Promptuarii Sacri Pars Q!larta
~
lncreata parltC!r-
&
incarnata Patris Sapientia
h~ic!?lc_>•
riofa: Virgini defponfari voluit, uniuti:ujuíque ¡ud1c10
iu4icandum relinquo, an non ipfi pra:cunél:is aliis titu-
ln
pf,
¡<.
Jus
ilte
conveniat:
H,ec e/l virga fapiem.
Sanél:us Au–
Ji¡
c.?·
Ecc~
gu!linus fapieatiam confortem appellat;
&
Oli
~pio.dorus ait:
Sapientia uxor no/Iradicitur.
Enimvero m d1él:o
Sapientia: libro paulo poft fequitúr:
Generofitarem il/1ur
glorificat, (ontt¡berni¡¡m ha{lenr Dei.
PorroS,Hilarius,
ubi ñollra vulgata Jegit
genero/itattm illíu1 glorificar,
le–
gitboncflatemejus,
nos congruentius uuumquc legendi
modum ampleél:imur; Ciquiclem in fapientifli ma hac Vir:
gine
&
(ponía Chri!li pariformirer generofitas
&
hone–
ftas refplenduir, utpote qua: generoío
&
magnanimo pe–
llore Imperarori audallcr fe opponens nuptias e¡us fpre:
v
it, ut
c~Jefüs ~onfortis
fui honorem
4
fidem Pcnerose
defenderet.
Conrubernittm habuit
Dei,
utpocequa: !a:·
pius cum ipfo familiarirer converfari meruit.
Omnium
Dominu1dilexi( il/am: doc7ri>.· rnim efl difcip/ind/ Dei.
2.
Virgo fapiens.
San~·ffima
Martyr in illa cum
qu¡nquaginra Philofophis
~bita
difpucatioJ1e liifce ver-
l!ariuv
b'is
protellata fuit, dicens:
abeo quidemfapientiam ficut
Dei mei donum, quiefl fapientla
(!J
vitaquemtimere,
(:f
ejur mandal4 fervare e/1 initium
fapienri~
pcrftélioris
él
majoris.
I!.x quo
loqu~!]r;fi
modo deducitur, ipíam hanc
fapiemiam in divini°amorls fui [chola potius, quam in
Platonis
vel
Ari!lotelis aca·demiis didiciífe. lpfa quo·
s.Co¡.
>:·4•
que fapienter illos convincens dicere potuit;
Sermomeu;
non efl inperf ttafibilibus human.e fapienti.e 'l;erbis, fed in
oflenfione fpiritus
ét
virtutis; ut fides veflra non fir in fa–
pientia hominmn-, fed in virtute Dei.
L ibens enim agno–
vit,
fapientiam
C~arn
potius creleíle quodda¡n donum ef–
fe,
~uam
fiudii fui partum , eífe verum diYini timoris ef–
feíl:um, utpote in quo ipfa exaél:iffime vivebat.
Detvobis
""'-J¡tf, :
1
fpiritum fttpientiee,
fcribit Apo!lolus Epheliis; ubi adver-
1f''
t~Qdum
e!l quód Apo!lolus non dicat
fnpientiam,fed fp1-
,.1tum fapientite.
ldque ut Cajetanus ait:
Et rlare expli–
ftl-
quodde dono Spiritur fan!ll, nan de faplcntla humantt,
gua:
per jludium acquiritur,loquitur;
tametli enim fanlla
Virgo no!lra hicjn-terris magnis cum fudc,ribus
&
la–
l>oribus
íludue~i(in
fcholis, hanc tamen ía¡>ientiai:n ac·
quifitam minimi faciebat, n:iaximi au.tem theíaunloco
infufam
a
fponfo
fllo
íapient1am habu1t:
Habeo qu1dem
[apientiam ficut.Dei mei donum;
ha
ne vero in ipfafuiífc,
hujus evidens e!l indicium, quód ícientia ip!ius cum pro–
íunda eflethumilitate conjunlla; fiquidem
fcientia in–
flat,
videlicet acquifita·; ipfa autem de
fe
proteílabatur
ad lmperatorem dicens:
Sum pu/vis
&
lurum
.
3.
V.irgofapiens.
Admirabilis hujus Virginis íapientia
t anto magis relucet, quia in imbelli quodam fexu vanita–
te
&
fuperbia communiter obnoxio reperitur. Q9.ando
ferpensEva:dixit, ipíam una cum conjugeeam aífecu–
turos eífe fapienriam, qua pares
D~oeífe
va leant:
Eritis
fc~t
DIJ
frienru;
ipía manum fuam ad pomum vecitum
extendere,
&
adverfus ca:lum fe erigerct non diílulit .
Sapiencia vero qua: in hac Virgine fuir,
tantum abefl
,
quód
ilJa~
a
Deo feparare potuerit , ut etiam eandem
per nodum quendam conjugalem cum
D eo
cenacius
ílrinxerit , Porro pulcherrimus omnium Angclorum,
E~ech,
i&.
paradiíi thefauro abunde locupleratus,
Plemu fapientia,
perfeélusdecore in delitiiJ paradifi,
Deo rebellis exinde
faélus
el!.'
at verófanlla :Virgo noílra, in fupremo deli–
tiarum gradu po!ita, plena fapientia, per feél:a decore, in
profundre humilitatis centro , íuique iplius conrcmptu
continere fe femper potuit , ideoque dix it:
Sum pu/vis
r&
1
,
Cor.
81 •
luwm Scientia inf/at,
inquitDoltor gemium,
charita1vt:–
ro.tedificar;qu~bus.verbisex
mente S.Auguílioi dicere
vo–
:scr
l!·
de
lu1t:
Amate
fci~ntt~m,fe~
anteponite fharitarem
¡
fcie11ti~
vcrb.Doruir.i
fifola/ir, znftm. quia verocharitat1s
~dificat,
nonperm1tt1t
fcientiam inf/ari; ibi eYgo inf/at fcientza, ubi charitas non
~~ificat.
Etenim
immen~~
h.uius Virginis fapiemia ideo
in
ipfa cum conremptu
fu
uph us con¡unllaerat quia cor
~uriu•
•
ejus charitate
&
amore Dei accenfum erat.
In ;um {olum
eral cor eju1 amoYe inf/ammatum.
Unde S. Bonaventura
in lib.
de
!eptem irineribus reternitatis fcribit, qMod vera
fapientia
n~n
{chola.m l)U"1Yat, [edcor.; non m,agi/lrum ,fed
fponfum;
1dquodm fanlta Catharina vercadimplernm
fuit
:
Cor ejur erat amore inf/ammatum;
&
quidem amo–
re
Chrifii non íolummagi!lri, fed pariter
&
fponfi.
Job•
18.
•ª·
4 .
VJ.rgofaP_ienr:
S:
Job
p~r
rotuI!1
fe!~ ca~t~t
Prophe–
tiref-ure diffuse non mmus quam curiose inqumt,ubinam
dfgat fa}'ientia,.&
i~
quo
conGílat;~c
tandem
con~ludit:
J;m
tímgr Dom111J
1
ipf
1uf/
fap1Mt111,
(:f
rtmlm
amalo
intdligentia.
Verum quis ufpiam inveniri poterir , qui
majori cum conatu
&
(ludio omnem cu-lpa:
n~vum
quam
ipfa abhorreat?
folum Cbriflmn norat fpo/ifum,
Ct
el a11i-
m~
fer'lJabat pulcbritudinem.
Eteoim fi filius Dei , qui
candort/l lticis eerernte,
maculam aliquam quantumvis
leviffimam in ea inveniífet, non utique cum ipfa
de(
pon-
Sap. ,,
4
,
fa
tus fuiífet, quia in libro Sapientia: dicitur:
Inmalevo·
P
lam animam non intro1bit fapientia,
me
habitabit incor-
"'" ••·
1.
por
e
f ubdito peccatis.
S· Virgo fapien1.
Spiritus fanl\us in Proverbiis pcr
os Sapientis,
h~c
duo imer fe ncllit, diccns:
Sapiens (:!
fortis;
&
quidem pukher efi hic nexus: nam fapientia
&
fortitudo valde ínter fe conjungi poílulam. Et ideo for–
titudo pariter
&
fapientia in· hac fanlta Virgine noflra.
mirabiliter relucent; neque enim ip(a ficutalii Martyres
&
Virginesapud tyrannum acculata fuit, fed ipfamet
ultro citroquecum heroica
magnanimitate,c~le!lis
fpon–
fi íui adeo magnis probris affeél:i zelo fuccenfa,ad expro–
brandumMaximino lmperarori ad eundem íecomulir;
fuitque hic aél:us fortitudinis proprie, non veroaudacire;
Phi!. 4 ,
11 •
fiquidem intrafemetipíam dicere debebat:
Omnia pojft1m
In eo qui me C•nfortat.
Porro eo rempore, quo facrilegus
Surius •
lmpel'ator tantam fapientiflirnorurn multitudinem in
urbe Alexandrina,ut alios adofferenda fal!is Diis Cuis in
Chriíliana: religionis ignorniniam facri6cia inducercnt,
congregata,adeo
utptopter mu/titudinem eorum, qui con•
fltiebant, angufla effetcivitas;
nullus eratalius,qui Dei
vi-
vi
&
veri honorem zelarer,pra:terquam fanél:iffima ha:c
Virgo, de qua dici potuit,quod in conípellu quali rotjus
muncii, tocaque aula
I
mperiali pra:fente impietatem lm–
peratori in faciem expfobraverir, eundem deerroribus
fois irrefragabilirer convincendo.
S.
.A
rnbrofius de Vir–
ginibus fcribit:
Trepidare 'lJi>'f,inumefl
(::f
adomnesv iri pa-
vere a/fatus;
&
tamen licet ha:c fanlla Virgo fo litudi-
nem fuam rantopere dilexerir,
Ul
de ipfa dicatur, quod
folum Chri{lum noratfpo,,fum;
generolum tamen pcllus
exh1buit in animofa 1mperatoris incrcpa:ione,
&
gra vi
reprehenfionc,quia
{'erfeélacharlfa1 fora1 mittit tzmorem;
praeterquam quod fapiens
&
for11s cxtirerit;
&
ha:c for-
ce caufa
elt,
cur hodie in lntroitu Miífa: verba illa ca–
nantur:
Loquebar de teflrmomú
ruu
in conjpeé/tt Rcgum (:!
non confttndebar.
Pro
Dominotemutat
1011e
(::f
z.eloincitatn.
6.
Virgo Japzcns
Propter adnmabilem fapi.::ntiam &
eloquent1am,quam in quinquaginta illorum Philofopho·
rum converfione !ibi inelfe probavit,Plalmifia pra:dixir:
Pf.
67 •
"'
Domlnu1 d<1b1t verbum evangeli'2'.a/1/ibur 'IJirtute multa.
Circaqua: verl>a Genebrardusait:
Greece
ejl
mafculinige-
neris>
(!J
Hcbrairef~minlni,
adeo
uc
ídem fit,
ac
fi
dicere-
tllr
evnngeliz.atricibus.
~amam
aucem pra:ditlionem
iílam in hocdebilifexu ipfa perfcéliusadimpJevit, tttpo-
té qua: Philofophos 1Jlos non folumconfudit & convicit,
verum omnes Martyres effecit,
&
quidem acerbiffimo
ignos martyrio confummatos. l dem Aurhor in hunclo-
cum Pfalmi ita fcribit:
~·s
fuppulitabit multa1 vires(:!
mttgnam fortiftuiinem ad oferendum E'IJa11gelium, eor
fubminiflrabit mu/tos ange (Um exercitus ac prdl{tdiaad
eos ruendos
.Q!!.reomnia ad prrefens propofitum nollrum
applicaripoífuot, quía
priufq~m
ianlla martyr no!tra
certamenfuum ingrederetur, : eusAngelos{uosad eam
mifit, qni ipíamexpartedivi i fui fponfi&confortis
animarent, id quod hifCe verbi prrefiitum fuiífeJegitur:
N
oti timere Deipuella; ecce eni pr.eter tuamf apientiam
~:'l'.!~:¡,~~tlbi dabit11r
ii
Deo f apientla,
(!J
perfuadebitqulnquaginta
oratoribru.
Et hin
e
eíl quód vere de illa dici pollit, eam
v
idelicet omnem humana m fapientiam confudiífe, qure
inter fapientiíli mos hoke tetius mundi ·Philofophos re-
firilla tenel>atur. UndeOforiusait:
Adcofapiensfuit,
ut univerf11mmtmdi fapientiam fuperaverit.
N
"'queenim
folumfapientiffimos,
lec!
etiam totius mundi nobiliíli-
mos,uc lmperatricem , qu;:e martyr effella eíl; necnon
&
forciffimos, cujufmodi Porphyrius Dux generalis
exercitus una cum
ali i~
militibus, qui pariter martyrio
affclli fuere, fidei nofira:feciteífeconfortes.
17.
Virgo
f
apims.
In
1
íaia
qu~ilionem
quandam ab eode
ir..
i!. ''
Prophera propofitá
reperio,nimirum:.Quemdocrbit(cie-n-
tiam}
cui ídem Propheia procinus refponder:
Ablatlaros
iilaéle, avulfos ab ubertbus.
Circa qua: verba Hugo Car-
dinal is ait;
Avulfos
d{¡
11beribu1 mundt, 9ute funt '1Janlta1
&
volupta1
Ac
proindc mirum non cíl, veram fapien-
tiam in hac adeo profündas egilfe radices, quippe qua:
adeo
a
vanitare& voJnptareaJiena erar, ramecli duobus
biíce uberibus gebilis hic fexus adeo fit addillus, ut uni-
cum