61
Io~~~.
ctam (lt'occntum,
t•·igintaf¡ttantil:~temrcgnilege
x
taxatam, accipero. E:tcausadubitationiscst, <¡uia
in rccupcranda pecunia cst aliquod periculum,
seilicet, <¡uotl qui acci¡>it mutuatum fugiat, ve\
quod tm·del in solvendo, vcl quod neccssarium
sit cor:nn judice
rc¡>ctei'C,
ve\ pro¡>ter alia hu–
jusmodi.
Ccnsuerunt ratione mutui immcdiate et prae–
cisc nihil csse accipicndum ultra sot·temprinci–
palem: si vera aliquid
a~ci¡liantt·atione
pcriculi
probabilitcr imminentis,prout in casu, non esse
inquiet:mtlos, dummodo habcatur ratio quali–
tatis pcriculi et probabilitíllis ejusdcm, ac ser–
vata proportione ínter ¡>erii'.ulum et id <¡uod ac–
cipitur.
Quarto: Inuniverso
t:hin<u·um
regno domus
publicas usuris
dc¡Htla\Hs t·cpcrit'i res est osi–
tata, in quihususurarii publici, f:tctasub ¡>igno–
rum cautione, pe.)uniam suam, sumpto lucro,
ad usuramdarc solcnl; ea l<lmen conJitione, ut
pro uno dw.:ato singutis
men~ibu~
tantum quid
accipianl; el ::.i tnntis elapsis annis, pignorum
dorninus, pro iisdem rccupcrandis pignorilms,
soluta ¡wincipali ¡>ccunia, cumlucro non rcdie–
rit. actioncrn
ct
<.limlinium quoll habehat in
~uis
pignorilms illico :tmillnt. lstac autcm domus rci–
¡mblkac ucccssariae
~u11t.
el
c¡uanwis
u~ur:tdi
\'Íiam
u~urariam
dimi!tere ' cliut, a
non
ck~is
tcnc!o a ¡Jrat'dictis usuris. jutlicis aut.:\oritatc
compclltmtur. Quacritur utrum,
~¡ ltuju~modi
usurarii COil\Crli
w~lint
acl fidcm.
¡lO~sint
hapti–
J.ari, mancnclo in S'JO
~tatu
usmario. proptCt'
.:au~am
suprafliet;un,
\el
<¡ttidunm in tali
ca~u
;t~em.lum
sit.
Cen5uen
mt Chincnscs, in
::-tatuu~urario
per–
manente~,
\
¡aptir.at·i non
¡>os~e:
si 'ero jutlids
auctoritatc
cum¡lCIIanhtr atl
propria~
¡>e..:unia.,;
mutua1ulas,
po~.,;e
;t\iquid acciperc. ctiam rece–
pto pignore ultra
~ortcnt
pt'iw.:ipalem, tum. ra·
tioneoncris, quod subirecogUttlut·, tum t·attonc
..:urac in
cu~totlia
pignorum, lucri c¡uo!¡ue
ce~~antis
et d3tnni cmcrgentii'; tempore autcm
pracsti!uto, si ex vcntlitionc pi¡;norum a!iquitl
supcr~il
sorli principali et lucro excausi:; prae–
dictis justeac¡¡uisito. dominopignoris csse res–
tituendum.
Quinto: Ult'lllll ¡)l':l.Ctlictorum usurariornm
filii. si quando in hacretlitntibus cot·um suct'e–
clunt, j;tm christiani cxisttmt, tcncanruratlrcs–
titutioncm eonnn, quae patrr ex
usuri~accc¡Jit,
in tolo 'el in parte, juxt:1mulc acce]>torum cx–
ccssum,
('t
si ltUjusmodi usurarionun filii hac–
rcdc:-. jam chl'istiani, a rcpublica ve\ a judice
compcllantur ad publicas usur:u-um tlomns pa–
tnnn apcricnd;tS él
~ubstcntandas;
quid in hoc
ca~u
minbtri Cl"angelii pro
~n:tndis i~torum
conscicntiis faccrcdebcnl'!
Cen~uerunt,
rilios hacrctlcs usurariorum tc–
neri a patribus
e~
usuris il!icitc acquisita rcsri-
lucre, certis <¡nitlcm clominis, siccrti sunt, sin
.In.
e~
•.
minusjuxta
regula~
adoctoribustmditas; actua-
t&l$
lcm
1·ero
rcstitutionema doctis, pii!' ct pntdcn-
tibus \iris csse dirigcndam. Quoad
secund~m
partcm hujus dubitationis, jam rcsponsum cst
in proxime superiori resolutionc.
Sexto:
In
¡JO¡mlis ct civitatibus illius rcgni
mos cst imponcndi quasd;un distributiones,
quae a populis 1:icinis exiguntm·, ut in ¡>.1schn
no\"i anni, insact'lficiis, etdncmonionunsuorum
idolatriis, eLimitationibus, nc COt\\'ÍI'iis in eo–
nundem tcm¡>lis praep.:watis. simulquc in festi–
vitatibus. a!iisque indiffcrentibus pro populi
laetitiacdemonstrationibuscxpcncl:mtm·. Quac·
rilul' utrum christinnis ac ministris eonun (a
quihus etiam tnmc¡uam
;¡
populis vicini.s ¡>Oslu·
l:tnl) licitum
~it,
pro
nunc~al!em,
pro hujugmodi
rchus contrihucrc; nam sichristiani ad hoc non
contribucrint, tumullus aliquis contra
christi:~nos inter gentiles
fieL
Censucrunt
po~sc chri~tianos
Chincnses pe–
cunias contribucrc, dummodo per huju.smodi
contributioncs non intendant <ld actus idolatri–
co:; ct
~upcr.stitioso~
concutTCrc,
su¡Jpo~iln
cau–
sa, o¡uac nnrratur in duUio; praescrtim prae–
missu. ::.i commo11t"' fieri potest,
protc~tatione,
quod
itn¡)O~ita
tri!Jtll<l pracstant in ordinc tan–
tum ad populi laetitiam, ct atl actu.s indiffercn–
tes, ,·el
~=lllcm
cultui n·li¡;ioni<.
chri~ti:mae
non
I""Jlllgnan\l'S.
5c¡>timo:
In
umnihus illiu,; rl'gni ci,itatihus
el Yi\lis tcmpl<l..:uidam itlolv ·t:him hoam· tlicto
erecta ac dicata rcpcriuntur, CJUOcllingunt Chi–
ncnscs
C'~se
protectorcm, re¡;entcm
t'l
cmto–
dcm
.:hitati~. ~tabi!ita1¡uc
l'('¡;nl ll'gc onlinatut',
ut omnc,;
gu\.Jeru~torc~
l'i\ltatum et
\"ill~rmn
(¡¡uo~
mnndarinos rocant), (¡uando rcgiminis
t>ussessioncm a5sum;mt, él auni
dccm~u iJis
in
mcnse, solJ poena prirationis :tiJ officio. il'mpla
adeanl praefnta. ihiquc
~nte
didi idoli <titare
JH"ClSirati. genil>us lll'xb, ..:apitc(¡UC ad tcrram
usque ino'linato, idolum illud adoren\
:li:
I'CJIC–
rcntur, eidcmcanJclas, odoramcnta, flore-:, car–
nes rimum¡ue in S<lcrilidum üffcranl, ct
~um
suircgimiuis
pos~cssioncm
acciphtnl, ante prae–
diclum idoluntjurant, de recte administrando,
et si contra fecel'int se su!Jmittuul
~upplicio
a\.l
itlolo inlligendo, simuh¡uc ab illo petuut tl\Otltttn
et nol'lnam bcne gubcrnandi ct nli<lltujusmodi.
Quaerilur,utrum attenta istius
gcuti~
fn1gilitatc,
tolcrari po,:sil pro nunc, quod tales gubernato–
res christiani dcfcr<lnt c¡u:tmdam cmccm, quam
occullc int•'l' altaris idoli nares,
n-1
in manihus
propriis rt>ponant, ct facere (intcnlionc, non ad
idolum,
~ed
ac\ crucem dirccta) omne.s illas gc–
nullexione~.
t'C'-erentias et adorationcs ante al–
tare illud, exterius t.;mtum
ct
fictc, onmcmcul–
tum, interius el in cOt·de, ad cruccm
dirigendo~
Quiasi hujusmodigubernatorescogantur ad hoc