812 / 1328
79&
GUMMAR1
HUYGENS
DOCT. lOV A N.
numerum XI X. a. S. Bernardo allegara, confirmant cerera ,
qu~
fubfequenti-'
bus numeris adduéta funt ad probaodum quod ignorantia juris naturre nul–
lo omnino
cafu in totnm
excufet
aél:ionem
qux
libere
exe ..rcetur
contra jus
natu r~ .
Jgnorantia.non
XLIII. Si
cuti
legis naturalis ignoran tia excufat neminem
· contra
jus natu-
excufat a cul-
r
·1·
¡·b
· ·
·
·
r.
1
cu veri
Dei.
rre-
agentem,
ic1
icet
l
ere , Ita ignorantia nemrne,m
exculat
non
co
entem
ve-
.
rum Deum ,
aut
colentem Deos falfos, maxime in nova lege; cum utrumque
ad verfetu r comrnunioribus juris
n amr~
principiis • ,,
Exceptis paucis, inquir ,
,, S. Aug. rraét.
ro6.
in Joannem , in quibus natura nimium depravata efi: , ,
,, un iverfum genus humanum Deum hlljus mundi fatetur AuB:orem • ,, Vide
eumdem fermonem
1.
de verbis Domini. Ecce
quomodo -illam
ignoranriam
adfcribat
caulféE
adrnodum culpabili, fcilicet
nimia:
depravationi iílius natura! .
Plures certe
Deum
verum ignorarnnt priufquam Deus verus effet horno
fa–
élus. Nam tune fin gulariter verum erat
notus
in Jud12a
Deus,
id eíl: ·n
exigua
illa terrre particula , ceteris n:i.tionibus veri
D~i
notitia deH:itutis.
lterum
au–
tem ,
ioquit Sapiens Proverb.
11. nec
hir.
debet ignofci.
Si enim tantum potuerunt
[cire,
ut poffen t &ef/.imare
f
iículum : quomodo
f
u-um Dominum non
fac ilius
invenerunt?
·:rgnau ntia: Dei
X LI V. Hi nc etiam confeét:arium eíl: neminem a
tranwreffione
legis natu-
nori excufat
1 .
.
r
·
·
;:,
d
...
·
r
iranfgrefüonem
ra
IS,
ut non
peccet
peccato 7beologtco,
exCUlarI
eo tit u!o
,~
quo
Deum
lplUtn
legis. n;¡curalis ..
ignoret ; cum, ut jam oHenfum elt,
h~c
ignoran tia femper
Í1t
culpabi"Iis. Non
mirum proinde , quod in cota Scriptura S. nufquam legantur aliqui
foilfe
ab
offe nfa Dei excufati ,
aut
ab
ej us
ira Gve vindiéta exempri aut eximendi ,
quia Deum verum
ignoraverunt ;
quin potius per illam
ignorantiam ab0mi–
nabiles.
faél:i
funt,
prout in ter ceteros gentiles
fuenrnt
Chanana:i, Arnmorhéei
&c. qui propter fo as iniqu.itates tandem ex
terra
Chanaan exterminati funt
;
conformiter
ad illud
Píalm.
78.
Ejfunde iram
tuam
in gentes
,
qu;e te non nove–
runt,
&
in regna
qu~
nomen tuum. non invocaverunt.
Doce 11~es-
con-.
XL V. Non
omnes qui docent
contrari~
juri,
natur~
idcirco peccant, .
pof–
m jus
naiuf3:.
font
enim illi
0011
habere affi
étum
erga objecrnm intrinfece malunr& aliunde
;;,ª~~~ per
in
docendo, inculpabiles elTe ;
etenim
nec ipfa ignorantia juris
narnr~
infert
affeéh1m
erga. ob1eB:um intri nfece ·malum ,
nec
elocutio
five
doétio conformis
ifü
ig,norantire in fe rt ej,u frno di affeétum , neque dici poteH: , quod omnis
qui
t r~di t
doétrinam de re jnri naturre contraria. cenfearnr interpretative
v~lle
af–
fe él:um aut aétionem
qu ~
contra jus naturre habentnr ab illis qui doélrin am
iíl:am
ad
praxim
deducunt;
quia docens habet jullam c:rnffam
ut
dicat , fal –
vis falvandis , quid .lpfe de hac ill ave
re
circa jus
natur~
íenti at
!
niít forre
aliquis vellet d icere meli us. effe ut eo
titulo ,
quod docens
fit
fJll ibil is , de–
beat omit tere doé1:ri aam qu,¡o-
circa
jus
natur~
verfatur. Hoc autem dicere
d t
tam manifelle
abfurdum, ut
refuta rione.
non ege:it.
Prl,)fecutr<>~
XLV
l.
H' nc neq
1
ex indefin itis ac generalibus fentent iis S. Aug.
~ll ega -
t is
Obferv..
X X
\T.
&
qua tuor
fubfeq.
nee ex
fa
mofa defin í ione
peccat1 ;
ne-
, que
etiam. ex dofüina
~. Thom~
allegara ad Obferv.
X XXI.
colligi poten:
ulla tenus, qu d omnes qui contra jus naturre quidpiam docent , peccent : nam
enuntiatio
Of
in io
i
doce
1t ium
{ecus quam habea t
jus
n atur~,
non
d t
in fe
mala, injufla- , inordinata ,
non
d l:
contra legem ceternam ;
non .eíl: ut
~ ·
Thomas
loqui tur ,.
contra legem,
inrell ige legem pro hibentem tale
quid
enunr1a1·e . Non
oblt at quoque diétum
Chriíl:i
~
C&cus
fi
Cá!co
ducatum prr:t!/iet,
ambo
in
fo·veam
ca–
d'ent .
Q ll ia
doél:rina.
de Cor an , qu tenus
procedebat
a Scribis ,
&
Pha rifai s ,
erat nimis
mani ~
fte abfo r ,
t
rp re procedens. ex mera
et
pid ita e trahendi
ad
fe bona fü iorum ,
qu re
ab ip{is
debebant
impendi foftent ationi pauperum
fooru m parentum ;,
unde
etiam nemo fa na:i mentis.
hodi e ex.cufabit talia aut
fünil ia
doce nte
~
X L V