S
O P H I
S T
A,
'\I'
E L, D E
E N
T
E.
IJ?
tiatur ícírc Íe pucans. Alcerius uerd fama, propcer
uariam
ín
fi:rmonibus reuolutione , cene íuípido=
nem plurimam mecumé¡¡ habec,ne
fortc
ignoret iL:
la,qu.r coram al[js fcire íe Gmulac. T
H E.
Omnino
ex ucrífque generibus
efi:,
uc narrafü.
H
o s.
N
Ón=
ne igitur unum quidem fimplicem, alterum ironi=
cum imitatorem ponemuso:' T
H E,
Confencaneum
dl:.
H
ó
s. Huíusicerumgenusunum anduodici=
muso:'T
H E,
Tu uiderís.
H
o
s. Cogíco equidem,ac
duo cogítanci mihí fe offerunc.
V
nus quidem pu=
blíce prolíxa oraáoneapud populum ironía ucens:
alter priuaám minucis quibufdam capáunculís co=
gens cum qui cum ipfo dífpucac, fibimet in fermo"
nibus contradicere. T
H E.
Reél:~
admodum toque=
ris.
H
o
s. Qiomodo fuperíorem illum denomi=
nabimus o:' ciuilémne,anpopularem-:' T
H E.
Popu"
larem.
H
o
s. Alcerum uero Sophon, id eíl: fapien=
cem,an SophílHcum-:'
T H E,
Sapiencem quidem uo
care íllum non licet, quandoquidem ignorancem
ipfum poíuimus: Qioniam uero fapientem imita"
cur, cognomerum quoddam illius íimile forcierur.
Vnde diélus
Ac demum intellígo, hunc ipfum prorfus,& reue"
Sopbifr.l.
ra Sophíftam appellarí decere.
H
o s.
An non ucfu,,
pra, íca nüc nomen eíus collígabimus a fine icerum
ad príndpium omnía complexio:' T
H E.
Omníno.
H
o
s .Is demum Sophííl:am uere definíec,quí gene::
.
. rationem eius,& ilirpem effe ííl:am
affeuerabit.So=
Óludm~<;>~hi
phííl:a inquam
dt,
qui in íermonib
us diípucancem~
e
iuo.
cogit contradicere fib[jpfi,qui & ironicí pars eíl:,ab
ímitatoreopiníofo ueniens, phanraíl:icí ícem gene"'
ris,
ab
imaginaría faculcace profluens,non diuin.r,
fed humana- effeél:íonis determinara progenies , ex
<orumé¡¡ numero qui uerbis, quall quíbuída
pr.rcfüg[js,mirum in modum decípííítaudicores.
·r
H E,
lea
prorfus dícendum.
.M A R
S
I L I I
F I C I N 1 A P O L O::
G V
S
I N
L I
B
R.
V M
P L A T O N I
S,
De regno, ad Federicum Vrbíní ducem
femper inuiél:um.
TV.P
I
TE
R.
optimus maximus, cum optaret tale in terris
.lqu:rndoq; regnum profpícere, <¡uale in crelo fcmper apud
fe
confpicit,iamdiu per ipfam díuiní regis ideam, regiú'quen
dam diuinumé¡; animum demific in terras. Conuocatisé¡; cre–
licolis imperauit, utomnes futuro huicregi fuffragarentur,
quem fuperi quidem, & afide regia Fíderegum, &ab orbis
imperio Orbinatem Ducem iam nomínarent,homínes uero
mutatis literis Fcdericum Vrbinatem Ducem elfcm appella–
turi. Alfenfere omnia Ioui pra:ter Iunonem numina. Sola e–
nim Iuno craíSioris aérís ambitiofa regina ccdell:e terrís re–
gnum haél:enus inuidet. Verum Pallas Mercuríusé¡ue fauen–
tibus alijs, & tefie Veritate , coronam fceptrumé¡ue regium
iamprídem uiro eidem, cuí
&
Iupiter,libemifsíme contule–
runt. Cum uero acadenua pafsím Palladell\, Mercurmmé¡ue
colat atque feél:etur, ipía quoque regnum orbisé¡; totius mo–
narchiam,qualem diuinus Plato delcribit, Federico Vrbina•
ri
duci, tum ex Iouís fentemia, tum ex tefiímonío Ventatis
optime merito felícífüme ttibuit.
PLATONIS
CIVI
L I
S,
V E
L,
D E R E G N O.
.MAR.SILIT
FICINI
A R. G VME N
T.
..
C
V
M
deus atq; natura hominem agédo producant,eum
certe producunt, ut agat,agat inquam gratia diuinorum.
~madmodum
uero alius finis ell: cuius gracia natura effi–
cu polücem,.tlius cuiusgratia manú fiue pedem,aliusé¡; rur–
fum ad quem totÚ efficithominem:ficalius fin is ell:ad quem
bominem dirigit fingularem,alius quoq; ad quem familiam,
itemé¡; alius ad quem ciuitatem atq; regnum.
Ac
denique fi–
nis ille exill:imandus efi optimus, cuius aratia Deus tornru
ge.nus
~umanum
procreauit.Nemo uero
~xifumet,cum
pro–
pri¡ cu!ufquc crem.s
cer~us
fidims!nullL.1m elfe cotius: cumé¡;
humana: ume pambus mlit ordo,m unmerfo tamen uit:eae–
nere elfe confufionem: denique cum partes ob fin is
un~us
intentionem inter
Ce
habeaa t unionem, tornm ipíum eífe
difperfum. 0!1amobrem necelfe cfi cenum clfe humani
ae–
neris finem,eumé¡; in aél:ione quadam circa perfeél:iora cgn•
lifiere,per quam & fuperiora pro uiribus imitetur,&diligen•
ter inferiora gubernet: fcientia quidem naturalia pcr(crute–
tur, prudenua uero diíponat humana,
pietate autem diuína
colat atqueueneretur. Eiufmodi ergo
fin.isuitam ex1gitge–
nUnam, & in aél:ione & in cóncemph
monefimiliter confü.
tutam , eo tamen pallo,
lit
afrio contemplationis taaquam
diuinioris gratia lit
iafiituta.C~terum
abfolma utriuíque ui–
tz perfefüo, tot tantisé¡ue & tam uarijs adminícnlis indiget,
lit
neque
a
paucis quibufdam, neque etiam
a
multis homini–
bus, fedab uniuerfo fimul hominum genere duntaxat poi:.
fit
expleri. Fierí uero non potell:,
ut
tam diucrfa: &entes per
media tam diuerfa ad uaum omníum communemque fioem
perducantur, nifi ab uno per unam quandam legcm cunél:os
in unum pariter conducente.
~madmodum
nequefabri
minill:rié¡ue genere fimulatqueingenio longe ínter
fe
dif–
crepantes, materias admodum uarias ad formam unam a:di–
ficij conferentes,ín unum unquam commode congregabunt
& confuuent opportane,nífi ab una quadam architefr1 unius
lege regantur .
~propter
non íniuría PlatQ.cum rcgem
qurereret mundi monarcham, principio architeél:um produ–
xit in medium, (cientiamé¡ue in tría tandem c!ifünxit gene–
ra.
~rum
primu
m in cogno(cendo,íecundum in agendo,
tertium in faciendo
uerfatur.Inprimo arithmetram geome–
tramé¡ue, in fecun
do architeél:um , in tercio fabrum mini–
ll:rumé¡ue collocauit, probans architetl:i facultatem imer fpe
culationem folam folumé¡; minill:erium mediam elf<:poaen•
dam ,magis tamen ípeculationis quam mmifü:rij elle paní–
cipem, neque indicare folum geomctrarum more, uerum
etiam facicnubus imperare, opificioé¡; femper adelfe.
~lem ferme uult regem elfe debere, qui uidelicet & comem–
plantium more uera dijudicet,& iura non aliena quídem,ícd
fua mandet agenda. Proinde Plato exafüfsima utus diuifio–
ne,
qu~
definitioní (ciemireé¡; admodum neceffaria efi, Re–
gem Homerico more nominatgeneris humani pafiorem at–
que curatorem. O!.iem totius líumaní generis unius quafi
omlís unum
eíl'e
pafiorem debcre defignat, uoi Deum in–
quit quondam humani generis fuilfe pafiorcm, íub quo
&
regnum 1lluc! Saturaí aureum extitilfe.Gubcrn.uorem quo–
que regem humana: uita: quafi nauis iudicat appellandum.
Significat autem in un11m elfe imperíum pmnium conferen
dum,
ut
humana gubernatio diuina: c¡udm fimil1ma
Ge.
fi–
quidem & Deus unus mundi totius efi reaor. Q!!.9d quí–
dem his quoque breuíter rationibus confumatur. Princi–
pio litres mundi partes, Afiam, Africam, Europam, regibus
<Üll:ributas tribus fubegerís, facile admodum cominget ut
uel unus duobus , uel duo uni quandoque inferant bel -
lum ,aut faltem de finibus, amalia quapiam de re diíccptare
cogantur. Itaque uel inter eos ad unum trium erit litis iudi–
cíum deferendum, uel ad quartum quendam prreter eres iu–
dicem conllitumm.
~cunque
taadcm id ratione fiat, ne–
celfe crit iudicem, fimodo fententia: lit íllius acquíefcen–
dum,ímperium in eos ínter quos iudicatur, habere.alioquín
nullius momenti em iudicium, frufiraé¡; iudicabimr, quod
uíderi pofsit regibus,uel magis, uel faltem reque potentibu;
dilfoluendum. "Vnum igitur oportet elfe regem omninm
iudicem, omnibus proculdubio ueneraodum. Pra:terea uir–
tutum exemplar fubiefüs oportct elfe regem. Maxime uero
taüs erit,
{i
unus fuerit ame omnes , in quem oculos cunfri
conijciant. O!.ii
1i
orbem totum poífederit, necregnum ul–
terius affeél:abit, nec alijs inuidebit. °-!!!duo fc1licet cupidi–
tas &inuidia, folentrapinas&bellapotifsi.mum procreare.
Et cum íuacuiq; chariíS1ma fiot, maxime d1hgetomnes tan–
quañt
fu
os_, pariteré¡; omaes diliget !'atioaes, pa.ríteré¡; cura ·
liit.Optab1t pacem fummopere,cup1et tranqmlhtatcm,bono
rumé¡; omnium copiam,qualis utiq;
monarcbí~
umbra qua:–
dam apparuit imperante oaauiano. Snbditi uero
&
iull:if–
lime uiuent, c1\m iaiufüs nullus uíquam pateat
fuga:
aditus
fub monarcha:
&
quamuis in mínima peccandi licentia, ta–
men in fumma hbertate uíuent , non ryranais, paucísue po–
tentibus, uel mfaníenus populi-Cubieél:i furoribus, fedd
fa–
piéte & iufio pioé¡; rege fic ad cómune bonum perdudi,tan–
quam nautre aprudentia iufü gubernatoris ad portum.
~
quidem in re
&
qui reguntur Obtemperando regi libijpfi có–
(ulent, & rex ipfe nó cam fibimet qu:lm cunfüs qui fua: cura:
a
Deo commiíSi funt, uiuet. Refra enim guberaatio quem–
adrnodum in líbris De rcpublica difputatur, gubcrnatorem
m
J
quidem