Pfal.
88.
Pars
l.
V
erfus
I
I
l.
§.
VL
Sine appo–
lico verbo,
vr illius
vi
gens
tffi.:a–
cia móllrt•
1crnr.
rur. Non it:.t Dei potentia ex creatione mundia–
lis fubrica::, & illius conferuatione, in qua tot
intercurrunt mirabilia, deprehendi pro dignita–
re potefl:, ac ex
ii~,
qua: ab illa font in Virgine
perpetua. Quod fatis indicatum ex adiunél:o di:
uina:: natura: prreconio, in qno iuxt? -::itatutl'
interpretem , id de illa prredicarnm a Virgine,
quod xcellentiíllmmn in ipfa eíl:, puritas, in–
quam, fumrna, omnes iJjus tranfcendens perfe–
ll:ione!.itkm ergo deJr,.•. ptia exifijrnandú eíl:,
landatam, inquam,a u,/'
.:~mo
dfoél:u, qui eíl:
ad ornandam Virginc
0
,toncinnams. Jarn ergo
de mifericordi:.l, quid l jit <l'quum cenfeamus?
Laudara profcél:o illa abl:o,quod in ipfa videru_r
excellere,& nobis iucnndius,&
fo~uius
inneni-
tur,
Ícilicet
extenfione fubiunaa,
teu longimdine,
quia
a
progenie in¡rogenies
prorogamr. Vbi mi–
rum efr orarionem pra:dil\:am carere verbo. Ne-
qne enim aut fubíl:antiuum, aut
mm,au.t vl-
lum alind inuenicur,; neque f,
tt fnbintel-
leél:um expre!füfe. An hoc myft·\- vacare cre–
drndum d\:? AHit ve tale quidpiam fufpicemur.
Nihil tale in toto cantico occurret ,,vt h1c illud
ita difpoíitum non Cine arcana ratione debea–
mus .eíl:imare. Sim1lc: quid
iil
Pfalmo
1;,
í.
repe-
Pí
i;
p.i.
rimus, cuius illud initium:
Co11fittmiú 'lJomino,
quoniam bomu :
qi~oniam
in {if..--ulum mifericordia
eim\
' .
1.
Vbi verbum in corr.mencht1one mife–
J:icordia:: deíideratur ,hemiíl:ichio prrefato in om–
nibus Pfalmi vedibus reperito. O uid eíl: ,
!i)!!;o-
11iam m
ttte'r;;1.m
mifericordiaeim?Itane
verborum
inopia laborar Vares, per qucrn Spirirus fanél:us
loquebatur? Abíit. Sed de longirndine miferi–
cordire agitur, & vbi de illa fermo, verbum ar-
Campcn!is.
caha iníinuarione fubtrahirur. Video Campen–
fem in tran!lacione fua verbum apponere, fic
enim haber: Gracias agire !)omino , quoniam
bonus,& fempiterna efr mifericordia eius. Et in
paraphrafi: Grarias agite pro acceptis benefici1s
.
. a Domino: <1:quum enim e!\:, quod duratura
Cit
AnaiMont. perpetuo mifericordia ipíius. ]
Et
Arias Monta·
nus.
N amque ifle eft infcwla benigmu.
Et hi qui–
dem,arque alij Scriprores tranflationibus fuis
verum fenfum exprimurtc , dum verbum adii–
ciunt, fed illud canrum non intelligi, & fubt..a-
t
ll:ione illius innui myflerium aliquod, ficut in
Virginis canrico,minus a:quum fuerit dubitalfe.
Hunc ergo larentem chefanrum aperiamus.
JErerniras
I
o3. Illud occurrit pdmo,non etfe appolitum
diu inatUm verburn,quia de a:ternitate agitur,qua: perfeél:io
omniú ab- in Deo omnium eíl: obfcurillima,vc cum euidés
fl:rulilTima
lit
conuenire ipíi, intclligenrire tamen vim om–
perfcéhonG. nem fuperet, quomodo ante omnia fuerit rem-
_p,ora, & cum immenfa ante nos fpatia effiuxe–
rinr, ad noíl:ram tamen <etatem deuenrum
lit :
iintqne Filius
&
Spirims Sanél:us Cine principie>
durationis, qui ta.men prod11él:i
a
principio in–
terna' proce.lfonis,dum Filius
a
Patre,& a Parre
&
Filio Spiritus Sanél:us procedere dicirur, in–
ttiolabilis pra:conio veriratis. Et Deum quidem
elfe Omnipotentem,fcicntem omnia, & per om–
nia immeníiracis pcrfeél:ione diffofum, non a:gre
D.Thom. capirur:
f
At nunc illud flans, quod dicitur
fa–
cere reternir:icem, )
iuY.taDini Thomre doél:ri–
nam.
1.p.q.1
o. art.i.. ad
3
.ante quod nihil foerit
etiam· fl11xus imaginarij, quodomnia antecedat
rempora,& omnibus cnexiíl:at, capcum omnem
fuperat, _& nihil ira difficile percallernr.
In
his
eiogo reternicaris abyffis, in hoc Clame
mmc
ante
omnia tem ora,inuenire eíl: m1fericordiam Dei,
affrétum
illum piiffimum erga nos, qui eo quod
rerernus,nullis poíllr verbis explicad. Ideo cum
de illa agunt Deipara,& Deipara: parens Dauid,
verbum omnes fcii:;ntcs, & prudentes pra:cide-
.
runt. Hinc eíl: illud lob.
'-4·
w.
1.
Ab Ornnipo-
Iob.14
v.1.
~nte
non funt abfcondita rempora ;
qui
atttem
noue~
-tie1tr.eum, ignoranr dies
illim..
Vbi id, quod
a
no-
eidr íl: de
~t~rni~ate diél:um~
eleganrer compro-
~~tur.
Et .
fc1ennam Dei, & perfeél:iones alias
polfumus non multo cognouilfe labore: Et cum
illas hoc paél:o contingat agnofcere, circa rerer-
nitatem Ínter ignorancia: tenebras caligarnus.
Pro
quo
~lo.qu_enriíl1me
IJiuus Grcgorius Mag-
nus íic fcnb1t
libro
1
6.
~1oralium
cap.
i.
1.
l
In
D
Grcg6r:
hoc námque quod de diuina:
natur~ p~entia
audimus , ea nonnunquam cogitare confueui-
mus, qure per expcrientiam fcimus. Omne enirri
quod ca:pir,& defmit,initio & fine concludirur.
Quod
{i
mora aliquantula differtur, ve finiatnr,
longnm dicitnr. In qua vidc::licet longinquica.:
te,cum quifque mentís oculos reducir retro per
memoriam, tendit ante per expeél:ationem,quaÍt
per fpatimn remporis dilatar in mente.Cúmquc:
audir retcrnirarem Dei,humano more inrenden-
ti animo longa vitre fpatia proponit, in quibus
metiatnr femper, & quid abiir retro, quod reti-
neatur in memoria;& quid ante reftct, quod ex–
peél:c:tur ex intenrione. Sed quotieos in a:terni-
tate iíl:a cogitamus.reternirarem necdum cogno,-
t nimus. Ibi quippe efl,quod nec inicio incipicur,
nec fine terminatur: vbi neque expeél:atur quod.
veniet, neque percnrrit quod debeat recordari,
fed eíl: vnum,quo emper eefe dt.. Dicarur igi–
rnr reél:e: . ui au·
nouerµnt eum, ignorant
dies ilüus: quia etfi iam Deum per fidem
·
#A\
mus , qualiter tamen
fü
eius reternitas rne pra:–
terito ante fa:cula , fine futuro poíl: fa:cula,
Gne
mora longa,úne prreflolatione perpetua non vi–
demus. ) Sic ille, quod ad mifericordia: recerni.:
tatem craduél:um mirm"? eft quantum ad
perm~-
Excitando
uendos affeél:us efficac1a: comprehendat.
~us,affcél:ui
:.i:–
enim non ex intimo cordis cxultet, quis non in reroiratis
admirationem ingentem rapiatur,quis non gra- dcfe.roit a–
ti animi motus valentiores exfufcitet, dum in
byllus.
Dei :i:ternitate dnlcem erga illius depi;ehendit
affeél:um,íine pra:terito ani:e fa:cula , fine futuro
pofr
frecula , fine mora longum , Cine prreíl:ola-
tione perpetuum?
Et
hanc quidem vim fidelis
fponfa experimento notam fibi nobis etiam vo-
luit manifeflam , dum clamauit :
lmrod11xit me
rex in cellam vinariam
,
ordina11it in me charitatem.
Caot.i..i¡.4;
C ant.1.
'/!.
4.Adqua: lic etiam Magnns Grego-
rius in illius loci explicacionem: [Quid enim per
0
G
cellam vinariam congruentius, quam ipfam ar-
C~llar:lf·.¡
_
canam reternitatis contemplarionemaccipimus.i' naria,in qua
Et
{i
adhnc quia incorpore corruptibili contine- ordrnaruc
tur, (fanél:a mens) fe perfeél:e non fariat; tamen
clmicas.
ex
ill<>
rninimo , quod curíii umit, coníiderat
quancum debeat amare,
qt•r.
el
amat.] Sic i\\e,
iuxra q nem in vinaria re.ternl tis cella ordinarnr
charitas, quia ex illius con: deratione, dum per-
ennem, inquatn, mifericordire fluxmñ mens
fi-
delis expcn
~
Aammis amoris fuauicer inardef-
cit. Sic in B ºffima Virgine, fic in Dauide dum
mifericordix re
nitatcm prredicarent,credimt!s Subtrall:l
a
:iccidilfe.
Efter~
on contemnenda ratio verbi Virginc
&.
fubtraél:i in pr 1él:a laudariom:. Addo aliam. DJuidc
ver.
Non appoíit:um verbum fubf\:amiuum,quia om- bi
r~io
alia
nem mifericordüe íl:atum iuxra virrualem ipfius
dec
rata.
exrcníionem non porerat declarare: i dtxilfer :
Eft;
quod freculis rcrroaél:is pra:ceffir,non vide- Curaon di–
barnr, vr }'ar
ei:ar, commendacum.Ecprogenies,
aum.
E.rll.
&