradiél:ionibus fuis
?
conati fumus fe-
t uendi
&
honorandi faél:i funt, donec duri regís con-
F
cundum aliquam reélam fententiam illud exponere:
tentio vinceretur,
&
mare rubrum perfecucorem cum
&
hoc interim occurrit ,
Non exacerbavemnt Jer-
exercirn ejus obrueret .
monef ej!ff
,
id
el!: ,
in M oyfe
&
Aaron : quia eós
17.
~od ~rgo
brevirer pofitum eíl: ,
F irmavit
etiam duriílimos patientiílime pertulerunt , donec
populttm ftmm Juper inimicof ejur
,
velut qua:reremus
omnia qua: D eus in eis facere difpofuerat, ex ordine
quomodo faélum fit : incipit dicere , donec etiam
complerenrnr.
y¡,
25 •
id narrando deterrninet .
Et convertit cor eorum, ut
2x.
Convertit aquar eorttm in fangt1inem
,
&
oc-
t .
2 9 •
odirent pop11lum ejuf
,
&
do!ttm
f
acerent in .fervor ejuf
.
cidit pifcer eorum.
*
D edit terram eoi-ttm rana¡, in
t .
io.
N umquidnam intelligendum eíl: , ve! credendum ,
penetralibm regum ipforum .
Tamquam diceret, Ter-
quod D eus cor hommis ad. facienda peccata con- G ram eorum convertir in ranas. Tanta enim ranarum
vertat ? An peccatum non eíl: , ve! parvum pecca-
foerat multitudo, ut hoc per
ÚñEpf3oA.wJconvenien-
tum eíl: , odiífe populum D ei ,
&
dolum facere in
ter diceretur.
fervos ejus?
~is
hoc dixerit? Numquid ergo iíl:o-
n.
D i:x:it
,
&
venit cynomyia
&
fciniphef in
t.
¡1.
rum tam oravium peccatorum auélor eíl: D eus ,
omnibttf finibur eorttm
.
Si qu:eritur quando dixerit,
qui nullius
~el
leviílimi peccati auél:or credendus eíl:?
in verbo ejus erat antequam fieret ;
&
fine tempo-
~iis
fapiens
&
intelliget ha:c
?
Nam ipfa eíl: il-
re ibi erat, quo ternpore fieret
:
quamquam
&
per
7'{~
1
"'
06
•
la mirabilis D ei bonitas , qua bene utitur etiam
Angelos,
&
per fervos fuos Moyfen
&
Aaron ,
4
mafü, ve! anoelis ve! hominibus. Cum enim ipfi
etiam tune quodam modo dixit ut fieret, quando
vitio fuo malf
fin~
, ille de malo eorum bene
fa-
fuerat faciendum .
cit . N on enim -antequam odiífent populum ejus
2
3.
Pojuit p!ttviaf eorum
grandin~m
.
Similis lo-
y¡.
;i.
boni erant .; fed maligni
&
impii tales erant , qui
cutio eíl: illi , ubi ait , D edit terram eorum ranas:
t.
i
0 •
Tom. IV.
D d d 3
nifi.