lTlNERARH ITALIAE
647
el titulo de «Andrere Schotti Itinerarium
It lire. Ve alire, Typi · ndrere ab Hoogen–
huys en», en 12.º, de 606 pág., s..3 hoj . de
port., etc., y «Am. telodami, apud Jodocum
Janssonium, MDCLV», en 12.
0
,
de 606 págs.,
s. 6 hoj . de port. , etc.; así cpmo también
una traducción italiana, con el de «Itinera–
rio, overo nova De crittione de' Viaggi
principali d'Ttalia .... , di Andrea Scoto. No–
varnente tradotto del Latino....
In
Vicenza,
MDCXXTf, per Francesco Bolze1ta Libraro
in Padova», en 8.
0
,
de 14(pr.
146)-112-72- ~
(pr.
1
5) hoj ., s. Jo de port., etc.
Hemos , in embargo, de confesar que
no nos hace mucha fuerza semejante atri–
bución, a unque tan explícita, á causa, tal
vez, de Ja sospecha que tenemos, por no lla–
marla seguridad
y
certidumbre, de que
hubo de proceder de la mala inteligencia
ó
precipitada aplicación si es ca o, del título
de la cuarta edición de la misma obra, que
dice así: «Ttinerarii Ital ire Rervmq.
~oma
na rvm Libri tres: A Francisco Schotto e–
natore Antuerp. x antiquis n.oui que cri–
ptoribus ed iti,
&
ab Hieronymo Capvgnano
Ordinis Patrum PrreJicat. aucti. Editio
quarta, ab Andrea cbotto Soc. Ie v Sacer–
dote recen ita. Ad Franciscvm Barberinvm
S.
R.
E. Card. Arnpliss. Antverpire, Ex Of–
fi.cina Plantiniana, Apud Balt¡,asarem Mo–
retum,
&
Vi uam Inannis Moreti,
&
Io.
Meursium.
l.
DC. XXV», en 16.º, de 709
págs., s. 14
1
/
1
hojs. de port., etc.-Repeti–
mos que ste título, sin ninguna especie
nueva de v rdadera crítica,
fué
el que, á
nuestro parecer, dió ocasión á que en Jos
de las siguientes reimpresiones se pusiera
como de autor el nombre de quien sólo se
decfa editor. Añádase que probablemente
pudo también contribui r no poco al cambio
la razón de que, merced á la fama verdade–
ramente europea del P. Andrés, se esperase
que t ndría con él más aceptación y salida
la obra de su hermano D. F rancisco, menos
conocido entre los literatos que entre los
Jurisconsu ltos.
Mas ¿q uiere esto decir q ue no tuviera
ning una parte el P. Andrés a un en la re–
dacción primitiva del fa moso
I tine1·ario?
No nos atrevemos á afirmarlo ni á negarlo
resueltamente, contentos con proponer las
io-uientes observaciones, que pueden servir
qui zá para la re;;olución del problema.
~
Romam cogitante, paren ti
i
u su, F ran–
ci co, fratris mei I acobi filio, honre spei
adolescente,
s~lecta
hrec, cuiq ue peregri–
nanti profutura, in lucero edi pasrns sum,
idéj¡ eo liben tiu , quod hunc Pr dicium Iti–
nerarij \
1
icem prrebuisse ex Italia nuper re·
du ci fratri meo cariss. P. And. Schotto....
cognoui sem», dice D. Fr. ncisco en la dedi–
catoria de la primera edición, re6riéndose
al
E-Iereztles Prodú:ms
de E teban Vinando
Pighio.
<!
erá pura ca ualtdad que el P. An–
drés tomara como por
Guia
de su peregri–
nación el mi mo libro del que poco después
aparece entresacado todo lo principal del
lti11erano
de D. Francisco para la dirección
de los peregrinos? ¿Lo erá, que éste se fijara
cabalmente en un autor tan estimado por
aquél, que e taba ya pensa r.d o en la impre–
sión de la parte inédita de su obra mo!)U–
mental intitulada
Auna/es R omanorum,
que salió por fin á luz antes de la tercera
edición del
Iti11crano!
En é ta, que con ta de dos
parte~,
hay
otras tantas de icatoria de D. Francisco;
el cual, h abiendo avi ado en la primera que
estaba
«daturus eHam proped1em
e
Gallia
afq1te
H1
pania
(qua olim Proui11ciamJra–
ter meus canss. Andreas rlwttus.... acctt–
rate Lustrata,
<lb
quaú úi Tabula p1ctam di–
g1to ostend ·re, s1t'rwiter ac iztcmzde nar–
rando, so/et)
I
rER
Romam versus, si longio–
rem modo vsuram
DEI ÜPT.
11Iax. bmigui–
tas septuagenario largiel1tr....
»,
dice así en
la segunda, que es justamente la que pre–
ce e á la parte prometida en los párrafos
anteriores: «
Cam....
a
publi'cú feriatus ne–
gotijs conrte1u're t"ltlerdam vnictun fratrem
P. Andr. Schottum
cü ali¡s eruditis homi–
mbus solerem, de peregrinnilone quoque,–
nostra, ut
fit,
sermollem identúfe ini.Jcieba–
mus.... Roganltbus autem familian·b1ts no–
stris, vt quaJ memon'ter ac i".cimde narrata
essent, in grati"a posteri'tatts litte1·aritm mo·
mtmentis consiguare, adMbr"tú Scnptoribus
Latims, ac Geographis eti'am Grcecú , C:ssi·
tande ac parui amicorü voltmtatr:,
&;
cur-
1·ente rota, vrce1ts c1em instt'tuerelter exyt
ampliara; term'q excreuere ltbelli....
».
Mucho d udamos que h aya, de los que