86
Amphitheatrum
Mifericorai<r.
verba furdis aúribtls &udire rion poteránt, nunc
\ld Dei przcepta
lztántur
;
&c.]Quz cum ita fe
habeant,
&
hzc
lit
inifümabilis faculi noíl:ri
fori:una.fpera.rclicet
B.
Hildegardis prophetiam.
nunc te1-i:porjs..id.implehdam1Et redificium qui–
dem cth quod declarandum fufpicimus, illu.;
ftrius; áut
éliu~nius
effe
pbhiit nullum : dignum
·própterea, vt fcriptura de eo
fortior,
&
t:xcellen-
~d
·re
pr:e-
tior
ab iplius fortillimo,
&
excellentillimo arti–
Pª:~:e:~n
fice perquiratilr
!
Quibus notis exclufum me,
vacicinium
vel ca:cus viderit, cuius nec fcriprura. forcis, aut
in_gcnue
excdlens, fedfua fatis pudibunda tenuitate. Te–
Auél-otpro-
.(lor Deum me
e:x;
animo loqui,
&
omni reieéto
ccllacur,
fiiéo, ea qu:r funt in cordis pelletralibus propa-
lare, Cur erg? ·prophetiam diétam in operis
fronte pr:tfc,ribo
?
Illa
equidem de Caüfa, Vt
inaiora rer illam excitentur ingenia , sícque
Deus vili vfus lníl:rumento in opns 'deducát flo:..
tenti hoc fctip,torum ctuo fuúm illtÍd ani:iquum
de~inatum.
~ic
cum pra:dixilfet Dominus Da–
uidi de Amalecitis viél:oriam illis verbis:
Per~
/equere
;
abfque dubio enim comprehende1 eoJ,
&
ex..
1.1\.cg jo.
rnties
pr~datn,
1.
Reg.3 o.
,V.8.
Vatidnium tan–
T.8.& 13.
tum nori niti miferi
~gyprii
opera coníl:at ad–
impletum.- Audiarur ille :
Puer
c/.Egyptim
ego
fam,ferum viri
.Arnalecit~:dereliquit
autem me
Do..,
mimu 1nem
,
quia
.egrotare
e.epi
nu~iN&tertim,
j,,13,Ecce qualiduél:ore
par~a viétoria~&
pro".'
phetia czlellis adimpleta. Vtinam tale aliqui
fa:culum noll:rmtl videat, vel puero
~gypti
duce , animo magis , quam corpore
,
infirmo,
'Yt
illi tantum
lit
glotia , qui vuk neminem , nifi
in
fuis tantum infirmitatibus gloria•i.
i.
Cor.
í
1 •
lr.
3
o. Ergo pr:efatis
hifc~d
opus iam ampliffi–
mum procedamus.
·
f¡.
l.
Mifericorduu Dominiin
lfternum
cantaba.
E
:X
P L 1
e
A T 1
o
L
1 T
1'
E R
JE.
Mi(cticor•
.
•
!:d
110
;
1
~-
2.:
!~~
Enfus videtur aperrus: Non piures re
ies
¡:
Deo,
~
ipfa mi(ericordiz in Deo,in
'ÍI!º
omfliá
in quo om.
funt.vnum: at eft in etfeétibus multirudo
,
vnde
nia
vnum.
&
ad internum affeltum folet tran'sferri plurali•
Pfal
1 70.
tas.Sic
&
potencias Domini i.nuenimus
Pfal.70.
y.i5.llc17.
t.
15.
lntroiboinpotentiMDowini.Iuíl:itiasitetn.
Y,:1.J·
Pfalm.
J
7.
V.
1
3.
Et
iuflitilU
eim
non
repuli
a
me.
Et alibi Bonitates etiam dicunt interpretes
Vatablus.
aliqui, vbí mifericordia: occurrunt in plurali,
&
fic pra:fertim Vatablus legens.
[
Bonirates
Do·mini perpetuo canam.] De q
uo ftatim.
Po–
tdt
aútem
rniferícordia prefse
fu.mi pro affe-
~i(ericor-
au , quo alterius miferia: miferentis an'imus
d1_z acce•
condefcendit : vel pro benefka largitate, quz
pttgduplcx. c:riam
nQ¡,i míferos profequarnr. Et vtriufque
fignificationis capax originalis vox , vnde plu–
re5 mifericordias legunt cum vulgato, &
70.·
Card.Caiet.
ali¡
cum Vatablo ,
bonitAttu
,
&
gratiM
cum
nonnullis Caietanus.
Et
h:rc quidem bonita–
tis,
&
grati:r íignificatio videtur pr::cfenti aprior
infütuto ,
vbi
non tantum miferiarum huma–
narum depnlfio, fed
ü:mumera~beneficia
con–
tinentur. Nihilominus mifericordiarum no-
D.Thom.
mine fatis declaranmr illa , quia , vt docer
San.éb.tsThomas ,
prima
parte ~
qu<f.flione
z
;; .
.rrti-mlo
primo,
ad
s.
[
Dici poffit, quod omnis
collatio Óont fnpra debimtÍl eius
q1i
confertnr
.ad mifericordiam pertineat. ] Sic ille , cuins
Doél:riña: ratío ea efl:, quia
om_ni~
collati0 boni
aliquem rollit defeétum
cre:uur:r , quod ipfe
Doél:or Sanél:us exponÍ
q11te.ft.1
1 •
?irticulo
~.
\rbi illud antuin habere difiicultaterµ videtnr,
Bearis aliqua dona conf'erri, qua:
íi
ex miferi–
cordia diéántur conferri , in illis necea'arium
erit
aliquam~
inueniri miferiam , quod tamen
non videtur
admitte~
'um,
quia ve idem Do-
Cl:or Angelicu
OO'.r
..
1.rtículo
4.
duqf.m citata:
In Beacis
qua:frionis in
corpor~,
r
miferia fcrlicitati op·
mifcria
pohitur. ] Ad quod í:efpondc¡:fi potefl:, neque
nulla.
miferiain , neque defeél:um in Beatis conce–
dendm~
abfolnte ob rationem diél:am , quia
.beatítudo
dl:
[ Status omninm bonornm aggre–
gatione perfeétus.
J
Et
fi
Beato
ipli
Aquinad
dkere forori per ,nuhciúm imerr.oganti licuir;
cum ih extreini's verfaretur , an aliquid éi opus
elfet
l
Tun nihil deficere ,
&
omnia cito ha.::
biturum.
' uanto id dici verins pollit de fl:am
Ec carnea
beatitatis. _,..íím (:rgo , qua- Beatia conferul'l-
~"leí
er$ª
for
a
Deo neque propriam mifcdam, tteqüe
illos
~ifc
abfolurn,m defeétum pra:fupponant, vt dici mi-
ricordia.
.fericordia:, affell:us polEnt, fut
dl:
ytcúmque
vacuitatem illam inúenire '
qu~
iniferia etfet,
niíi adeptiorie fupremi boni huic loquendi
m b-
do adirus claoderetur. Conliclerai:a igitur
ra-
tionali natLira fecnndLtm
fe ,
defeétus eíl:,
&
lloc refpeélm ad mifericordiam fpcétat
:
cutT1
tar:ne~
abfolt.lt~talis no?
lit,
de
multo
min~s
A clliús.
m1fena , oh d1étam rat1onem. Sed qµas h1c
g
mifericordias Vates cantar? Agellius valde
ftri-
.
ll:os terminos huitifinodi allignat cantioni. .Ait
Q2z luc
enim
hi~
tann)m agi de fredere
c~1mDauide i~<: ~:
1
u~~nrfo
de regm ipíius perpema fucceíl1orie, hdc
~ntm
lüm Daui–
[ tnifericordiarum nomine decorar, quaíi no.n
dem fpc–
aliud foei:it quam mifericordia. ] Haber ille
lfanc.
contra fe agmen SJnétorum,
&
lnterpretum,
qrii mifericordiarum nc;>mine maius aliquid;
&
latius patens comprehendunt. Scan<lum ,eíl:
D. Hieran.
ab ipíis Diuus Hieronymos íic fcribit.
[
lllas
mifericordias, quibus hominem peccaro lmor-
I>.Aug.
tuum, dignatus
di:
vifüan: per Filium.] Diuus
.
,
Auguil:ínus
capiti: ,vlrimo librorurn
de
Ci1tiúcte
Dei.,
Amplillimc
ad omnes Dei mifericordias excendit.
Illius
paccm.
verba dabimus paulo inferius,
&
in Pfalmi ex–
plicati0ne eas mifericordias intellígit, de qui-'
bus
Verfit
J.
vbi omnes cent: comprehendun-
D. Grcg.
tur. Cui per omnia concinit Oiuus Gregorius
Mag.
libro
4.
Moralinm capite
3
i.
alids
4.i.
Diuus
D.Bernatd.
Bernardus
ferm.
2.
de
faptem panibm
,
omnüun
cumulum mi(ericordiarum ·agnofcit ;
·'.qu~m
Incognicus.
per omnia fequums Incognitus , Hngo
Ca~ ~~gm
Card.
renlis , Gloffa , vt omittam recenriores'. Ita-
G.o a.
que indefinira hzc Vatis vox
a:quit~alet
vni-
uerfali , vr Dialeétici loq_uuntnr , & hoc fenfu
Beatillima Therelia verfum hunc vforpare
fo-
lita qui illius eíl: veluti nobilicatis inlfgne ;vnde
&
eiufdem fubfcriptus imaginibus , de
9no
in
fequentibus. Et ha:c quoad priorem vocem.
3.
Sequicur vox
Dornir;i
qnam Grzci ,quos
o.Aug.
fecutus Diuus Auguíl:inus , in vocandi cafu
coníl:iruunr. Hebra:a tamen confl:anter habent
in gignendi cafu. Q_uam ditferentiam iudicat
Card.l.lell.
C ard'inalis Bellarminns parum referre
,
cum ·
de fen(u vix pqlEt elfe difcrimen. Tn
Hebr~Q
eíl: nomen ineffubile
nrn•
Jehoua
Quamvis Arias
Montanus reueritus forfan illius maiefl:acem,
Hebrreorum imitacione >pro illo· nomen
n•
Jah
fubfüruat •
4c
c~ens.
Dond