30
Phyíirn
Ditp.
II,
íic~t r~
haber tcrminus
a
quo
refpcél:u accidcntalismu–
tauo~1~
ficíe
h.abt fuus terminns
aq
11
o
rcipeél:u íub–
ftam1alts murano11is; atqui reípeél:u accidencalis,
di:
per accidcns terminm
a
'l""
,
&
iOlom di:
elfentia–
l~s t~minus
ad.
q~m1
:
ergo limil1rer refpeél:u muta–
noms fubfrannahs , vt ell gennario , cric per acci–
dc11s.
1
4
n..efeondcr P. Rm1ius
lib.1.dc gener..q.1.§.Ad
pri-
rm1m
,d1cens:Generationem,quatenus murationem,ha–
bere diuc1fom modum ellemiMem ab <o, qucm haber
cduél:10 ;
&
ideo licer habeam cunde1n rerminum
ad
qu•m
materialcm,diuerÍml\ habcre formalem,quia di–
ucrío modo produél:um. Q!!_od hoc excmplo declarar,
nam
fi
Dcus íolum
producer~t
calorcm extra fubi<¡–
ttum ,
talis produél:io fpecie d1fferrct
a
lllOtll
aite–
~ationis
, pee qucm alius calor produceremr ab ig–
ne , proprer modum ellcncialem d1uerCum mura–
rionis.
1
5
Sed contra¡ & demus quod arrcrit Runius, uihila,–
minus non íoluir rationem nollram problntem, priua–
tionen~
elfc pcr accidcns '· quia ille
modu~
cllcncialis
~ll:ionis
c(l;
pr:rdicamn~
cfknrialc gcncrationis, quo in
cffc huius fpecici conllituitur ; frd rnta ratio ellcn–
tíalis Ípccilica generarionis , vr probamm
di: ,
nOJÍ
fu–
mimr
a
termino
,f
q110,
ícd
a
termino
<Jd
q•:em
, vt m
in hac folmiont alli:tis, dum ais talem gencrationem
cfifüngui in fpecic proprcr terminum
ad
q11em
furm:i–
lcm, quem haber generatio in qua1num mmatio ,
qucm non habet eduéHo : ergo illc modus effemialis
&
rpecilicus gencrationis, minimc liunirnr
a
priua–
done pcr
re.
Patct Coníequemia , quia priuatio nihil
en termini
adq11tmJcd
rota
íc
habet,',vr terminus
aq110
gencrationis: ergo ille modus effentialis, qui fomimr
a
termino formali
11d q11tm
per te ' mini
me
li1metur
a
priuarione. Hoc Amecedens lic parct;
{i
priuatio
'fe
haber.::t aliquo modo ex parte rcrmini
ad quem,
re–
manerer alío modo cum termino
11d q11°'t?1J
, & minimc
-per aducnrum illit15'denrueretur, quia quod defüuimr,
dum
di:
rerminus
11d quem,
& mini
me
exill:ir cum ter–
mino
ad
qtwn
, minime ¡iotcíl: fe habcrc ex parte ter–
mmi
ad
q1mn.
Et
confirmamr,.quia illud quod en op–
polimm comradiél:orium alicuius,& quod
ex
naruca Íua
fo
rendir dcfüuél:ienem vnins , non porcll: Íe haberc ex
parte
íul
conttadiél:orij,nec porcfr conduccrc ad·forma–
litatem illius,vt ambo contradiél:oria coníl:irnant vnum
terminum formalcm,
&
roralem rpecificatiunm , quia
duo conrradill:oria potius ddlnmnt
re,
quam vniamur;
fed priuatio, qure
di:
tcnninus
a
quo,
haber oppofitio–
nem contradill:oriam cum termino
ad
q11em
, qui
cfl:
forma produccnda : ergo priuatio minimc ell rermi–
nus
ad
q11em
' nec
re
haber ex parte illius' vt Ípecifi–
cet
j
ergo generado ncc rpecilicatur ' nec habet
clfe
in ordine ad priuationcm , ncc dillinguitur per illam
ab cduél:ionc ' fcd
a
termino formali, qucm m ponis:
&
fic prinatio erit pcr accidcns rerpeél:n illillS , Vt ait
Anlloreles infra citandus, cum ellcntia generationis
minimc íumatur ab.illa: ergo non
d~
principium
e!fco–
tialc gencrationis.
I
6
~
Pr:i:rcrca,quia fulfum el\: id quod dicir Patcr Ruuius,
clum arrcrit , dill:inél:um rcrminum formalcm habcre
gener:itionem elementi aqua: nnnc , ac habuit aél:io,
qúa
in principio ipfa aqua produéb fuir ; nam tota
ratio termini
·ad
q11tm
, confiíl:it
in forma aqure
prod~él::l:
dcpcndenter ex mlteria aqux : ícd eam
f~n:nam
fpecic aqux , qure produél:a foit in prin–
cipio , & eodem modo dependcns
il
materia aqux,
el\: qua: nunc producitur : ergo cundem termi–
u11m formalem babcm illa: aétioncs
· ergo non
diue1fo:n.
'
I
7
Exc~plum
amem iMud, quod
affcrr
Pater
Ruui~
De Natura Principq.
nihil
~miar
ipÍ11m , nam aél:io qun producimr calor
a
~ o~
111dcpendem
a
materia prim3,
e~
paire tcrmini
d1c1t m?epcndenr1am caloris
a
Cub1ell:o ' quam non
d1c1t '
1.edpotius depcnJennam
a
fobíl:antia calor' qui
produc1rnr namralircr ab agemc crcaro : q11re fonuali–
tatcm dcpendemix nimirum,
&
indepcndcmiz'rclu–
cemes ex pane rcrm1non1m aél:ionum illarum ,
íufli–
c1cnres lum
v
t conllimam d1ucrfos terminas forma•
les fpec1ticamcs founahc rdiucrCas aél:ioncs; quod non
hab ter alor pt0dutlus
a
Deo in fob1cllo , & calor
pt0dudus .ib a¡;ente natmali , cdam dcpmdens
a
fob:-
1cél:o, cum
111
vcroquc dJ1erur cadcm formalitas de.
pendencia:.
~od
adco ve1u111 efr , vr
fi
eriam ab
:cremo proJucercrur calor
a
Deo , dependcns
a
íub-
1céto ,
&
calor in
~empare
a
creamra ctiam dcpen–
d
n; ,
11011 dfont termi111 formahrer diuc1fi ,
ne.e
luffi–
ccrem ad lpccificandas all:iones cllcntialircr dillinél:as:
ergo fimiht r li dure forma: lubllantialcs ciuídem ípc–
c1c1 producantur vna ab recerno,
&
alccra in rcmporc
depcndemcr a materia prima , mhil rcluccbit formali–
tam in forma illa produél:a ab a:ccrno , qua: non rclu–
ceat in produél:a in rcmporc fuflic:cns , vr conllirnat
d1fünéh1m tc1minum formalcm
a
termino produéto
in remporc !i1fli irnter lpcciticari d11lmél:µm ellcntia–
liter
a :l:ionem. Pacer hxc Conlcq11entia , quia vr
íuppcmimus , qnamum ad e!icntbm 1llfl' dure fo11.11:J;J
funt ciuÍdem lp ciei, vc1bi gracia , ambx llmt for–
m:r
i~nis
, vcl aqu:.:; fod p1.i:ter dfi:nciam, & vnio•
ncm n1hilfdatur in funuis ilhs, vr de [e patct,cum in il–
liscompo!icis nihil aliuddcmr , ni!i m:iteria, qua: non
cll tcrminus talis aétionis , (cd alcerius qua: en crcatio,
&Jforma, quxcfr c1uCdtm lpecic1,
&
rnio , qoa::
ctiam el\: einfdcm Ípeciei '
cum vnio Ípcc1ficcmr
a
pambus, qua: ind11obus ignibus, aur aquis
Íunt
eiuí–
dcm Ípccie1: pr:rtcr hxc, nihil .aliud rclucet in termi–
no produllo perillas aél:iones; ergo rerminus fonnalis
aél:ionis in principio produél:us n1h1l haber formalita·
tis diíl:inél:a:
a
termino produéto nnnc.
Si auccm dicas ,
toram
fonnalirarem Íc haberc
1
8
ex parce gencrationis, nam vna efr mmatio,altera non;
vna enim tranlit
de
termino priuatiuo ad pofitiuum,al–
tcra non,&c.
Sed contra primo,
fo
vcl non lit; dill:inél:us
.Ílt,
vd
19
non !it
motu~
' quod incendimus cíl: non
a
priuatione,
quia rerminus
a
quo cíl:,(ed ab alio illam rationem for–
malem motus diíl:inél:i Íumerc, gencrationem, ac pro–
inde ad memm non efre nccclfariamefr.:ntialirer,Íed per
accidens priuarionem,
&
pcr conícquens priuationem
non erre principium illius effc:ncialc:.
Vrgemr, quia lich formalitas in.irinícca
fe
habeat
1Gl
CX
parte generationis,nihilominus CUm illa
JlOI!
fo
ab–
foluta omnímodo,
fe.:!
rcbriua, tran(cendcntalitn ab
aliquo extrinfeco deber fomi, qui
fo
fonnalis renninns
talis rc:lationis,
ad q11em
videlicer; atqui pnuario non
en terminusad
q11em,Íed
¡¡
q11o:ergo ralis fonnalitas nó
deber fomi
a
priuatioue,itavr qu1dquid
ab
ca fumamr,
accidemale erit gcncrationi.
Contra fecundo , nam ctiam eduébo en mntatio,
l
t
qtiia ex vi illius , materia prima habet rcalirer aél:u,
quod ex vi pro.pria: cmimis
&
C:fo1tia: non habcbat,
id en formam aél:u cxillenmn,& libi vniram: vnde ex
vi.illius aél:ionis íubicél:at:c in mamia prima,muratllt
ipfa materia. Q!!_od patereuidenrer, quia ideo in Deo
non potefr vllo modo modus illc cduél:ionis fubiellari
inrriníecC-, q11ia mljtarctur :ergo fi in materia prima
íubieél:atur illa eduélio ; ergo mumur ex vi illius :
ergo c:duél:io mutado cfr.
Dcindc , quia forma
cciam ex vi illius rranfit de poffibilitatc ad aélua·
litar:111 , de non erre
' quod habcbat ab a:rerr.o,
ad
dr
aéluale, quod in principio rcru;n haber; fed
rianfiu