DIALOGVS V. DE REP. VEL, DE
IVSTO.
407
quid in hísagís!" Quod & cu. Age rurfus ad ha>c
eonucrcere,d uir opáme.Vcrum fcienriam potencia
-dum,audítndum,amst¡¡ craéi:andas,Ceorfum quoq;
fl~X4$t
ltlJ<\
&íllosde quibus
tft
fermo,quos folos meríco quis
t"86iáµt.>('I;
philoíophos appcllabíc. Qyornodo ífiud ais<:'
H~
apbiJoíopbo
mines oculís & auríbus dcdiá,pulchris uodbus,co
.wferunt.
Joribus,& figurís,& omnibus qu;r
ex
calibus con=
·fianr,admodum ddefücur,ípGus autem pulchri na
turam cogícaáo eorum no pocdl-acríngere. Sic eíl:.
Qui uero ad ípfum pulchrum afcendere uakanc,&
feciidum feipfum infpícere,nónne rari<:' Rari admo
dum. Qui res Hi:as pulchras exilhmac,ipfam uero
pulchricudinem neq; putacdfe:neq; fiquís ducac, ad
percepáoncm, eius arángere potdl:: uere fapere cí=
bi u1decur,an
in
fomntjs ludí<:' Conlidera
icaque.fo=
mniare non id dl:, quando fiue dormiens
quís, feu
.•
. uígilas,quod alicui fimile eíl:, non limile, fed ípfum
~=~~l~
eCfe cenfec cuius dl: fimíle <:'
Somnía uidere
h~nc
fophaniur.
·ego dicerem. Qyid uero<:'qui conml alfeéi:us dl,tn=
tdligitétl quid ipfum pulchrum, ac difcernere ualce
& ipfum & qu;r ipfius parádpanc, adeo uc neq;
i=
pfum ílla dfe,neq; ílla ipfum puter,uig\lne uiuir,a_n
'ofcítans<:' Cerceperuigíl. Huius igicurcogíraáonE
ur
cognofcenris,cogniáonem iure uocabimus: hu::
íus ranquam opinanrís,opiníonem. Omnino. Si
nobis fuccenfeat is quem opinad didmus no cogno
fccre,negetétl nos uera loqui, qua racione eum mití
gabimus, fenfim(}¡ & blande perfuadebimus
fan~
De
cognitio
menús eum non eCfe<:' Oporcec fane. Aduerce quid
ne&. cogno-
ad eum dicemus. Si uis,fane hunc in modum ab eo
fobili.
fcífdrabimur,dicences,quod liquid nouit, nuUa in=
u!dia: fed grata eric nobis & ipfum fcire aliquid,&
quid fciac,noui!fe. Sed mihi id dicas.Quicaq;cogno
fdc,cognofácne aliquidauc nihil<:'Ac cu mihí eius lo
co refpode. Aliquid cerce. V cru quod eíl: anquod
·non
dk
Q uod eft.Quo enim modo quod non eíl:,
cognofci poCfec<:' Sufficiencer ill:ud coníl:abic,li ua:::
ría fub racione peruell:igecur, quod uidelícec omní:::
no ens,omnino & cognofci poteíl::nullo modo ens,
nullo modo cognofci. Suffidenúfsime. Siquid au
temica fehabec,uc &
Ge
& non
fic,
nónnemedium
cric incer id quod efi: omníno,& id quod nullo mo
do dt<:' Medíum. Circa id quod eíl:,cogniúo ipfa
uerfurur.lgnoraúo ex necefsicate área id quod non
cíl:.Circa medium ííl:orum, medium quoddam in=
uefügandum,fcienáam incer & ignoraáam,fiquid
huiufmodi repericur. Prorfus. Num alíquid effe
.
.
opinionem dicimus':' Quid ni-: Vtrum eandem po
C.
~'rc:i tl~ud
cenáam cum fciencía,an diuerfam':' Diuerfam.
Er–
~:~:;~;i~J~~
go drea alíud quidem uerfacur opinio, área aliud
aucem fcienúa,ud fecundum porenciam eandem,uel
fccundum eandem ucraq¡ fuijpfius potencia. Eíl: ita.
An non fcienáa quidem drea id quod
dl,
ea raúo
ne qua ens eíl: cognofcit':' Ímo uero neeeCfaríum e!fe
cmíeo,utpríus iíl:a diíl:inguam.
~?<:'
Dicemus u::
tiq¡ potencias dfe genus aliquod eoruqu:l! func,quí
bus & nos polfumus
qu~cunq;
polfumus,& alíud,
quodcunq; alíquid potdl:. V eluá uífum & audítu
potcnáas quafdam uoco,
G
modo quod luquor in=
tellígis. Inrclligo equidem. Audí quod mihi de hís
uídecur. Nam ego quidcm iµlius potenríre neq;
co=
lorem uideo aliquem,neq; figuram,neq¡ quicquam
calíum, qualia pluríum reliquorum, ad qure refpí=
ci,:os,aliqua apud me diíl:inguo,h<realía eCfe,alía
íl=
la.
In
potencia uero ad alíud folum afpícío ad quod
dl:,qu6duc agit:& hac radone,quamlibct ípfarum,
pocenúam nuncupauí: & illam quidem qu;r ad ídE
tendic,ídcmq¡ agit,eandem uoeo: aliam ucro illam
quor ad aliud fpcérat, & aliud operatur.
'fu
uero
• quandam elfe dicis':'an in genus alíud refers':' Pocen
tiam,& omníum profeéi:o ualidifsímam. Opinio:o
nem uero,pocenáámne,an alíud quiddam elfedicea
mus':' Potenáam
ecrcc.Naquo oµinari pollumus,
nonalíud cíl: qu:l
m opinio.Ac paulo aneeeonficeo
barís,non ídem eCfefdenciam & opinionem. Quo
paéto quis menean habcns ídem alferec quod
faUi
poceíl:,& quod non pocdt<:' Optime quidem. Con
fiac icaq; aliud
ellC
aµud nos ab opiníone fcienúaqi.
Aliud plane. Vcraq¡ ígícur área aliud,aliud ope;s
rarí fuapte natura potcíl:. Necelfe eíl:. Scienáa qui
dcm,circa id quod eíl:, ipfumens uc
fe
haber cogno–
fcerc. Sane. Opínio autcrn oµinarí. Et hoe. An
¡.,
dem quod & fciencía nofdc':'eritl¡¡ idc quod opinio:::
ne perdpirur, & quodfcienáa ':' an pocius impofsi::
bíle':' lmpofsibile eerce
ex
his qure eoneefsimus.
fi.,
quidem área alíud alía potcnáa ipfa ex natura ucr:::
fatur: pocencire uero ucr;rq; fum, fdencía fcilicet
&:
opínío:alia Ítem ucraq,,ut cft diéi
:um.Exhis aucem
fieri non potdl:,uc ídem
fic
quod
Ícíenciacompr~h(E
dicur,& quodopínione condpicur. Nónne igicur
fi
ipfum ens cognícione percipicur,id quod concipi
mr opinione,
aliudqui~dam
pr<rter ípfum ens
dl:
dicendum-: Alíud. Nunquid non cns opínacur<:'an
ímpofsíbilc cíl: opínarí non ens ':'Sic autem eogira.
Nónne quífquís opinacur,ad aliquid opíníonem di
ríglc <:'an pofsibílc eíl: opínari quidem, opinad aucé
nihil':' lmpofsibíle. Ac unü alíquid opinacur,quií
quis opinacur<:' Proculdubio. Qyod ucro non eíl:>
non unum alíquíd, fcd nihil potíus eíl: dícendum.
Prorfus. Non encí quidem ex necefsirace ignora11
áam cribuimus, enti uero cognicíonem. Reéi:ead::
modum. Ergo neq¡ ms,neq¡ no ens,opinacur. Sic
eíl:. Quare nec ignoraría neq¡ eognicio erit opinio.
Non,uc uídecur. Num extra hreceíl:fupergrediEs
uel eognitionem perfpicuitate, ucl obfcuritate"igno
ranciam':' Neucrum ifiorum. An force ribi uidecur
opinío cognicíone obfcuríor,ignorada clarior':'Ma
xime. lncer ucraq¡ ígicur íaeec-: Cerce. Media ergo
iíl:orum eríc opinío ':' Media. An non fupd dixi:o
mus,fiquid appareret cale uc fimul eCfet & non eCfer,
íllud incer
u
ere ens, & omnino non ens elfe ponen::
dum<:'neq¡ fcienúam ad íllud,neq; ígnoranáam
pero•
cínere, fed quod medium ínter ignoramiam rurfus
appareac & fdencíam-: Scire. Nunc aucem appa:
ruíc medium iíl:orum e!fe, quod opínionem uoea=
mus. Plane. lllud ícaq; nobis,utarbicror,reíl:acin
uenicdum,quod utriufq;
fic
parcieeps,iplius eCfe fcí
Hect & non e!fe,neucrumé¡¡ íllorum fyneere díd de::
beat:
UC
U
nobís patea
e>
OpÍnabile quiddam merÍtO
nuncupemus,extremís quídem extrema, medijs au
ccm media
tríbuences.Annon ira':' lea prorfus. His
ira fuppoGús perconcabor eum,qui ípfum pulchru,
& pulchricudinís ideam unam elfe ncgat,femper eo
dcm modo fccundum cadcm fe habencem:mulca uc
ro p11lchra effe dude, & pulchrís rebus fpcéi:andís
dedícus,nullo modo admítúcunum e!fe pulchrum,
unum iuílum:fimiliterét; de c;rterís,pcreoncabor in
quam hune in modum,Eíl:'ne aliQuid ex hifee mulo:
ris pulchrís uír opdme,quod non curpe etiam uídea
cur<:'lremé}¡ ex íufHs quod non iniuíl:um: & fanétis,
quod non prophanum <:'
Non, fcd necelfe cíl: pul"
chra ipfa curpía eciam & quoceun'l! alía imerro•
gas,apparere.
~id
mulca dupla<:' num minus di.:
m ídia, quam dupla
uídemui"~
Nihílo minus. Ec
magn¡