f¿U/EST. X/71. ART. l.
479
- 782.
Dies
est tempus cerro ·, definitoque horarum. ·numero
comprehensum. Alter est
natura·tü
~-
alter
artificiatis. Naturalis,
est tempor s spatium, quo unica primi mobilis revolutio, circa
te.r..
ram absolvitut, hoc esf, spatium
24·.
horarum (.r},
Arti.ficiati.r
est tem¡:oris spatiurrl ab ortu Solis usque ad ejus occasum (z).
Dies
naturales,
si <d ...,olis revolutiones irr ecliptica mensurentur,
in~quales
sunt , propterea quod rev0lutiones ill.;e sunt incequa–
d.es(3,•
Verum quia
in~qualitaS.
modica.. est , negligitur in
Gnomonic s. Dominicus luchinius -Pisaurus an. 1730. Tabulas hora–
l'i'as edidit
pro
Solaribus Horologiis , facilemque methoduó1 tradidit
JlIO iis
conficiend.is.Denique sunt Horologia variis instructa rotis,
eisque hodie utimur, de quorum anti.quítate vide qua: diximus Tom.
2.
liujus Üper.
nO't.
P. d-e
Turr-e.
§. 863.
Addimus horum inventionem non•
trnl os tribuere Boetio. A tDerham putat Ionge esse al'1tiquiora, s·ph'<l"ram–
.(jUe profi:rt Archimedis, cujus rneminit Uaudianus,
&
alteram Po–
. sidonii
a
Cicerone memo1atam. Bernardus Saccus
l.
7.
Tícinensii
.Jlist. refert , sub J oanne G aleatio V icecGinite circa an.
1
388.
con-
. >!tructutn fuisse H orologium automatum , quod non solum horarum,
.sed et1am
~iderum
exhibebat notas ,
&
tempora , Solísque , ac
Lu–
~a:
meatus
r
illudque incompositum' circulis
e
suo loco sublatis'
&
rubigine fad atum , alfatum Carolo V.Imperatori,
&
a.
Joanne Cre–
monens.i restitutum, in Híspaniam ,
~odem
Imperatore jubente, fuis–
.se delaturn. ldern Saccus
l.
cit. refert,
a
Bernardino Carovagio IDO•
Je.m gerente Andrea: Alciato, fuisse composítum líorologium , in
·tjuo per a:ris soníturn , quam quisque vol uisset horarn exaudiebat; at–
.<Jlle eodem Íctu, ignis scintilla ab Íncerto sil ice in subjectum sut:
phur excussa in fl.ammam ibat , qua: repente ardentis sulphuris mi–
nisterio, ac contínuatíone ,·accendebat apposita: Iucernre fila, ad quam–
v.isdestinasset quis nocti<s horam , ita ut simul excitari· posset
a
som–
no,
&
lucerna: lumine perfrui. Videant juniores
¡¡.
Phi
lo~
phi qui
tamquam bardos, ac stupidos reputant veteres, si cmn .recentioribus
-conferantur , videant, inc¡uam , an talia opera sint admíratione digna.
Videri f>Otest Card. Bona de Divina Psalmodia. c.
3.
§.
2.
ubi
va~
ria
ei>uditione de Horologiís- sc1:ibír.
(1)
Hunc d rern nonnulli
legitimum
vocant. Gensorinus de die
.nat. appellat
civilem,
Ptolerna:us
•ux.1 µippr.
Vide S. Ihom.
3.
p.
q. 53·
a.
2.
ad
3.
Sed merito dicitur
naturaliJ,
quia Deus natura:
auctor lucem ac noctern sociavit
~
nam Gen.
·1.
v.
5.
habetur;
&
faitum est vupere,
6-
mane dies
1m1u.
. ( 2)
Censorinus diem artificialem vocat naturalem , ut
&
'Vol–
fius Chr(m.
§.
·5.
. (3) · Ina:qualitas tani" dierum , quam noctium oritur ex mora So–
.lis
supra horizontem ; ha:c enim major est in accessu Solis ab a:qui•