-1181
Enarratio in Pfalmum CIV.
ambiguitatis locus :·
d.1J;1ov
quippe habet G rrecus , i\..in prrecepto, mew:s in proniiífo: Hoc eíl: opus Dei,
1
04
n.
6 •
quod nufquam noíl:ri Aiíi :eternum interpretati funt;
Dominus ait , ut credatis in eum quem ille mifit.
29
·
vix autem aliqui alicubi
Jdvm
reternale dixerunt.
Hoc ergo verbum quod mandavit ,
memor in tflter.
Niíi forte quia
d16iv<t.
familiarius interpretantur fa:cu-
num te.ftamenti fui
,
hoc eíl: verbum fidei quod prz-
l\•m.t o.s.
lum,
d.1J11ov
non zteroum , fad freculare interpreta-
dicamus,
flatt1it illttd
ipli
]acob in prálceptum;
&
ipú
ri velint: quod neminem aufum foiífe ·commemini.
Jjrael in teflamentum tflterm1m,
id eíl:, quod ex ipfo
Sí autem hoc loco Teíl:amentum vetus inreJ.ligendurn
verbo & przcepto ímpleto daturuseífet aliquid xter-
eíl: , propter terram Chanaan; fic enim íe.rmo conte-
num .
D icenr, Tibi dabo terramChanaan, ftmimlum
xitur,
Et fiatuit illttd ipli)acob in prá!cept11m,
&
ip{¡
hereditatir veflrá!
.
Quomodo ergo eíl: hoé
ztern~m,
t. ' ,
1,
Ifrael in teflamentum ,eternum,
*
dicenr
,\
Tibi dabo
B niG aliquid a:ternum úgnificet? lpfa enim diél:a eff
Exodi
1.8.
a
terram
·
Cbanaan, ft1nicul11m hereditatir veflrá! :
~o-
terra promiffionis, terra fluens lac,& mel.
~od
to·
&
1
7·
modo intelligendum eíl:
áJtermtm
,
cum terrena illa
tum lignificar gratíam, in qua guíl:atur quam fuavis
hereditas reterna eífe non poffit? Et ideo vetus Teíl:a-
eíl: Dominus, ad quam non omnes homines pertinent.
r¡. t.¡
¡.s.
mentum vocatur, quia per Novum aboletur.
Mil/e
Non enim omniuin efl: fides. Ideo addidit,
Frmicu-
z.
Thrff ¡.
vero
generationer
,
nec zternum videnfür -aliquid
fi-
lum hereditatir veflr,ál.
Unde in alio Pfalmo, femen'·
gnificare; quia utique finem habent,
&
ad ipfa tem-
Abrahre quod eíl: Chriíl:us, intelligitur loqui , ubi
poralia nimis multa: funt,
~amlibet
enim paucisan-
dicit, Funes ceciderunt m ihi in pneclaris; etenim he-
1•¡.,1.1¡.G.
nis generatio determinetur , quam Grreci
~&Jv
di·
reditas mea przclara eíl: mihí .
Cur
autem diél:a
lit
ter-"
cunt ; quam minimam quidam quindecim annis ter- D ra Chaoaan, ínterpretatio hujus nominis aperit; Cha-
minaverunt , ex qua horno incipit poífe generare;
naan quippe ínterpr.etatm;humilís.
~od
liad illam re-
qua: funt ifüe mille generationes , non folum a tem-
feratur fenterrtiam fanél:i Noe, gua eumdem Chan.aan
Gen.
9.z;.
pore Abraharn , quando ei faél:a efl: iíl:a promiffio,
dixit ;futurum fervum fratrum fuorum, hinc eílet-
uíque ad tempus novi Teíl:amenti, fed ah ipfo Adam ,
iam fervilis timor . Servusautem non manet in domo
1 04n.&.¡s.
ufque ad terminum freculi?
~is
enim audeat dicere
in reternum, filius manet in a:ternuni. Ideo ex:cluío
quindecim annorum millibus hoc fa:culum extendi
~
Chananzo, datur terra promiffionis femini Abraha:.
7.
Proinde mihi videtur .non hic vetus Tdl:amen-
Cc.mfummata éoi.m caritas foras mittit timorem, u1!
1 •
1
•,.n+
tum intelligendum, quod Novo eífe tollehdum dici.
filius maneat indom9in a:ternum . Undediél:umeíl:,
,s.
'Jm m.
J
1.
tur per Prophetam, Ecce dies veniunt, dicit Domi-
D
Et
ipfi
lfrael in teflamentum eeternum.
l'·
,,
nus, & confirmabo domui Jacob Teíl:amentum no.
8.
Deinceps exfequitur hifJoriain in librorumfan-
" vum, non fecundum Teítamentum quod conflitui
tl:orum veritate notiílimam .
Cum e[font numero
br~-
t .
1 20
,, patribus eorum , cum eduxiífem eos de te'rra
i.Egy-
vi, paucijftmi1
&
incolee in oa
:
id efl: , io terra Cha-
pti: fed tefl:amentum J:idei, quod laudar
~
poíl:olus,
naan .
~ando ~ibi
parres habifaverunt Abraham,
c .1.
; .
5•
cum Abrabam oobis proponit imitandum, & d€Le-
lfuac
&
Jacob-, ante guaro eam ·acciperent heredita-
&
6 •
gis operibus gloriantes inde convincit , guod Abra-
tem, in femine_ foo pauciffimi erant , & incol::e in ea.
ham etiam ante circurnciíionem credidit Deo, & re-
N onnulli autem codices habent,non
paucijfimi
&
incol~
putatum eíl: ill:i ad juíl:.itiam . Denique ,cum dixií-
fed
pat1cijfimo5 &1µcolar
.
Ubi apparet eos qui ifl:a ita
{et ,
Memo1• fuit in feeet1lttm teflamenti fui
,
·quod in
E
interpretati fmit, Grzcam foiífe Jocutionem íecutos,
zternum intelligere debemus , teíl:amenti fcilicet
ju-
qua: transferri non poteíl: in Latinum·, nifi cum ea
ab-
fl:ificatíoois
&
hereditatis <.eterna: , quam fidei promi-
fürditate, quai ferri omnino non poffit . Si enim totam
fic
D eus·:
Verbi,
inquit• ,
quod mandavit
in.
mil/e ge-
irfam
locutic:iriern.transferreconemur, diéturi fom us,
nerationer
.
~id
eíl: ,
mzindavit
? Q.uod enim ait ,
In eo e(fe il!or numero brevi
,
paucijftmor
&
incolar
in
ca .
E, ,,;;;
~
Tibi
~abo
terram Chanaan:
n~n
mandatum eíl:, fed
Q_:.10d autem ait Grrecus,
In eo e!Je illos;
hoc eíl: Lati-
.,;~¿,
•i;!-
prom1ífum . M andatu111 eíl: aurem quod facere debe-
ne,
Cum ejfent:
quod verbum non poteíl:oafos, accu-
f/;'!/3;• -x,"'' ·
~m.1 .i7
mus, promiífum quod accípere . Mandatum ergo fi-
fatívusfequi,íednominativus .
~iseniÍndicat, Cum :~;;;;.;;~
·
des eíl:, ut juíl:us ex fide vivat: & huic fi.dei here-
eífent pauciílim,os ? fed , Cum e{fent pauciffimi. ,
""' ~
·
ditas a:teroa
p~omittitu'.
.
1
Mil/e .
ergo
y;e:rerationeI-
,
F
9.
Cum
ergo
effent numero brever ,
ve!
numero bre-
propter oumen pe.rfeét1onem , pro ommbus intelli-
vi, paucijfimi &Jncolá! in ea.
*
Tnan(i~runt
de ge11te
genda: funt ; id eíl: , quamdiu generatio generationi
in getJtem
,
&
de regnoin popu!r1m alterum.
R epetitio
y¡.
'l·
frquendo fuccedit, tamdiu m andatum eíl: vivendum
eíl: ejus quod díxerat,
degente in gentem.
*
No11 dimi-
,
ex fide . Q:iod obfervat populus Dei , .filii promif-
fit hominem nocere. eif:
id eíl:, non permiút . G rreca
'V.
14
'
íionis naícendo venientes, & moriendo ·abeuntes, do-
autem locutio eíl:,
nocere illor:
Latina vero,
noccre
i/-
nec omnis generatio .finiatur; quod millenario nume-
lir. Et corripuit pro eiJ reger.
*
Nolite ,
ínquir,
tangere
y.
15 •
ro íigni ficat um eíl:, quia deoarii numerí folidum güa- '
Chriflor meor
,
&
in ProphetiI meif nolite malignari.
dratum decem decies, & hoc decies, ad mille perve.
Verba dixit Dei corripientís ve] arguentis reges , oe
nir .
Q..uod difpofuit
,
inquit,
ad A braham,
&
jura-
G
b
la:derent fanétos parres, cum elfent numero breves >
menti
fati
ad Jfaac. Et flatuit illud ]acob,
id eíl: ipíi · &pauciffimiatqueincolx in terra Chanaan . Q uxver-
J
acob,
in pr.eceptum .
1
píi font tres Patriarchz, quo-
ba licet in librís ejus hiíl:ori:e non legantur , tamen
in~
rum fpecíaliter
fe
dicit Deum, quos
&
Dominus no-
telligenda font ve! latenter diéla , ficut D eus in
ho-
Mauh.
s.
minar in Teíl:amento novo, ubi dicit, Multí ab Orien-
minum cordibus Joquitur occultis & veracibus
vifis,
J i.
te &Occidentevenient, &recumbentcum Abraham
ve! etiam •per Angelum expreífa. N am
&
rex Ge-
" & Iíaac & Jacob in regno ca:lorum. líl:a eíl: heredi tas
rarum & rex lBgyptiorum divinitus admoniti font
Grn.
,
0
¡
" a:terna. Nam & bic, ubi ait,
Statuit illud ]acob
1ff'
ne nocerent Abraha: , & re.x; alius ne noceret
&
26 ·
prá!ccptum;
manifeíl:at przceptum eífe fidei : non enim
I faac , & alii ne oocerent 'Jacob ; cum eífent
p.au-promiífum appellaret pra:c;eptum . Si enim opus efr
ciffimi & incola:: , antequam ad incolendam
Tom.
IV.
D d d
2
1Egy-
ª
In anti<yiiodbu s MSS. co111lanter
c!t,
Chanan.
b Sic Am. Er.
&
plur~s
MSS.
Alíi
ve1b
~uin
L ov. ne ncgligcrrn<.