1000000211

845 / 992

O P U S C U L t.1 M 111. 831
natns toco, quique ideo fodere non valet, &. m e erub~fdt, extrem~~
•el quaíi e"tremam. a~pellari poffe,. & i<le? P.o!fe ad evit~nda mend1c1-:
t.atis dedecota , aliqu1d ex facultat1bus ahen1s f e • fi ahter fuz faluti
confulere neqt¡eat . "
His ita co1~H.itu tis, propofitam dilfü·9ltatem folvere neceífe eCL .
1. Ergo contendimus , homjnern infima: fortis ( ficut & alterur;n honefüore
loco n~tum ) ad extrem:un neceffitatern adaéturn po!fe ex ufurano lu~ro tan–
tuni retinere qua,nturn ad foblevandam fuam illam neceffitatem fofJ?c1at
enim naturale utrique aullo difcrimine hanc facultatcrn impertiit: fiqu1de.m
ultima: neceffitatis articulo omnia bona, qu:rJus gen ro¡~n~
univer!is, falremquoadufum, communiared iderit, :d1<l1c1mus.
· ' :i. Afferimus neurrum illorum, hoc elt tarn ínfi ns, quam al–
tioris & pinguioris fortunz virum polfe quicquam ex ufurario lucro retinere
ultra id, quod fublevanda ejus neceffitas exegerit; fiquidem in gratiam neéef–
fitatis faéta fit mrique aliquid ex atieno vel retinendi ve! furripiendi facultas,....._
atque adeo cum fubventnm fuei;it neceíl.icati, nihil pr~terea e.'< alieno vel re–
tineri, vel fine injufütia forripi poffe quilibet pruden~ conceíferit . Ergo re–
fütuendurn efl: quicquid ex mutuo · & mutui timio ultra fortern acceptum efr,
prreter id, quod tuendre vitre neceffitas' popo[
3. Nihil ex lucro ufurario in grav~ neceffitate retinere licet, nili talis
neceffiras ab extrema propius ·abfuerjt , & in vi ·defirurarn evidenrer
appareat. Nam cum neceffitas extrema & valde gravis, bona ceteroquin alie·.
na, egentibus communia facere poffit, fequitur ;. neminem etiam gravi necef–
firate confliétaturn po!fe quicquam alieni retinere vel forripere , quin invito
rationabiliter domino rern .aJ.ienam decineat. aut intervertat , arque adeO' le–
'thale forti Ragitium admittat.
In communibtis ig;itur neteffitatibus , immo & in illis , qua: etfi vocantur
graves , non funt tamen adeo urgentes , non licet quicouarn ex alieno furri–
pere ad eas ·fublevandas. Unde fi quis in ejufmodi neceffitatibus alienam rem
interverterit, :d ejus re(litutionem obiigatur.
4. Ex diél:is conficitur , neminern ex quxilu f~neratitio lllcupletatum potfe
quicquam ex ufuris retinere prreter id , quod extrema necelfitas , vel val<le
gravis '& extrema: finitima , ad tuendam ejus vitam cxegerit • Neque hujuf–
modi fcenerator cau{fari poteíl: famili:r per rcfiitutionem Jpoliandr, & in in–
fünam fortem dejiciend;r dedecus : qui enim coram Deo & hominibus horni–
nes neceffitate· obrutos ( quibus vel uno humanitatis tirnlo opitulari debuerat)
fuis fortunis .exuere & evertere non erubnít , nec coram Deo & hominibus
erube!cere <lebe.t in rdl:ituendis ufuris , quas per aüxilii cauífatn ex indigen.
tiu~ ~anibus. extorfit. Quod fi adinfl:ar cornicul~ , ut Poetre commcmorant >
furt~v~s colo~11;>us nudat~ _m?ve·a.t rifom , id ludibrii patiatur· ió honorem
Dom1m, quem l(.11as oél:mgentts ann-is ante ejtis adventum veluti le–
, velut~ defpeél:um & noviffimum virorum ~ utpote 1.nille diékriis &
us appet.1tum, & infiniti eliis inquinamm afpexerat • Merninerit
h~nc .eífe maxun~m Sa~v~tods , quod incurrat in facetofarn hominum
d1cac1~a~em , & t~a enptatur brio fempicerno ; quo ceteroquin enm
apud mfer?s. aflic1 oporteret. , ·
Ex ~1étls haétenus reéte éolligitur ' hominem e~ obfcuro & humili Joco
~m, niG ex.t~ema eum l)eceffitas, vel fal~em valde .gra..vis ad ultimatn vita:
m. probab1hter ada~ura videatur , nihil poífe ex "tuero freneratitio reti–
~nere: Jt~· t!.t ( Q como:un~ dut~t:ixat nm:ffitate afAiétetur) .qukquid · ex mutuo
·& mut1u t1mlo ~ccep1t , reíl:ttuere .teuearur : tttpore qui mendicando ( quod
fine ulla d~dec·ons nota facere potell: :,) Cure neceífüati fubvenire val ·ar •
Gg.g 4 . SE-