89:.
e o
.N
'f
.
R
ó-·
V
~
tl
s
I ,
A
rv.
caufsce cognitionem ad fi:um ·tribunal
tr~here ni~ebatur Valel1tin~anu~; pr~ci-!
piendo
ur
s.
Ambroíius
m
fuo
_Confifl:on~
de
_F1de
cwn Auxent10 difputaret,
ita ut ipfe Imperator federet d1fputat10ms arb1ter
&
1udex. Unde S. Ambro....
fins
aic:
,,
Quando audifü, clementiffime Irnperator , in caaífa Fideí Laicos de
·,, Epiícopo judicaífe? Ita ergo quada1n adulatione curvamur , ut facerdotalis
,, juris fimus immemores,
&
quod Deus donavit mihi, hoc ipfe aliis putero
;, eífe
credendum? Si docendus eíl: Epifcopus a
L~ico,
quid fequetur?
Laicus
,, ergo difputet ,
&
Epifcopus audiat , Epifcopus difcat
a
Laico. At certe fi
,, vel Scripturarum feriem divinarum, veL vetera tempera traétemus, quis
eíl:
,, qui abnuat in cauífa Fidei Epifcopos folere de Imperatoribus Chrifiianis ,
,, non Imperatores de Epifcopis judicare?,, In altero· vero loco agir S. Am–
broíius de Palladio, · cujus cauífa pariter
e~at
Fidei, cum Ariana::
H~refeos
ar–
gueretur . At poífunt Príncipes judicare de cauffis mixtis , id eft , in quibus
agitur,
ex~mpli
cauífa, de aliquo crimine, quod fpeét:et Prin} ipis cognitionem,
propter quod crimen vel Orcd.-inatio Ecclefiafl:ica impugnatur , vel
~chifina
in
Ecclefia excitatur. Tune enim Princeps in criminis veritatem autfalGtatem in–
quirere,
&
de eo judicium auét:oritate fua ferre poteíl:, innocentes abfolvendo.
reos damnando, falfos accufatores calumnia:
prenis
obnoxios declarando; judi–
cium vero de fchifmate ,
v-el
de
Ordinatione ,. Judicibus Ecclefiaíl:icis relin–
quendo.
Id
autem pra:íl:icit_Confral!tinus jn cauffis Ca::ciliani, Felicis Aptungi...
rani,
&
Donatiftarum. Sch1fma ortum erat ob Ordinatíonem Ca::ciliani ,quam
illegitimam elfe Donatiíl:a:: contendebant, turn ob propria Ca:ciliani ipGus cri–
mina , quod fcilicet Martyrib1:1s in carcere confiitl!1tis viél:um fubtraxiílet ,
&
Sacras Scripturas perfecutoribus
tradidi~et
!
tum ob fcelera Felicis Aptungita–
ni,
a quo fuerat ordinams,
&
quem Traditorem etiam fuiffe facrorum Codi–
rnm .criminabantur. Coníl:antinus porro fufcepit cognitionem cauífa:: Ca::ciliani,
&
Felicis quantum ad crimina, qua: ipGs objiciebant -Donatiíl:re ,
&
illos Epi–
fcopos infontes, Donatiftas vero calumniofiffimos judi.cavit. At
1101.<1
judicavit
de Ordinatione Creciliani, ve1 de Schifmate : Sed ¡udicium illud reliquit Epi–
fcopis, quos judices dederat ,
&
eorum tandem judicium executioni manda-.
vit, exilii, ac poftea capitis pccnam adverfus contumaces Schifmaticos decernens.
Prceterea • Licet Prínceps non poffi t cauífarum Ecdefiafticarum
cognit~onem
fufcipere, ut Judiciorum Ecclefiafücorum auétoritatem deprimat , jure domi-
_nationis in EccleGam
:
poteft tamen , ut jura Ecclefia: fervet , jureque prote–
l'l:ionis. Neque
cont1~arium
probat
S. A
thanafii in Coníbntium inveétiva . Nam
Coníl:antius in Arianos prop€nfior, Judiciorum Ecdeíiafticorum libertatem,
&
Difciplina: Ecclefiaíl:ic<t! ordinem pefil.1mdabat. Ceníl:antinus autem jure prote–
éHonis, h:rc qua: diximus, prceftitit in cauffis Creciliani, Felicis Aptungitani ,
~
Donatiílarum, Ecdeíi:E leges voluit fartas teétas fervari, Epifcopos de illis
negotiis, qua parte erant mere Ecclefiafüca , judicare , fcilicet de Ordinatione
Creciiiani,
&
de Schifmate. Unde nec Conciliorum voiuit effe pá.rticers, nifi
ut judiciorum ordinem in iis fervari efficeret : nec poíl: Epifcoporum judicia
~uj?~modi
cauffarum
fufcepi~
cognitionem , ni!i
~t
inquireret
a~curatius, r;iu~
1ud1c1orum forma fervata fu1ífet; quo fuppoíito, 1pforum fentenuam execut1oni
mandaret, lata etiam lege,
&
decretis pcenis temporalibus
in
Donatiftas per–
duelles. Q!übus faétis pientiffimus Imperator glori0fum
communis Epifcopi
nomen .
promeritus eft, quo eum Eufebius, lib.
De Vita Confiantini,
cap;
37.
infignivit,
&
Epifcopi
extra Eccle/1am
a Deo
confiituti,
quod fibi ipfi no.tnen tribueba.t.
De~1que
quamvis Príncipes cauffarum Ecclefiafticarum cognitionem poíl: Epi–
(copaha Judicia fufcipere , ac de iis judicare non debeant, nec poffint , cum
id
Ecclefiz nec;effitas non poftulat; poífunt tamen, cum id opus eíl: ad fran–
gendam Hreret1corum , vel Schifmaticorum contumaciam • At neceffe erat ut
Con-