425 / 436
De Systemate /\1undi.
Art.
II.
·&
terr~
circumduélis, ut habentur in
Systemlte
Ptolomaico ;
sed magis
Spheris, intra crassitudinern crel1
o–
laris insertis,
&
Solí, ut centró, cir–
cumdu :lis.
ne
;e
nobis semper non apparcant
in
iisdem ñrmamenti ¡rarcibus , sub qui–
bus re1psft eicistunt; sedeó sensibiliús
varietur hic aspeétus, q uo sunt no–
bis viciniores. Hinc eK paral!axi ma–
jori cenó infert ur , planetam esse no–
bis propriorem. Sic lampas ex laquea–
ri fornic is pendula, speélarori ad Ja–
tus possi co , non videtur esse sub ea
laquearis p arte , sub qua re ved est,
&
videretur e centro fornicis spe:la–
ta : Qua! d1fferentia loci veri ,
&
visi,
eó major est , q uo lampas est pro–
prior speéhtori '
&
longius distal
a
laqueari , e quo pendet. Hrec i1aque
ddf,:rencia hci visi,
&
veri Planetre,
Parallaxis
di cttur; cujus schema vide.
snpr:l. in figura
111.
posira cum
Figu·
ris Eclipsium. Nam sydus
B.
speéta–
tum e centro tcrrre
A.
videtur in D.
uc i
&
sydus
C.
At, si speélacor sic ex–
tra
centrum , puta ,.in
l.
vide bit sydu·s
proprius
B.
in
F.
&
sydus alcius C. in
K
Sicque major erit Syderis
pro–
prioris parallaxis, quam remotioris.
At, ut hrec diffe rencia cenó nobis
constet, necesse est, scire eam par–
tem firRlamen ti, in qua sydus appa–
ret,
&
in qua esse debe r: Quod vix
fieri potest , nisi habitu respeétu ad
aliquam stellam in firmamento possi–
tam , quatenus planeta ei
videru r ,
aur proprior, aut remot ior, qua m
re
ved sir : ali:e vire parum tut:.e sunt.
Cum
ergo Sol omnes nob1s srellas su!
luce eripiat , ejus parallaxis vix ob–
servari potest. At ha:c accuracius
As·
tronomi.
Quod vero, cum hac saltem correc–
tione, sustineri pr<e
c~teris
VJ lea t;
exinde suadetur, quod iis non
grava~
tur incommodis , quibus obruuntur
Copernicanum,
&
Tychonicum. Et–
enim, quo un ico tanrisper premi vi–
detur, descensus Martis infr:\ Solem
non est adeó exploracus,
tlt
exiode
capiralis senrentia
jure
ferri possit
aciversus Ptolemaicos : Quippe huju
descensus' curn
duo sint pra:cip ua
inditia : Primó , quod Mars specie in–
signiter grandescat in opposi11one So–
lis : Secundó , quod
tune patiatur
Parallaxim : P rimum inditinm , etsi
utcumque persuadeat, Martem in op·
positione longe nobis vic'niorem esse,
-quam in conjunétione; attamen mi–
nime convincit, Sote ipso tune esse
depressiorem.
Pa
rallaxis
vero , etsi
itidem probet, Martem in oppositio–
ne ad nos accedere, non tamen de–
monstrar, Sole vicmiorem fieri. Nam,
c11·m observari vix cenó queat, an Sol
parallaxim patiatur,
&
quancam; cer–
t0
dece~ni
nequit , an majorem eo
Mars in oppositione patiatur: Proin–
deqoe
ei.
Martis in oppositione paral–
Jaxi inferri nequ it, esse no bis tune
Sote propriorem.
Est vero parallaxis, ut id obiter
dicamus, Difforentia
loci ,
in quo
videtur Planeta., ab eo in quo
re
ipsi est. Locus ve rus planeta: est ea
pars firmament i , in qua, aut su t> qua
videre ur, si a centro
terr~
speétare–
tur:
At,
ci)m non simus in centro
terne , sed ab eo
integr~
terra:: semi–
diametro distemus ; hinc
fit, ut pla-
Tom. ll.
TERTIA CONCLUSIO.
Si descensus Martis
infd Solem
cerró
consca r~ t,
tun e posset induci
quartwn Sy,stema ex Tycbonico,
&
~ee
Pto·