Caput
I.
ver(
1
2.
S3
;11.
Pfarm.u.
ll..Augull.
D.Hkron.
Jn,o¡¿ir.
PiJ1liu11J
11ni141
¡,,
E«lpt1.
·
Apoc. z,
dexteram,
lk
finillram
panita erant:Ar
in lcgc
Evangelica fcptem funt Candclabra, feprem
nempc:
gratiz
Spirims SanéH, quibus lex nova·
replernr,
&
ha:
maxime unira: funt
aun
Chri·
fto,in quorum medio ipfe degit,
&
ambular.
De
"Ecdefia ait Regius Vates;
Gloriqfa
diaa
funt de te,civitas Dei.
fü
fobdít ;
Ecce alienige•
n~,
&
7jr111,
&
popufos u-F.tbyopum, hifuerunt
illic.Pfalm.86.11.4.acíi
dicerecur ecce Ecclelia
c;onftat,non ex unius, aut alcerius regionis,fed
ex omnium orbis plagarum hominibus,copdi·
tionum,morum,colormnque diverlirate pra:di–
tis ; dum
alii
candidiores nive,alii carbonibus
nigriores, alii principes, alii fervi,ira
(
ut vu!t
D.Auguíl:.)fub his intelliguntur n.ationes om–
nimn gemium. Ubi nos habemus in nofrra
Vulgara:Hifuerunt
illic.
In
Hebrzo
a
D.Hier.
&
noílro Incognito legirur :
/Lle
natus
eft
ibi.
Q.uomodo de tot populis , de alienigenis, de
Tyro,.&thiopia, ac de omnibus narionibus, lo–
quirur in lingulari:ljfe
muus efl ibi?
Ac
li
eífec
ibi
gcnitus,procreatus,
&
concivis. Unde illis
tam diveríis
colore ·~
condicione, ac moribus,
. tanta umo
,
ac concordia
?
Statim fubdit Pfal–
mographus:
Nunquid Sion d.icet, horno,& hamo
nlftus eft
in ea.
Hamo Chriíl:us Jefus , ut
eR:
communis intcrprecatio
;)n
quorum cordibu9
nacus eíl: ; cum ergo in eis
lit
Chriíl:us, cui ipíi
adhí?rent, tanquam'mcmbra capiti, licet
na–
tionc,
&
condicione diveríi lint, camen ita ín–
ter
fe
uniuncur , ac copulantur ; ac
.ú
omnes
eífenc unus lingulads horno,,
Q
u
6.
S T
1 O
Q.uare Candelabr11m
Ecclefiam deno–
tet
,
ac fignificet
?
D
lximus fuperiori Q.uzíl:ione , cnm co1n–
muni fcntcntia, Canddabmm ltcclcliam
lignificare:
Cand.elabrafaptern,fCptem fum Ec–
cteft.e.Apoc.1 .11.10.
&
quanwis per .has Eccle–
fias, feptcm Eudefiz minoris
Alire
fuperioris
nominara:: inrelliganrur,tamcn eorum nomine,
. univcrfa: orbis Ecdeíi.e func accipiendz ; tum
;.~~,t~¡;,,
:::·
quia nnmerus fcptcnarius univerfüatom deno-
J'"'
IS.
IV
•
b
r
•r
s . . s
J:'l.•
~~nfii'*"·
tac; mm enam o
ieprtrormen pmtus
a11~~1
'
¡ratiam,cx qua nniverfre Eccleíire pulchrirndo
offiorefcic. Cur Canddabrum Eccleliam íigni–
ficcc nunc al/ius inquirendmn ell:
:
313 •
Primo.
Q!Iia
Ecclefia cll: valdc vifibilis,
&
co.nípicua iníl:ar candelabri,de qua.incerpreta–
D.
Au~uíl:.
tur.D.Aug.illud Pfalmi 18.11.6./n
file -p,ofait ta–
Pfalm.'
s.
bm111culim•[Hum :
Aic Sanét. Doél:or.
.((uia
efl
t4bern4culum Dei
,
ni.flE cclejid pr1.fentis ternpo–
rü
?
Et
pollea
fubdi~
:
In
rnanifefliffim() pofuit
EcclefiamfuMrJ.Etde
ea communiter intelligi-
M
L
tur illud,quod Chriíl:us ait Matth,5 .n.14.
Non
lltn,f,
poteft civitas ttb
fc,mdi fl1per mantem pojit11.
Unde
~·Chryf.
ait D.Chryfoíl:
om.hom.4.in
cap.6.lfai.Facilius
efl, folem extingui,quam Ecclefiam obfcurAri.
P.i·
Arecas•
Secundo Arceas:
HM,
ait,nempc Eccleíias,
non vocavit lucern11s,
[ed
Candelabrf1,quia
C¿pz–
dd.brum
propriam non h4bet luctm
,fed
vebicu~
lum
drmtAxat efl LHCerntt,
qu~
fucem
habet :
idea–
q1le facer .Apoflol1U PaulHs exhortatur, confor–
fhilipp.~.
mes
ftm
Chriflo pr1.ceptori,
ad
Philipp.1.
1!t
Jint
veluti
fttmirutriA jn
mimdo
,fermoner1J
vit.e conti–
nmres,
hoc efl,
qui
a
{c11tttr'ente Chriflo l:.mm
Syl
,eira
in
~pocalypfim.
7
om.
!!
,
fufceperunt inc11rrupt
1
-tm
.
1
.J•n
.n.
•
1r,
l
.
'
ªª
,quem
wuum
e
1 •
·
P
1
am.r-;.
Illummans
r11
m:r~'-'l't
'
t'b
s
Píalm1-r•
.
.
•
.
•
<wl
i
er
a
mon
r
11
•
1
~temu.
S1
Candelabra Ecclelias d
t
.
Et.ftji11
.i
"
l
fc
enocan , cur
Ch
jtJ
h-1&
non ponus ucemas,
cm
candelas dix'c) H
i..
'~·
0
•
fc
1
d
•tr.
d
l. •
re
il
btt lumus
•
e ucem 1rrun um ; Candelabrum autein
ex
ª'
t
11
cem
fe nofi lucec , fed aliunde luce1n haber
;
apre
'
ergo non lucerna! , fcd Canddabra dicuntur·
quia. Ecclelia non
a
fe ,
fed
a
Chriíl:o lucem'.
qua omnes illuminat,accipic,& habet,
'
Tercio.Richard.Viétorin.,
Sicut magna
Can..
~
1
J
•
delabn, tribus (ere pedibus foftinent11r, ita
E
cele-
Richud.
Jia
in
Sticroft!lnéf
tt
Triadü
fide
'/¡er
charitatem
operante, fund1tttt; erellaque c1Jn'i
it.
Hrec Can...
../
.e
•
1b
'J".J
e.cee
1
14
,,.
ele a
ra,Ut fupre1pi
Reg~s,
Catis
~iagna,&
am'!'
.fde
1'rini1,,..
pla erant ' ruec
auc~m
Candelabra tribus pedi..
/~/
J>.ll'
ch....
bus fufrenrantur.Hinc eíl:,cur hrec CandeJabra
ma:em fun-,
Ecdeliam denocant, quia
fan~a
E:cclefia, non ""''"·
in unius,vel duarmn, fed in trium Divinanun
Perfonatum·fide,pet charicatem operante
Jun.. .
datur,ac frabilicur.
Q.uarco. Pcreira¡
Eft Ecclefit4; qu11fi
<;,ande/a...
~
1
6
~
.
brum
per do&rinam fcripturarum, Jucid11
per
fui-
Pereira.
gorem virtitum,
JPlendi~
per gravitatem morurr.;
Erd~fi·.
v líl
ponderofa per obediemiam, durlibilisperpritdica-
verita~11
,
t'
-
¡;
,r,
• .
,r;
0Htnd11
te..
ionew,
1
onora
per
per
1
everanttam
>
exten;a per
<nebras
j,.
fpem; ere[fa per fidem
in
Deo
fHf!data~per
chari- pellit.
tatem Deo adftriéta.111
ettmqne quali cota tranf..
formaca:lriceqne
a
Deo accepca , tenebras er·
rornm depellens viam veriratis oíl:endens.
Quinto. Citat : Richard.Viétorin.
Eccleflit,
;
z.
7 •
air,
tentationibus probar.e, t11nfionib11s perfecutio..
Richaid.
num extemtatct ardent igne fapientiJ?.
ccel~fiis,
&
lucent
op~re
charitatis.
Septem Candelabra;
feptem func EccleGre :
&
cur Eccleíia Cande..
labro compai;atur
?
Candelabrnm cmn ex me-
•Eccl1fi"
~t,•
tallo fabricetur , per ignc,m probatur;mallcis
fecut!oni'"'
tunditur, tnnfionibus premicur , ut in oprimí
crefm.
Candelabd formam componatur : Ecce cur
Ecclcfia cum Candelabro :.mrco combinamr )
Ecdelia pcrfecutionum preíluris
cufa
malleis,
igne , ac iníl:rnmencis ferreis,multaque tyran-
normn rabie probara , majori fulget igne
fa-
pientia: cceleíl:is , lucidiorique charitatis opere
fplendet.
Cant.2.n,2 .dicitur:
Sicut Ulium ínter /Pinas,
318
4
Jic
anima mea.
Paraphr.Chaldai.Compar11ta
fmn
Cant.:z..'
rofa,7uit
gerrnin11t imer f}inM)a quibns perforan• -
Chald••
t1-1r,&
rúmhuntur
folia
eim.
Ubi fermo eíl: de
Ec;-
,1_7;,t~'".t
r
..
1
tp
u
1
o
,,.,,.
delia, juxta mulrornm fententiam :
&
tsmen
g,.
11,,.
Eccl1Q
cune dicitur germinare ,
&
in magnos frnétns
fi.1,
11d
f
•·
crefcere,& dilatad ,quando,,,,undique
a
perfecll•
Ous
prot4M-_
•
r
· •
l
l
.
,mJ11.
t1onum ipuus vu nerarur,ac acerarur,propno-
que fanguine rubcfcic: ipfe enim fanguis effuQ
fos,eíl: vel1i1ri aqua irrigans ad
rad~cm
planra:,
ut
multum exurgac, ac dilarctur D.Chryfuft.
o .Chryf.
ferm, in Juventin,& Maxim. M.M.
Enimvero,
air,Sicut plant11. rigat• magu crefcunt
;
ita
~
fi-
d.esnoflr1e
,
oppugnaui rnagis floret
,
&
fadztton~
agit1t.ta,
incrementa majora fismit :
nec¡~e
hort1
aquis irrigati ita germinr.tnt,& fcec1mdat1 funt.
De dileéta
fua Ecclefia ait fponfus Cam.8.
3
2
9,
num.8.
Soror
nofl.rap.trvHla,
&
itbera non h11-
e
'J'aiit.s.
bet: quid faciemus foror
i noflr1. in die quanC,oalloqt1enda eft?
Quod
a
Rupcrr.ac Caffiod.in-telligicur de primitiva Ecdcíia : quandoque
a_
Nerone : fuifque magiíl:ratibus cornpulfa efi:
Eccltji" pop
racionem rcddere fidd ipfius.Obferva maximC.,
pe.¡ecutiQ•
q
uod
anteouam EccleGa hoc examen tyran-
:J
mA/gn1t ,
.-i
•
,
l
o
mu tos
norum fub1ret, d1cm1r parvu a numero ,
&
(iliosgentr,,..
quOd ubera non haberet, ut'tunc multos filios ..;,,
'
J:,_
3
procrea