1000000220

349 / 436

De Mundo Crelesti. Art. lll. 335
bus observat ionibus compertus sit
decem millium ducenta rum septuagi n–
t a leucarum , possita leuca duarum
millium hexapedarum Pa risiemium.
Qwippe compe rtum fuit u num g ra–
dum circ:uli majoris in terra descripti,
continere quinquaginta septem mil.:
lia , ac s ' xaginta hexapedas , vulgo
Toesas. Porro circulus continet 360.
g radus.
· Quod ad Fixaru m magnitudinem
speélat, distribuí solent ab Astrono–
mis in .sex clases : quarum, qu;:e sunt
primoe clasis , excedant terroe globum
centum septem vicibus : postretñ;:e
clasis , oél:odecim vici bus. At,
c um syderum magnitudinem ita fere
dete rmi nent Ptolemaici : Copernic;ei
alique ad hypothesi Ptolemaica rece–
dentes, ab hac qu oque deter'mi natio ne
recedunt : Pra::cipue veró circa fixa–
rum magnitudinem, quam in immen–
su·m augent. Ca-tcerum in eo co nve–
niunt orones, ut dica nt, in;estima bi–
Jem esse F irmamenti amplitudine m,
& cujus respeél u terra non sit , nisi
ut punél um; id est, quasi nullius mag ·
nitudinis : Arque inter alía, hujus lu–
cufentu m argumentUm ex eo repe–
tu nt , quod homini in planitie consti–
tu to r media pars Firmamenti
exaéle apparet, perinde ac si in ipso
terr;:e cénrro xisteret. Unde immanis
illa terr;e era.sities pro nihi lo compu–
ta tur, quippe quoe nihil sensibile Fir–
mamcnti nobis cont gi t.
De. motu stellarum, ut verbo dica–
rnus , in primis· nemo non videt 10-
tum ea ru m exercitum, spatio 24. ho–
rarum, inregram confice1e circulatio–
nem ab ort u ad occassum supra polos
• primi Mobilis; sed, pr<eter istum mo–
tum communem, habe nt stella! fix::e
alterum peculiarem , sed tardissimum,
quo , scilicet , in un ica circulatiune
conficiend a ins umun t triginta sex an–
norum millia , juxra Ptolem;euni;
cum alii ex renda nt ad quadraginta
nove m millia; :J!ii aliter determinent;
sed omnes in immensum protendant,
ut meritó hoe c circulatio diéla fueric
a Platone; magnu.r a1mu.r : P laneta:
veró moven tur supra polos Zodiaci
ab occasu in ortum motu proprio,
quo Saturnus un iram circula tionem
absolvit intd an nos triginta, Jupitec
in td duodeci m, Mars intra duos , Sol
veró singulis an nis , q uem immitan–
tur ej us assecla:! Mercu rius, ac Venus;
Luna tandem singulis mensibus. At–
q ue sic se habe nt hi motus pra!ter
proprios; na m e.x aél:a eorum periud us
ne quidem irsis Asaonornis haélenus
sa tis com perta est: Quippe hac de r.e
inter se g1g ladiantur, antiquioresque
sem per a recentioribus co rr iguntur.
Proeter istos motus, qu1bus P lane•
t<e gyra nt circa terras , sunt , & alii
magis peculiares; qu ib us modo fi unt
alriores , dicunrurque Apogcei , id esr,
a terris eleva ti; modó fiun t depressio–
res, dicunturque Perigtei, id est, cer–
ris viciniores : modó ( Sole e.xcepto,
qu i sempe r u nifor mi cursu graditur)
viden tur ret rograd i , id est, fa ri con–
t ra proprium motum, & emensu m
Zodiaci spatium quasi remeti ri : modo
velociores, id est , consuet um cursum
du plicantes; modo stat iona rii, id esr,
in eodem signo immobiliter def.fixi.
Qui motus mrrum diélu , qu ~m tot–
qu eat Astronomos; no n qu od desint
D ivinre sapientioe modi, quibus eos
etiam in sphreris solidis commode
perficiat; sed . quod ad modurn curta
sir humana mechanica ' in ram va–
r iis mot ibus invicem sine confusione
componendis.
Pro-