1000000206

413 / 1328

o P lff s e u 1 u M v.. w1.
iabilem , qu~ ve>·e fit probabilü • condemnaret ; numquam tamen audita liti..
gantium utraqlle parre , . or~rnib1:Jfque pr?be difcuffis exorari fe palfus efr ,) 11;
id ageret , & adverfantrnm zelo patrocrnaretur • Neque ullus hucufque P011-
tificum foit , qui pofterioribus etiam & · noíl:ris ternporibus , quibus ad fum–
mum fafiigiqm pervenifse vifa eíl: hac in re cuju(dam crimina1~di libido, éo
induci fe permifit , quamvis plurimas alias propofüiones fingulares 1 ac opi–
niones feu juílo rigidiores feu la--xiores . jure merito e regno confcienti<e ac
morum proCcri pferi nt & condemnarint . A tque ex his , ut opiuor, fatis cia–
re patet , in primis : crque in Ecclefia Catholica tolerari dofüinam illam ,
qure ut licite agatur , Gpiniones probabiliores quamvis minus turas ampleéti
nos pofse docet , quam eam , qucr opiniones etiam minu! probabiles, mo–
do vere tales (fot , fequi nobis licere profiterur , qmm:i utraque in pra:cipuis
Scholarum exedris , & a Theologis pr~ítantiffimis impune nec reclamante Ec–
clefia tracfatur , qua~ utique non conficiunt ii foli ., qui tam apena licentia ,
nec ad aliud quam Fidelium fcaíldalum ferviente, in partero fibi adv~rfam
debacchantur . Pa et ulterius , non minus Probabilifmum quam Probabilio–
rifmum ínter duo extrema , qucr doceri & in ufum deduci ~rnhibenrnr ,
medium locum occupare, & :rqu,ali jure, fi placear , crimmi pofse dari Pro–
babilioriíl: is ( íi eorum argumenta curatius infpic::ere velimus ) quod ipformn
do!ftrina propius nonnihil accedere videatur ad rigorem damnatum, quam Pro.
babilifüs , quod eorum doétrina inclinet ad benignitatem profcriptam . De–
nique intelligimus , fieri pofse , ac non raro contiggere , ut in morum do–
étrina nimium audaces qllidam feu rigidi , feu benigni A1,18:ores tranfgre~
diantur llmites proefcript abfurdas aliquas , minufque pia'S fententi as
in medium proferant, e quib.us poílmodum aliqni vel imprudentes vel ma.__–
levoli critici anfam arripiunt , innocentem utriufque partis dofüinam convi–
ciis & calumniis lacerandi ac profcindendi.
U. Ut vero rei controverfa fratus & conditio adhuc magis clarefcat , du.
bium etfe non potefr, una quidem ex parte fequi nos poífe , vel etiam debere
confcientiam certo & abfque haditatione, bonaque fide ciiél:antem ac decernen–
rem, quod hujas vel illius aaionis obliga tio feu a natura, feu a divinis huma–
nifve legibus fit, vel non fit impoÍlta, etiamfi judicium iílud errori effetobno–
xium , modo Gr error inculparns &. vinci nefci us: ex altera vero, nemini fas
e{fe agere cum confcientia dubia, quamdiu anceps h:Eret ac fufpenfa, dubium–
G' e fpec ulativum per diélamen pratticumque ac moraliter certum fuperare ac
vincere nequit. Ifia inquam omnibus rerum intelligentibus ac probe moratis
extra dubitationem poíita fu nt. ll lud igitur hoc in loco i11 qua:füonem voca–
tur, quid liceat agere , quid non liceat cum ,confrientia probabili , feu fi ra–
tiones adfint fat is graves & urgentes ; quibus inducirnr aliquis , ut: credac
rem ita eífe , ac jus fiare a lege , ita tamen ut alia quoque argumenta, eaque
non tenuja aut exigui ponderis occurrant , qua! fuadent aut forre perfuadent,
11on urgcre fiic & mrnc 1egem , fuamque voluntati fiare agendi aut non agen–
di libertatem . Quid enim his in anguftiis velut fa crum inrer & faxum de–
rirehenfa faciat confcientia? potericne aliquod de aétionem prz_íl:andi vd omit–
te ndi obligatione certurn ferre JUdiciurn , fine quo nihil a voluntate reéte fi.e-
- ri dix.imus? utor claritatis gratia gemino exemplo : Eíl: qui die Jovis circa
noél:is umbilicmn cum convivís lama: men f~ affi<let, ubi carnibus vefcitur :
hic in una tLirri civiratis horologium campanx puliu horam duodecirnam de–
nuntiat, aliud vero alia in turri rertinm quaclrantem ad duodecimam pro ul–
gat: utrumque autem horo-logj um fat is belle officio alias ftio fungitur, & ~qu~ ~
le:n fe re auétoritatem haber, fidemque apud urbis illius in olas obtinet · ~1 1 d
~gateo cafu conviva ? non e~im poteft liquide accerto fecumflarnere, ho1 a, ·
e ;e