f44
Phyfica Difp.X l V.
'quod exinit intcr latera fupcrficici ambicmis: cgo–
cnim vcrc ,
&
realiter occupo Ípatium , quod fine
dubio occuparet acr, & de faél:o occnpar qnando
recedo ab hoc fpatio ,
&
!ic de ca:tcris locaus, qua:
liccr ambiamur
a
íuperficiebus afos ' aqua: •
&
tm:i:
funr pra:[entia in Ípatiis ,
&
concauis rationne pra:–
fentia: locatis,
&
vbi : ego pr<i:Íemia localis , fcu vbi
fcmper petit Ípatium,
&
!cmper determinar locatmn
in ordine ad illud, & non Íempcr pctit fuperficies, vr
patet ex exemplis po!itis.
5
8
Decl.aratur amplius , quia fupcrficics variatur,
nam aliquando di: Íuperficies aqu:i:, aliquando aCcis,
aliquando cerra: , aliquando vell:is , aliquando ca:li,
&
pra:Ícntia
e!l:
eiuídem rationis , quia fpatium írn
vacuum femper cll: eiufdcm ratioms : ergo !ignum
euidens ell: pra:Íentiam localcm non
elfc
modum cx–
trinfecum fupcrficiei, Íed Ípatij, quia
{j
·elfet Íuper–
liciei , ad variationern fuperliciei variamur ctiam
pra:Íentia, quia variara re etiam cxtrinfcca , varia–
tur etiarn modus illius propter relationem , vcl coit–
notationem erfcntialcm ad rem , íed id cuius modus
extrinfecus ell: pra!ÍemiaJeu vbi ell: locus propric ve–
rc,
fed Ípatium ell: id cuius modu extrinfecusdi: pra:–
íentia; ergo fpatium di: verc,
&
ropric locus.
S9
Secundo contra : ergo
{j
rorn
vniucrfus non di:
in loco, ncc occupat locum ÍCcundum aliquid (ui non
occupabit locum , nec crit in loco ,
{j
corpus fccun–
dum fe totum non di:
111
aqua, lecundum aliquid
fui
crit extra aquam. Pra:terea induél:ione omnis pars
occupat locum : ergo omncs partes colleél:iuc occu–
pam locum, licue
{j
omues diuifiuc ÍUnt in tcmpore:
ergo omnes collediuc funt in tcmpore,
{j
autem hoc
vniueríum fecundum fe totum non occupat locum:
ergo Íecundum aliquid fui non occupabit illum, alli–
gna mihi qua: pars
lit
vniuerfi , qua: non occupet lo–
cum,dices
c!Te
vltimam fpha:ram.
'º
Contra, quia vltima fphrera ita Íe haber nunc
exií\endo in hoc Ípatio ac
ú
de nouo aliqua Cuperli–
cie extrinfeca corporis contincntis ambiretur , vel
vell:iretur, vnde eodcm modo przfcns eí\ , eodem
modo conícruatur, eodcm modo quicfcit: ergo eui–
denter fcquimr non deficcre ipli locum licl:t deficiat
fuperficies: ergo Ípatium in quo exill:it,
&
pra:Íens
cll, eíl: verc locus.
6i
'
Deindc, quia illa vltima ípha:ra ita occupat Ípa–
tium in quo exill:it , vt ab eo expellat aliud quodcum–
quc racione quantitatis impenctrabihs , qua indui–
tur, ac vell:itur , fed impenetrabilitas quantitatis,
&
occupatio ell: inordine ad locum , ideo enim dici–
tur ab aducríariis c!fentiam quamitatis conlill:ere in
mole corporea, cui dcbetur ita occuparc locum, vt
ab illo expdlat 21iud corpus: ergo illud
fpati~m,
quod
occupat vltima fpha:ra impenmabiliter cll: vcrc,
&
propcie locus.
6
~ ~od
fic amplius demon!hatur, quia res rationc
quantitatis cll: extra locum alterius rci quantitatiua:,
fed vltima fpha:ra ratione quantitatis ell: extra Ípa–
tium in quo ell: penultima ípha:ra : ergo Ípatium in–
quo ell: vltima lpha:ra,
&
Ípatium in quo eíl: penul–
rima fpha:ta funt verc'
&
prnpric locus, quia ratione
quamitatis fe expellunt ab cod'em [patio; quantita–
tcs cnim duorum corporum íc cxpcllunt ab eodem
loco.
.
6
3
Tandem, quia vltima fphaira natuulitcr exill:it:
ergo naruralitcr induitur quantitate, quia e!l: fub.
ll:antia corporea , qua: ex
fe
petit tanquam propriam
pa!Iionem quantitatem , atqui quanriras naturaliter
eí\.occu~auua
loci,
&
reddit íubílanriam, quam af–
fic1t
o~c~1pametT\
locum ver
e'
&
propric. quia impc–
n7m?1l'.ta~,
qu,,I conuenit quamitati non porell: ex–
plu;an
ruú m ordmc ad Iocam, quia datur quantirari
De Loco,eiufque natura.
ad hoc vt ita repicar locum, vt ab co expcllat aliud
corpus: ergo vltima fpha:ra ratione propria: quanrira–
tis occupat vcrum ,
&
proprium locum , fcd non
d~
aliud, quod occupet n1li lpatium : ergo fpamun di;
verc, & propnc locus.
,
E~ vrgct~1r,
quia locus cognoícitur 11atucalitcr, in 64
phyl1ca cmrn ag1mus de 110, qua: efi fcienria mrnca–
!is,
vnde,quando agimus de vlt11na fpha:ra agimus de
11la' qua: Vt vltima cognofcitur
a
Philofoph1a. non
enim agimus Je ca!lo empy'reo, quod non nifi rcue–
latione cognofcitur, alias Thclogicc ageremus,& non
Philoíoph1cc de rebus, fcd vluma fpha:ra , qua: co–
gnoícitur
a
Philoíophia verc ,
&
realiter mouetur
motu circulari , per motum cnim cognoícimús crelos
a
poílenori, quia pee Íenfus cognoÚ:imus illos;impoí–
libile cnirn el\ vt
a
priori ca:los cognofcamus : ergo
vcrc
&
rcaliter dl m loco, nam quidqmd mouetur
motu locali in loco deber exill:cíe , cum hoc tamen
diícrimine, quod quando res moue:ur loco progrdii–
uo,
&
direll:o tranlit ele loco ad locum, quando autcm
mouctur motu circulari mouemr imra eundem locum
non dcferendo illum , motus enim localis , vt Íupra
dixi,
dl~ntíalite1
connotar mediante vbi locum: ergo
vleima Ípha:ra cognita
a
Pbiloíophia, qua: mouemr
mom circulari
~x1lhr
in vero,& proprio loco, fcd cxi–
ll:it in fpacio:ergo fpatium ell: verus,& propriuslocus.
Vltimo conhrmacur;cundem numero lo.cum occu-
6
¡
pat corpus liuc ambiamr , !iue non ambiacur vltima
fupcrfic1c corporis contincnris :ergo locus¡ qué occu–
pat non ell: Íupcrficies corporis ambiemis: ergo vlti–
ma fpha:ra licct non amb1atur alía Íupcrlicic cric in
loco,!C:d non eíl in alio ni!i in Ípatio: ergo Ípatium dl:
vcrus locus; primum amcceclcns probatur,quia omnc
corpus le ipfo omni alio circumli:ripro occupat lo–
cum , alfas fe ipfo pol[ct
corn~ati
ahud corpus: ergo
circumfcripta omni contigua lupedicic corpus occu–
pat locum,
&
ell: in loco,Ynde cundcm numero locum
occupat corpus, liue ambiacur, !iuc non ambiatur íu–
pcrficic, quia íuperficies ambiens, vel aduenit corpori
occupantJ locum, vcl non, fecundum dici non potell:,
ideo cnim ambit, quia ambi1um occupat locum, imo
quantum locioccupat ambitmu, ramum ambit íuper–
iicies: ergo primum dicendum cíl, ac pcoinde fincfu–
pcrficie ambiente vcrum occupabit locum.
Secundo principalitcr !ic argumcnror, quia cuius
6G
difíerentia: lime imaginaria: vt ita dicá, hoc cll: , qua-
li
priuatiuc ,
&
non real.:s po!idua: , ipfum ctiam
cuius font diffcccntire erit imaginarium , & non po•
fitiuum reale , fed diffcremia: loci , fcu proprietates
illius íunt maginaria: hoc ell: non pofitiua: reales:
ergo,
&
ipfe locus cric eodem modo, vnde non erir,
fuperficies, fcd Ípatium, quod imaginarium voca–
tur. Minor probatur , quia diffcrcnti:i! loci Íuut Íur–
íum , & deoríum , Ícd hx non íunt politiua: reales,
fcd imaginaria:: ergo ; h:i:c minor fic probatur, quia,
fucíum ,
&
deorfum ÍUnt immutabilia , immobilia,
&
inuariabilia, íed omnc realc po!itiuum creatum,
vt dl id de quo loquimur cum differemia ad Deum
ell: mobile mmabile,
&
variabik : ergo íuríum ,
&
deorfum non íunt aliquid reale po!itiuum
(
imo op–
pofitam fentcntiam tencntes íaluant immobilitatem
loci per furfum,
&
dcorfum, per díll:amiam ve! pun–
lh
imaginaria, qua: nihil reale politiuum ÍUnt,) ex
quo euidenter íequitur, locum non e!fe quid rcale
po!iciuum, nam folum fpatium illud imaginarium e!l:
immobilc, & inuariabile, ac immmabilc.
Przcera de(uríum, & dcorfum fpecialiter probatttr
6]
idcm fcilicct, quod fint aliquid imaginarium modo
explicato , ná Curfum,
&
deoríum funt fibi contraria,
fed non fum co1mari a ratione alicuius phy!ici,& rea-
lis po!itiui: ergo folü ratiane imaginarij; confequentia
c!l