367 / 436
De Mundo Crelesti.
Art. IV.
349
Conclusia ·c-onstat experientia, qua
compenum habemus , Planetas
in
tantum ,
&
ea
solum parte Juc.Cre,
qua
a
Sole aspiciuntur. Id videre est,
primó nudis oculis in Luna ; qua::,
qua par e
a
Sole non aspicitur .,, pror–
sus non fulget. ldem Tefoscopio in
Venere ·,'qua:: easdem patitur Phases,
ac Luna, ,uti supra nqtavimus. ltem
in Marte, qui
&
ipse aliqua sui par–
te aliquando privari luce deprehensus
est. lmó. in Jove, quippe incurren –
tib,us ejus Satellitibus ínter illum,
&
Solem,
&
ipse aliqua
sui panicuJa
privatur luce; i;iempe , pro ratione
magnitudinis Satelliús· illi Solem con–
tegentis ;.cum vicissim,
&
ejus satel–
lites luce destituantur., quoties
in
umbram ejus incurrunt. Demum de
Saturno, etsi res minus explorari 'po–
tuerit , attamen exq.uisitis Telesco–
piis observatum· est , umbram in eo
creari ab annul.o , qua paueJllum,
&
Solero
interponitur..
TER'TIA CONCLUSlO.
Lux illa
tecundaria
,
qu~
appa
iet in Luna crescente
ante priorem
quadraturam, itero in -ea decrescente
post alteram quadraturam,
&
demum
in ea eclips·im ,patiente,
non videtur
itli
propria.
· .Probatur conclusio qua-ad omnes
partes judicio efficacissimo.: Etenim
si illa lux esset Luna:: ,propria ., nun–
qua m ea prorsus destitueretur.: .atqui
destituitur prors.U
.illa: ergo non est
'ei propr·ia. Major videtur per se nota.
Minor vero declaratur :
Jn
primis
enim, cum illa secunda.ria lux in Lu–
na rece nti sit
tam conspicua, paula–
tim, recedente a Sote Luna, ddici!,
·dooec
ia
<i uadraturis _prorsus
evar.cs-cat ; mediaque pars Globi Solis luce
destit-uta ,
sit penitus
incon spicua.
Qua:: vero apparet in Luna defi ien–
te
&
ipsa quoque prnrsus evanesc1t
in Eclipsi
'perfeéle centrali ;
tune
enim Luna fit prorsus ·invisib1lis, pe–
rinde ac
si
nulla esset , saltem , ut re·
fert sa::pe Gassendus. Quod plane
non
contingeret, si illa Lux esset
Lun~
domestica.
A t dicendum, undenam Luna ·se–
cundaría m hanc lucem .emendicet.
E-t
qu idem quamum
ad
ruborem defi–
cientis Luna:, satis constat, creari ex
radiis Solis
2
terra non totaliter occul·
tatis; qui ideo non purum candorem,
sed malignum ruborem in ea causanr,
quia
vap~di
aeris terram
ambientis
trajeélione infoscantur. At de secun –
daria lu ce Lunre corniculata:, majo r
est controversia: Putavit Tycho, cau–
saría Venere; sed tune visá cst
ma.xi–me conspicua ·, cum in eo situ Venus
esset respeél u Luna! ut nullam crea–
~e
posset. Communior,
&
verior opi –
n io est , cau.sari
a
Terra: cum enim
-tune temporis Luna aspiciatur ab
i!Us
terra:: partibus , quibus Sol meridia –
nus affulget; par ·est, ut tanti splen–
doris aliquid ad eam usque r-efleéla–
tur. Atq ue, ne id mireris _, ·propone
tibi animo aulam obscurissimam , in
cujus pa rietem radiolus per ,foramen
dígito non majus
illapsu
incurrat:
Ha:c part ícula parietis,
a
Sole
colh.i s~
trata , quamvis nummo non
.major
existat, ad quadraginta pedes lucero,
eamque satis insignem, diffundit-, il–
lust rabitque parietes sibi oppositos:
Ex quo, si argu.mentari licet
a
mir;io–
ri ad majus; Si partícula terrae num–
mo non major valet r.efleélere Jucem
solis ad quadragin:ta pedes ; plane po–
tbfit
a
for.tio.ritota medie tas terra:'
quae