O
"P
U S C U L U M
I.
68f
roró capitali
&
lucro, .Poteíl:ate utrique
pa~ti rcli~~
refdndendi
contraétum ,
modo'
a(:l
femeíl:r~
f
patrnm pra¡moneat
ea
de re fopum
!
.
diverfi
111041
§.
2'6r. In hoc faéto fecernebant
diverfo~
m_odos, qu1bus
c~ntraétusfien,&
c:oncrahcndi.
anaua
quinque pro centum obtineri poffint.,.Ptimus modus_,
~JUnt,
eft per.con•
traétus explicitos
~
vel per tria paéta in eodem contraétu
ex~bc_1ta, u~u~
qu1qem
fodetatis,, alterum Afiecurationis Jucri, tertiurp Aífecuranoms Cap1tah. Secun-
dus
eft
per Cenfum realem utrinque redimibilem:
~
quia res,
in
qua fundatus·
eít
Cenfus, poífet interim perire, poteíl: huic contraétui addi alius
contra~us
aífecutationis Capitalis, ut quamvis res pereat, ipfum falvum maneait.
Te~b1us
eíl:
per Cenfom perfonalem, etian} redimibile11) utrinque,
&
cum aífecurat1one
Ca17italis,
íi
interim .perfona
v~l ~
jus indufi.ri.a periret.
Quam~s
eH: per
exi;>reífu~
mutui
contraétum,
m
quo
ahqm
volµnt h<:.1tum effe perfon1s faltem m1ferab1...
libus, accipere lucrum a non m,iferabilibus. Quinrns modus efi etiam in mutuo,
quando is
qui
mutuum accipit, ultro
&
fponte redd.ere lucrum fe
dicit - ~
aut
manifeíl:is id indicíis ofrendit,
ad
quod tamen fe obhgat per contraélum, ita ut
mucuanti jus faciat lucrum .recuperandi .•
Sextu~
eft, qué\ndo
n.ull~s. e~primi~u~
fpecialis modus contrahend1, fed fub commum quadam forma
cl~c1tur,
do tib1
centum, ut ·des mihi quinque quotannis, falvo lucro
&
capitali, quod facere
mtendo meliori
&
juíl:iori modo, quo fieri potefr: qui
qu~dem.contraétus
quidam
genericus eífe videtur, cum ad nullam
íit
certam fpeciem determinatu-s •
§.
26.i.
Singulos hos co
ntrahendi modos a.ccur.ate perpendooant, fecernendo
Deregirur
t
11 •
certa
a
dubiis. Facile dein
convenieba.nt,contraétum eo quo propofitus erat,
~r~a~~ª:
coa.
m0do confideramm, ad n
ullam aliam f peciem, quam mutui reduci poífe: Cen-
fus
"Cnim vel Societatis contraétum intervenil'e non poffe credebant , eo quG>d
cum
cujufvis conditionis bomine
iniri ponatur , fine ullo perfonarurp deleél:u • Si ·
vero cum de1eétu p rfonarum fieret, fcilicet cum. tali .perfona , qua:
vel
boná
fruétifera poffideret ,
ve!
nota,bilí induíl:ria
l
olleret, po{fe cantracrum hunc ha-
bere rai:ionem
Socie~atis
licitre
vel
Cenfus utrinque redimibilis dicebant, quem
utrumque fervatis juíl.itia: Iimitibus licitum exifüma-batlt, faltem in lods,. ubi
Confiitutio PI
1
V.
non effet recepta..
§.
263.
Poíl: hé?c propofitionibus viginti feptem fibi exhibitis fub infinuata
ru.b
.qu':&ar.
.fere diíl:ina:ione
foluti~mem
fubjungunt: ex omnibus autem bine inde difpmta:-
dilhaehonc,
tis duodecim
qu~ílione·s
controverfas erqunt,
ad
jeétis refponfionibus, qua: quan-
-tum ld prcrfentem materiam attinet., in hoc collimant,
l.
Faétum propofitum,
fi
fecundum generalem fuam rationem nude confideretur, non eífe ita juíl:um
aut per
fe
licirum,
ut
non poilit injuíl:e fieri:
ll.
Neque illicitum eíle per fe,
fi
fumatur in
gener~:. ~
autem in particulari fumatur nulla mentione certi cujuf-
dam
.c?nt~aél:us,.
1lhc1tum effe, quando fine perfonarum deleétu
fit
cum cujuf
vis
condmoms homme.
III.
Generalem notitiam hujns
fa.éti
ingenert
füm.pti non fatis
eífe ad ullum
con~e~111andm~1
vel probandum, quia nullusfacit rem in genere:;
fed generalem notmam. faéh
in particulari,
quando contraéi:us exprimitur fine
perf<;>narum
dele~u,
et1amfi nulla fpecialis -ratio mutui, vel alterius contraaus
expnm_.:nur,
fu~c1enrem
efse ad omnes damnandos, qui ita contrahunt, quia
.tune
mfi
mutm contraétus efse non potefi,
&
intrinfece malus eíl:. IV.Tolera-
bile tamen e_fse l.ucrum
quina~ium
pro centenario, quando tres contraiS:us con-
cummt, Soctetatts, Afsecurat1onis Capitalis,
&
lucri minoris ceni
ita ut nec
obligandi fintad
re~itu~ione~ ,qu~
jame" contraétu lucrum reporta;unt; neque
n~gan~a
fit
abf
olut1 0 h1s,
9~1
tah modo contrahere voluerint. (a)
v.
Tolera-
b1l~ et1a~
eífe
ex.na~ u.rare1
ill~d
lucrnm, fi fiat foper Cenfum fuper bonis fruéli-
fer1s utrmque
r
ed11~ 1~1lem,
et1am ct1m. paéto afsecurationis, Cenfü tamen pro.
p tet"
tale paétum. d1mmut?. V
J.
Cenfum perfonalem fuper perfona
non fruétifera
~on ef~e
tolerabllem : &.ltcet fuper perfona fruétifera propter notabilem aliquam
1mduílnam
.ex natura
re1
fir
tolerabilis,
tamen ob
magna pericula,
ne
debit2;
cir-