I
9
8
Traéi.
11.
Qucest.
111.
te : ergo. Utilitas ex éo dignoscitur , guod
homine~,
tlt reéle viv'ant' vit:e regula indigent ; quam
a
sblá
hatur:e lege , Religione desumere possunt (
1 ).
Unde eorum insania apparet, qui docent sine ulla
Religione beatiores futuros homines
(~): :
quippe horno
·
Ir
Re.l..
t
•
•
-
~"
~~
e
~
' .,
f
•
r
1
(r) Quod sine Religione ne in hac quidem vira . homines tran–
i:¡uille vivere possunt. Enim vero homines vivum tranquille, quum
ex reél:a vivum vit<e regulá, quum justas rerum , quibus circun–
damur, oplniom;s h'!ben,r, utr sciam f]uantum existimationis,
&
¡¡moris,
&
spe·
efeaptur; .quum Qffi.cia cuilibet debita pr<estant:
tum conspirant 'il), euifdl!ln ·omQes finem : quum tan&m
&
in proS'–
peris rebus utili timore coñtínentur, ne diffluant,
&
lasciviam;
&
in adversis tutum habent perfugium. H<rc . autem omnia nec sine
certa regula homines scire
&
exequi possunt ; nec possunt soJá
natur<e lege ,
&
religione , ut paulo post ostendemus. !taque cum
ex naturali, tum ex revelara religione dídicerunt homines , quarr–
tum rebus huJU
v¡t;e confidere ficeat
qui eat um sit usus , qui
omnium homin m finis, qu<e h\)nest-a
&
justa, 9uantopere c<ete–
ros amare debeamus. Qu;e cum prrestam , tune amice conspiranr,
&
vivunt. Prreterea inde
quo~¡ue
didicenmt
&
ut ne superbirent
in prosperis , quum
D
us omoibus
lm~eret ~
omniumque aél:iones
expendat ? vindicemque habeat oculum;
&
ut
non desperarent in
adversis , dum suo justo potentissimi ,
&
amantissimi Patris im•
perio sumus.
·
(2)
Enim vero sub religione homines secum Dei sapientiam, pro–
videntiam , amorem reputantes,
&
in adversis alacres vivunt, ar–
que spe futurorum bonorum
l<eti; quod exemplo prim;e Reipu–
blic;e Christian<e ,
&
in tormentis beatissimre , comprobare possu–
mus. At impii siqUidem in adversis sint ,"nullum reperiunt fortu–
ó<e su<e pr<esidium ; si in prosperis , quum in hac
ta-ntum· ·vita
<confidere possint , quam mortalem esse scium, anguntur misetri:'–
m<e mortis expeél:atione. !taque delirar , ut iterum dicam , Lucre–
cius, quum conatur docere non posse hominum vitam esse tran–
quíllam , dum omnia inspeél:ans, arque puniens numen
timetur.
Nam Numen hoc non tyrannorum more gubernat, ut utilitatem tan–
ti!
m suam speél:et; sed more Patris optimi, qui amat,
&
qui si
punir , id efficit, uf morigeri sint filii , arque idcirco ut boni. Pos–
·tremo , id ex eo quoque ostendere possumus , quod· ere gentes,
a
nationes ,
&
justius, arque ínter se amicius vivere Sllnt reper-
rre,