4000000020

Alphonfi

-Toífati

Commentaría

/ J<1tur,

(cilícet,

in voce ;

o.pere.

opere aurem ,

,<¡uia adoraverunt proni in tcrra , qµa nulla majar hu–

milia¡fo eíTe poreíl ,

(¡

ramen re¡:lo animo fiar : quo–

niam eíl qui ne.quirer (e hu.miliar,

inreri.ora cj!ls plena

fünr

.dolo,

pacer Eccleíiaílici cap.

19.

Humilita.s in

voce pat,et conformiter, cún1 dixen¡m .

Serv,

tui fu·

rtJuJ.

Ide/\, nos peccavüqus y,alpe,

mal;¡ ¡11eremur ,

fed e¡:ce eri¡nus lervi tui,

.vis, ve! difpone de nobis ,

ur libuerit.

Qyibu,

ref¡,011(/.it.

Videns eorum ~umilira–

tem.

No/ite t,meu.

I¡:{e/l, non put¡,tis, qui,d ego in,

tendam, vobis mala inflig~re pro ,¡nalp, qµod egericis .

Num Dei renucr,e po(fumu, v,o/un(ati?

Hlc confolabatnr

i:,os Jacob, pe qbforberemur pra: rriílic¡a mali , quod

,gerum exclufo acthúc rimor,,

ler¡i't dulcibus verbis

s,orum duuam iniquitatem .

in hoc acrendern valde

debem, qui confitent¡!S :mdiupr, ut juxra ~ocum diípo–

fi.tionerr¡ refpondeam; fuqr enim , qui cúm mala mul–

patraveriqr , nihil

fecjífo exiíljmanr , male faél:a

parvjpenderes . Hos amem dmis v.crbis de (celernm

¿;ravicare prolatis

faétonnn

prenirnnciam,

.fui ipfo–

rmn. deceílationem i¡:¡duccrc oponer. Sunr aurem alii ,

qµl

ériminis.,,gravitate pcnfata, tam vehemcmi incon–

folab.iliqu~ rriílirja abforb; 1rnr, uc pene in difliden–

ciam adducanmr. l¡Ios autcm V!"rborum mulcebris ita

inollire'pporret gra,vitarem criminis l¡-,niendo '

op–

porrµni¡aq:s fc~lerurn, m'iirabilirat~mque natura: ,

fi3-

¡nypti humani fragilem condicionem, Deumquc prom–

pre pc;:niremium mj(er¡,n¡em prop9nendo , m ad hila–

titat;I]) qyatndam, {!c_di(ppfitionem meli0ra (perandi re–

¡luc~n¡ur. :N"orand~¡n t¡imcn, quiid licer iíla verba Jo–

frrh

di?l;¡,. fipt, t1t con(olacoria,

ad httnc fincm ip(e

profertl;iat, ramen v~rirare penfara nihil de gravitare lc–

,aiunc,

parer , quia quan¡lo dicirur.

Numquid Dei

f.o/flfl9JlfJ

r,enuere vo/unt,ttj

Viderur velle dicere· ,

s¡µocl

p.eq,

ar11111 ,eprm~ non valde grave erar, quia Dei

.:volu.Qti!.~ ,etat• µr iíla. vendjtio _fierer,

rantum bonum

!nde feguerer11r , l¡:¡l1cet, ,quod Jofeph

rempore

fa–

mis .pafceret parrem fuum ,_ro,ramque progenjem,

íic

)nrÍu\f, quod volunratj Dei ne1')o poteíl rcíiílere , id–

_e(t ,. q1Ji>d-ip/e vu!t, liGc.l'.~os non v~limus íieri, ,necef..

ejt ..

)i;r hoc qmdem d1ílmguendum ef\, quia, ant vo-

f t)¡;~!".'n jpm;i,~

divina eíl, q~1ancú111 ad ipfum r~gimen ~ni verfi

fü¡W~, ..

,pra!~er humanam aél:1bnem, quod reg1men qu1lmfdam

. .1,wi¡_ibus pe~i;-íf;

¡rjis.du

,¡¡ur,

nequaqua

111

in alrerurrum

,4efle?l:i ,poffir ,

in -.i!\i¡¡,~ ficm ipfa divinn cognirio

'ii1pmutí(bilicer

Í(!

,h;ibet , ita ipfarum rerum ordinara

.i0ngi:!'i~s, quodám ,n¡,rnffario nexu dirigitur, .

c(lm

i11

p2h1r.a,

ip(a_ necdf~ri,'ll11·\Pa.nfa111 habe~t,

p.ateEde mo–

creli,

de. Gereris,,¡iatui:alib,us, qu~ Deus ex namra

Íua· ~erfeél:i/Tima il)l)\1\ltabil\tcr , ficm cerera alía co–

gQofcit, deindc hoc ,abílraél:o adhuc ipía

narnra (ua

neceffariam cau(~m haber ,

1mpoffib1le

íic

~ltrer fe

},:ah~r,¡,, niú Deus 1p(e r¡_amr~ ordinem velir commuta–

.re.

In afüonibns ~ure.m (1q111~i:i)s (¡,cús efl, quia lícct ip(e

ben,

e.¡

narma íua,, quia- irn;ommuta.bilis eít, ,ímmu–

¡;¡gilirer res, , ut f~t\lía:

fum,,

it1telligat , iamen in

jpíis, ic;lell, in cau(a,,(ua productiva necéílirarem nnl–

!am h_:¡pent, fed al,01¡1mi nexu folma motibus liberi ar,

l,itrii

Íll

altermrum ven-i -poífu11r.

m ex abnndanria

Joquar,fi hun;ann~ intclletl:us,

volunras exiílerenc,

.daro

per i1'npoffib.ile, Deo non exiíleme, nec ali:i cau–

Ja.

\i.ta

,e ere! i, ve!. nªrur-arnm (uperionun, v

,·l

inferiorum,

nullus ambigeret, qqir¡_ -y9J,111tas,

inrcllcél:us huma–

pus , cune ;milo coaél:,i ),\b.~re operaremur , ita mmc

p 'eó

hif\que li1=-er omn\L\IT\, i_n/ptél:ore, wnél:aque

co.-

1.gno(ceme nihil n,1agis neeellíratis voluntati •irnprimi–

tu-r ,:

nec aliqni(l magis libena,is auferernr,

m aper–

tiús dicam

rim lib.era e(l volunras humafia, nnnc Drn

ti-iílen¡e,

;iél:us noílros cog;nofeenre , ficut ,fi non

~xi/\eret, ve! aél:us noílros non CO!\llO (c¡eret. Et tune

yer11m e!l,, qui,d 'ó@luorati Deí 1rn-llus repugnare po,

f, U , fed ei nnlla_rl'.'nns repugnando nos ,jn alcenmurn

.;i&iones no(has líber-rime cld!cél:cre po(fümus ,- ralis eH

inim c;Hvina: nat\ll're cm1dirio,

quanrpmcua.1que aétus

.!_10!\ri: in alternrrum mmabil iraris lege verr:inrnr, ipfa cun–

tl,a cogno(cens immucabilirer cunda cognofcac . Fun–

·1,Jamenrum hujus eíl , quia divina cognirio rernporum

~Q.11.notationes non recipit, quia nihil, ur fururum, nec

\lt pra:rerirum cognofcit, íed omnia uno, fimpliciquc

lnrn\tu pra:fenca1:i0 Tl)odo cognofcit , nec propter hoc

minus cl')gno/cit , vef ejus cognitio intricara ,

in–

H~\a,

efi,

ll_\1,i~ iicet -rer r;io.dum...pra:rcriü ,. am fumri

_nihil cogoofcat : coghbícié tan1en ; quid prretcrimm ;

..aut,

f1,u1q1111 ir, reJ:,us ipfis

íit,

quiapr,ereritio,

futu-

1·itio non ,diomt connotariones cognitionis ejus,

(ed

, ipfas res cognitas.

iicur nos aél:us rcrum,

ipfas

_rerum 'generaciones per modum pra:teriti • aur fururí

comemplamur , ira Deus , ip/os aél:ns ,

pra:tcririo–

nem, arque futuricioncm modo prx(emario 'inruerm",

cum ipfüm quoque furur-m,i

pra:ltns

·lit,·

qtwd nullis

rempormn focceffior:libus ,diílrabimr . Hoc ergo fuppo–

/iro, ~riam in nobis id, quod in Deo eH, fequererur :-'

nam id, quocl

eíl,

jn to, quod el\, neceffe

efi

effe,

omiac amem, quod pra:(cns e/t in racione, ut.dmn eíl' ,

cognoícirur; ergo

co~nítionem

neceíE·.ri:111-1

fadt;

01n–

nes el'go morrales dum rem prxlemem co½no(cimus ,

uc earn

cogno(cimus , neceífario ,:ogno(cinms immura–

pili~er.,

ad alcerurrum nullns re(pt éh1s habeamr. Nul–

lus camen

hoc aliqttam neceflíratem rebns imponer ,

quia mnc quilibec homo nt cc/J'icatem cuilibn reí co,

gnira: exiílenc',i imponeret, qnod nullus eriam inttr ho–

rnines in(ipiemiffimus eoflfitt·bitur. QJ1id c,go mirum,

fi quod in•nobis cíl, in

Deo

quoq ue ·reperiatnr? Scili–

cer,

cum omnia pra:/emario modo cogno(cat, im–

mutabilirer illa cogno(eat / Res amcm immmabiliter

cognira ex immmabilitate cognitiof!is neceílirarem exi.

ílendi non acquirit,

,(t d

neceífario nexu ca.ufarum •

C,,111

ergo contingat res nexus caufarum vaciabi!es ha,

bentes p1°a:(emario rnorlo, immma))iliterque

éo~n(ci

conílar ,;le rebus mobilibus neceífariam cog1 icionem

lnbe1°i, ipfamque cujufcumgue cognirionem nullam re–

bus exiílendi ncceDirarem hnponere , cúm necelí:tas ,

vcl ínnnobilitas cognitionis non ex eiírlem caulis oriafü

mr. Necefliras cnim cognitionis

quodam modo,

{i- ·

ve circumfla11t1:i cognirionis affumirnr, liccr inrerdu111_

ex re cognita, ícilicec, cognitionem irr.murabilem eífe,

res pl'.-eí~nrarie folúru . co~nofcirnr, non c0nfiderara

Deusa•I\·

rc1 prxrenttonc , :me futunnone.

Fururum

aurem,

éh.

i~tnJu"

p_r,ncrimm, m lic ab immutabil_irate djílrahunr cogni-

~~~·,!::;;;

1 ,

t101Hs. N ecefliras amem rernm

caufarmn ne"'u fümi-

tnr.

Si· enim nerns caufarum necdfarius eU, ipfam rem

neecffariL1111 cffe habere conftat . Si aurem res nexum

csuíarum v-ariabilem haber,

dfc

variabile conltar effe .

Nrh il drgo, mir:indllm e!l

Deus cunéba immnrabiliter

cognoícac, quia íic neceffarium eíl ip(um cognofcere ,

cum omnia unico imuim, pra:fenrariéque cogno/cat. Sic

enim in nob)s comingerct,

omnia, Llt_pra:/enria no–

íceremu,;-. N ihil e,,go divina pra:fenria, five prxdeílina-

.cio rimenda nobis eíl , ramguam nobis aliquern rermi-

.num neceílitaris imponat, cum immobilitas fua: cogni-

n o1m 110.11 elé rerum caufis , (ed ex conditione divinx

condkionis in(urgar. R.cdeunres ergo aa id, quod -prre–

ponebamus, inrendendum eíl, quod verba Jo(eph, fi re-

cre

attel]dalltur, nihil CXCUlant fratr-es ÍIIOS, (]UÍa iicet

vólunrati Dei renuere, vel repugnare nop po/J'i'mus , in

alterutrum ramen volunrarem noítr-am delle&ere po(fü..

mus, · nibil ,yolunrari ejus l'epugnanres. Hla ramen v·e1:..

b:i excufandi modmh habernm , fi quia ·Deus aliguid

pra:eognovir, nos inviri illud cogercmnr, vcl aggredi ,

vcl evitare , quod millo modo fénr.iendum el\. Et quan-

do dirimr.

P:01

cogirajliJ deme malum, Deus autem ·ver•

eit

illud m bonum.

Hoc aurem plrer, quia frarres

Jo-

feph vendiderunr illum, •m morererur in rerra exrranea,

non complerencur fomnia ejus , in quib11s íignaba-

rur fratrnrn (uorum fumrus dominus, (ed Deus vcrtit

illud ,in bonum, quia ex hoc faél:us fui

dorni1ms

&gy-

pri,

poílea pavit parrcm (uum in fame,

rocam

fa-

111iliam. Sed hoc nihil eJ<cufac,

re(piciatm, quia quan--

tiras non coníiderat'ur in eo, quod eíl per accidens,

(ed

in eo, quod eíl pet' íe, quia cúm peccamm coníiílat in

hoc, quod eíl e!fe volunrarium malum id, quod eíl per

fe, facit volunrarium, am involunrarium: quod autem

peF aGcidcns eít, nec volumarium, nec involumarium

caufar, ct\m

fic

poílerius. Sic ergo, quod

aliquo ma.

opere b.onurn feqtu mr, non eíl pcr

(e,

fed valde per

accidens , eriam , quia e!\ pollerius .. Q1a111cumcum-

q11e ergo bonum (equarur ex malo, non éx hoc malum

minui[ur, cllm boc non tollat de rarion-.; volirionis de..

o rdinarx, fecundúm quam malurn conílimebarur, ma-

xime quia Deus id, quod' malum eíl, vcrra, in bonum ,

conditio fu~ eíl; 11cc fuir hoc fpeciale in hoc faél:o, quia

ex omni . malo aliquod bonum elicit. Sic cnim ait Boe-

tius· de con(olarione lib. 4. profa 6. ubi inquir: Sola e!l

.enirh ·divina yi~,. cui nula quoque bona (imr,

H!!ll

eis

con,·