O P U S C U L U M
IV.
2or
J.t
lib.
lO.
contra Fau/lum
, cap.
l
r.
EUltum
inum, qui Gr;ece latria di itur,
foli
Deo exhibendwm :
&
Mar-tyres nihi lominus religiofo quodam culm colen-
dos
docet.
Colimus erxo
Ma1~tyres
, inquit,
eo cultu dile8ionis
&
f'ocietatis , quo
&
Clllu
11
tur
r.rar–
m
-bac vita coluntur fanéti hemines Dei
: .
quorum cor ad talem pro Ev:mgelica veri-
tyre_s
c~ltu
<l i-
,rr;
r.
··
d
·zz
d
·
r.
.
.n.
leet1enis
&
tu
tate paJ!ionem paratum eJJ e
!
enti.mus •
.
Se
·t
os tttntQ .
evotiz~s qu_~nto_; ecun~~ poJ ~
_cer-
~ictacis,_'luº
tamina fuperata
;
'JUtfnto etiam fidentzore laude prced1éamtts jam
.·in
Vtt<l fef ·ciore
•vtéfo
1
10
hac v;:ª
a:–
res , quam in i/la ,idhuc ufque pugnantes. At vero illo cultu
'·
qui GrGece Latría dici-
~l~~~~
1
~ci
·:n
1
tur , Latine uno verb& dici non pote/l, cum fzt qucedam proprie divinitati
~ebíta
fervi-
tus
,
nec colimus
,
nec colendum docemus
,
mft
unum Deum
•
Cum autem ad hunc cul-
tur¡i pertin.eat oblatio Sacrificii
(
unde idololatria· dicitur eornm
,
qui boc etiam idolis
ex-
hibent
)
nullo modo
tale aliquid offerimus
,
aut offerendum prcecipimus •vel cuiquam
Martyri
,
vel cuiquam f anéf.e animee
,
v el cuic¡uam A ng,elo
:
&
quifquis in bunc e;-..
rorem delabitur
corripitur per f anam doélrinam
,
five . ut corrigatur
,
jive ut
cundem.
netur
,
{we ut 'ca·veatur·.
Dulia! nomine
intelligi .
fervitutem cotrnmmem ,
id
e([,
five
Deo , Gve
creatnris exhibitam : .
Latri~
vero
foli
D o
debitam
fervi.
tutem, confirmar Venerabilis Beda in cap. 4. Evan gelii S. Luc<?.
·
Ideo autem ad Ggnificandum culrnm
foli
clebitum
D o
Latrir.e
poti~1s
quarn
Duli~
nomen aífumptum eíl: ab Am9:oribus Ecclcliafücis;
quia
non qualemcun1-
que fervitutem ficur eíl: Dulía, fed mercenari:im maxime,
immo
rnancipale1.n
fignificat, qualis eorum erat
qui
bello capti
eílent
ac fubhaftati , vel fub ha–
fia venditi, aut quolibct al io modo in
fi
rvitutern
empti ac omnino u
fui
do–
minorum
&
obfequiei defü11at i , nec fui
juris
~
fed eorum deinceps toti . Quo
etÍ:.lm
fpeélat ipfa nominis .etymologia • Deri vatur enim
Aa'Tp&-Ía
a verbo ·
7p~v,
id
eíl:,
tremere,
&
particula
'Aa,
qure fig nificationem auget apud
Gr~cos;
quaÍt
veh emens tremor
Latri~
nomine fignifi cemr; Tremoris
aeitem illius
ve–
hementiffim i folus Deus
objeaum
eíl: .
Hinc
Deuteron.6.
dicitur:
Dominum tuum
timebis
. Hinc forfan
ipfom Dei nomen
a
Gr~co óio~
(
quod
eft
timor ) du–
étum eft • Eoque · non ob[cure
al luGt
Poeta ce kbris.,
dum
fi c cecinir:
Deus
&
iimor ille Deorum eft
• Hinc
Gene/is
3r. dicitur
juraf!e JacolJ per timorem Patri>
fu i Ifa1zc
.
T imorem Ifc.1ac
Moy fes
Deum Ifaac
nominavir •
Lacri~
itaque
nomen
merito
aífümptum eíl
ad
fu premum
il luln
cu ltum
fignifican dum , quo
Demn
fotum
vene rari debemus , velut
illum
timentes
ut Judicem;
velllt
ab illo em–
pti
t1t
Redemptore ,
velut illius
obfequio
ac dominio penitus mancipati ,
&
ab ejufdem nutu m0dis omnibus pendentes ; Dulia! vero nom n etiam ad re-
. li giofam veneratiGnem íignificandam qua Sanétos profequimur ; velut honora–
r:a quadam fervitute
ipfos
colentes propter Deum . Unde idolorum cultus ,
quo foli Deo debitus honor ad
opera
manuum homin um translatus eft ab Ec–
ldiaíl:icis Auétoribus , jam
inde
ab iplis
Eccleficr nafcentis exordiis ,
ldolola–
tria, non vero
idolodulia
mmrnpari
coAfoevit.
Ad i-d c¡tmd
objicit
Dall~us
, Veteres Chriíl:ianiffimi Scriptores religibnem
non alterius , quam unius Dei cultu cenfuilfe :·
Refp.
Veteres merito aíferniffe
Deum fo lum
df•
religionis objeéhim , quia Deum unum
propter
fe colit,
&
ad eum congruo honore profequenduA1 per fefe . ac primario proprieque refer–
twr : :id ali orum
autem
V€nerationem nonnifi fecundo loco
&
princÍpalis illins
gratia;
ut
quidqt:iid Angelis, ve l Sanétis hominibus religí ofe
obfervanti r
ex-
.
. .
h
.b
·¿
·
·
rr.
.
.
·¡
Nou0Rel1¡;1
1
etur ,
1
Deo
potms ,
CUJUS
unms
cauna
&
volumtate
tribumrr , quam
1 -
Ji
cuhus,
~~
lis
"lll i
coli videntur ,
fit
imput;tndum . Ad tl endum , quod cultus, qui San-
I?
ic:mu-•
.
~is
impenditur., non
e~ ~en(u re_l i~iofus
dicitur
a Theologis
C~tho.licis qu~'
~mmedtate
a y1rtute reltg1on1s .elic1atur : Namque
r~
ig ionis immed1atnm.
~o--
1eltum eíl: De1cultus ,
&
obfeqmµm non
eus ipfe i·n fe fpeB:acus , in quo 1llrns
a .
vi rt uti bus
Theologicis, qure circa Deum immediate
verfantur ,
poíirnm
.eíl:
dtfcriinen
~
[ed rel igi ofa vorarnr illa
Chrifii¡t0~
obfervamire
erga Swnétos
t~íl
:t.fi.:-
catl
,