DE CHRfSTIANA RELIE:.
ruin~ cpemo~1ia~·um,& appro~atio
fide_lil;lm Gcntilium aduenienteChrilto.
Efaias:Pofm te m lucem Genubus,ut fis m falutem uf<:B ad exrremum
terr~.
Efaias:Venio colligereomnes Gentes & linguas,& uenient,
&
uidebuntdaritaterrl
meam,SC dimittam fuper eos Ggnum,& mittam ex ijs conferuacos in
Genres,qu~
Ion•
gefunt,qu~
non audierunt gloriam meam,&nunciabunt clariracem meam rn Ge_!1tes,
t;l
affumam ex eis Sacerdoces
&
Leuitas,dtcit Dominus. Ee ah bi apud eundem Deus
Meffiam Ge alloquitur:Parum eft,ut
Hs
mihi feruus ad fufhnendas tribus Iacob,&teces
llrael couercendas,dedi cein lucem Gencium. Iem, Primus
ad
Syon
dicec!Ecce~dfum~
&
Ierufalem Euartgeliftam dabo,uidi & non erat uir,rtcc ex ifiis quifqua,ut iniret
COf!il
ti um,&' imerrogans uideret uerbum,ecce omnes iniufi:i,& uana opera eorum. Et m ie–
quenci capitulo fubdic:Ecce feruus meus,fufcipiam eum,eledus mcus, complacuit mi
hi in illo anitrta mea ,dedi fpiritum meum fuper eum,& iudicium Gentib.proferet,non
clamabit,nec accipiec perfonam,calamum quaffatum non conterec)doncc ponat in ttr
ra iudicimn,& Iegem eius
lnful~
fpedabunt. Rurfus alibi; Educam de la cob femen°'
de luda poffidencem montes meos, &
h~redicabunt
earn electi mei,& fenii
mei
habi
ta
bunt ibi.Ecce ferui mei comedenc,& uos efuriecis, ferui
meil~tabunrur,
uos erube...
fcetisJ& dimittetis nomen uefhu:n in iuramenrum eledis meis,& interficiet te Do
mid
nus,& feruos fuos uocabitnotninealio.ldem alibi Dcum fie loqucncem facit:lfrael me
non cognouit,&populus meus me non intellexic. Rurfus, Auditu audiecis,&: non in:i1
teJligetts,& uidences uidebitis,&nort uidebitis.Incraffatum efi enim cor populi
huius~
8l
auribus grauiter auditrunt,& oculos fuos clauferunt, ne quando oculis uideanr,SL
auribus
audianr,~
corde intelligant,& conuertantur, & fenem cos. Mitram ex ijs con–
feruatos in Gentes,id efr,difci pulos Mdlir,qui manus
Iud~orum
euafetinc,ad Gentes
conuertendas,miccam
8l. alfumam,id dl:,ex numero Gentili um, qui cortuerterttur,con
fiicuam legicimos
Sacerdoces.Exquo patet, quod etiam Genc1Ies ad digniratc lfraelitf
cam aifumt potera
nt.Vnde Rauanais
lud~us
iri
commentartjs Exodi air:
Tep
oreMef–
fl~
Genciles conuerfi facerdores erunt, Domino minifirantes.Parun1 efi ur Gs.Per
h~c
patet,quod Meffias ad falutel11 non
Hebr~oru
fol um, fed etiam Gentilium mictenduii
crat,ficur lefus primus a"d Syon didc. Salomon
lud~us
interpres httnc Jodi exponcns>
omnia
h~c
ait de regeMdlia ,accv ulti111a redemptione dfe intelligeda.lde apetit Chal–
d~a
translatio
lonach~.ln
ij s au rem
Efai~
uerbis apparec,quod Chrifius pdmo,& pro
prie
apud
Iud~os pr~dicacums
erat, & ibi Euangelia, & Euangdifi:as fundacurus,kd
quia praui,& percinaces fucuri eranc,adiungit. Non erac uir,accy ideo iudicium Genci–
bus proferet,fdlicec apud Gentiles per difc1pulos fuos,dodrinam Euangelicam diuul
gabit.Accv ut oftcnderet,quod iudida Euangelica in humilitate fumma, non magnifi...
centia,in tmrtulru,fonicuq; tubarum.ficuti lexMofi;promu1ganda erant,adiunxic,no11
damabit. In reliquis uerbis aperit Efaias, Meffiam ex la cob
defcenforum,f~dacot~sC,
fuos,utplurimum alienigenas fore, qui cledi apud Deum futuri erat, nee lfraelitid
HH
quidem amplius,fed alio nomirie,fcilicet Chrifiiani nominandi. Aperit etiam
Iud~os
Meffi~
aduerfaturos,pcenas<:B da·curos, fkut ollm lefu temporibus contigit,pertinaci;
am etiam
Iud~orum
fempiternam,qualem hodie experimut.
leremias:Cognouit tempus fuum turtur& hirundo,& pafieres cuftodierunt tempo.;
ra introitus fui,populus autet11 meus non cognouit iudicium
Domini.~10modo
did
tis fapienccs furn us,& lex Domini nobifcum eftincaffum,facta efi mctatura
falfa~Scri=
b~
confufi funt fapientes trepidauerunt,& capti furtc, quonia uerbum Domini repro=
bauerunt.Cur Prophetce
qu~
fucura funt,fape tancp
pr~cerira
narrnnc
<:
quia ind uina
mente,cui funt
pr~fentia
omnia illa;tanqual11
pr~fentia
uidenc,
&
pofiquam uiderunt
tanquam
pr~terica,id
eR,manifdla,& iam confummacaloqufirur. Sed redeamus ad Ie'
remiam.Hic in uerbis fuperiorib.dedarac, Scribas non perfede cognicuros temp us ad
uencus Chrifi:i,tempusq, metendi,neq; id quid em mirfi, diffkillima enim efi: iniufiis di
uini fenfus interpretacio.Huic c:ongruir 1llud quod in Oeuceronomio legitur.Percuci.:
at tcDominus amancia,&
c~citaceJac
finpore meris, & palpes in meiid1dicuc palpare
folec
c~cus.Meridies . efl
lux operum Chrifti,in qua
lud~i
plurimi caligaci funt.Itc
lere=e
mi as alibi:Domine Deus mcl!s ad te Gentes uenicnt ab extremis
rerr~,ac
dicen
,cp
fal
G
J
fanoiltf