S. Augufiini Epifcopi
4
quod
&
tibi, vel me demoníl:rante, vel etiam
t~
pra?currente poterit apparere, cum hoc fecero . y1.
debis enim in eo quod fopradié.l:us Epifcopus fec1t,
quantum defit Operi quod ipfe vis fie:i ;
qu~nto
magis quod ego
?
Tu namque, quamv1s brev1ter,
perfl:riéte atque fummatim, tamen visetiamrefpon–
fleri commemoratis ha:reíibus: quod ille non fecit:
Ego vero hoc magis volo facere,
fi
&
Deus velit,
unde poffit omois ha:reíis,
&
qua: nota eíl:,
&
quz
ignota, vitari ;
&
unde reéle pofiit qu:r:cumque
innotuerit, judicari. Non enim omnis error ha?refis
eíl: ; quamvis omnis ha:refis, qua: in vitio ponitur,
niíi errore aliqno ha:refis eífe non pofiit ..
~id
ergo
faciat ha:reticum, regulari quadam defimtione com·
prehendi, íicut ego exifiimo, aut omnino non
po–
teíl:, aut difficillime poteíl: : quod in proceífu hu–
jus Operis declarabitur, íi Deus rexerit, atque ad
id, quod intendo, perduxerit difputationem meam.
Q.uid autem proíit ipfa inquiíitio, etiamft non po·
tuerimus comprehendere guomodo
fit
definiendus
C ha:reticus, fuo loco
viden~Ull'
atque dice dum e(\:;
nam
fi
hoc compréhendi ¡;ott:erit, quis non videat
utilitas quanta íit
?
Erunt ergo prima? partes Ope-
Opcris
ris hujus de ha:refibus, qua: poíl: Chriíli advemum
~~;:;"c'ciur
&
adfcenfum adverfus doél:rinam ipíiusexíl:iterunt,
duas.
Trinitate, de
haptif
mo
,
de ptenitentia
,
de homine
A
Cbrifto, de Deo Cb,.iflo, de
reft1~refl~one.'
de novo
~
vetere Teflamento.
Ií~as
aute.m mqu1Íit1ones.
rua~
m
immenfum procedere cum v1deres , putafü cu¡uf.
dam generalitatis adhibendum
e(fe
compendium ,
arque dixilli :
Et omnia omnino, qttibm a 'Ueritate
dijfantiunt.
Deinde addidiíb :
R.!ft0
etiam baptifmum
habeant
,
q11.eve non babeant
;
&
pofl quaf ba–
ptiz.et, nec t4men
rebaptiz.etEcclejia
:
qttaliter fu–
fcipiatvenicntef
;
& quid jingu!if lege
,
au[ioritate,
atq11e ratione refpondeat.
H a::c omnia cum qua:ris
B
ut exponantur a me, mirar luculenrum ingeni um
tuum, tot tantarumque reru m
&
íitire veritatem,
&
faíl:idium jam timendo pofcere brevitatem . Sed
vidiíl:i etiam ipfc quid hoc loco poífem tua:: hujus
epifl:oke cogitare ;
&
qua<i vigilanrer occurriíl:i co–
gitationi mea:, dicens,
N ec me tan!tc Beatitudo tua
credat ineptite ,
Zlt
non infpiciam quantis
&
q11am in–
gentibuf voluminibUJ opfíf jit
,
f/t pojjint ifla di(folvi.
Vert1m hoc ego fieri non cxfpe[io : id enim multiplici–
ter
f
aflum rife non dtrbito.
Et
ta~quam
confilium
fubiiciens, quomodo pofiit
&
{ervari br;:vitas ,
&
veriras pandi , adjungis ea verba qua: paulo ante
jam
pofui,
&
dicis :
Sud breviter, perflrille atque
ftin:matim opinione¡ rogo wjufl1bet h.erejiJ poni
,
&
quid contra teneat Ecclefta catbolica
,
quantt1m
¡
11 •
flruttioni fatif efl, {ttbdi .
Ecce iterum mittis in lon–
gum : non quia dici iíta breviter íive non valent,
five non debent ; {ed quia tam multa funt , ut
quamlibet breviter dicenda multas litteras flagirent:
&
utcumque nobis inr.otefcete potuerunt .
In
poíl:e–
;ioribus autem partibus, quid faciat ha:reticum,
di[putabitur . Cum ergo Dominus adfcendiífet in
tu
autem
ut velut q11odam,
inquis ,
ex omnibuf con-
D
cepto commonitorio,
Ji
quif aliquam objeftionemaut con·
'Vi[iionem ubcrim, plenim, ac planim ;-:ojfe volfl:rit,
ad opulenta
&
magnifica volmnina tranfmittatu1·
,
quibttí a dive1flI,
&
pr.ecip11e,
inquis,
a Veneratio-
rl(
tfla in boc ipfum conftat ejfe elaborattJm
.
~:e
cum dicis , unurn quafi commonitorium de his om–
nibus te deíiderare lignificas : audi ergo undecom–
monearis quid petas .
Opiniones omnium philofophorum , qui feél:as
E
varias condiderunt, ufque ad tempora foa, ( neque
enim plus poterat, ) fex non parvis voluminibus qui–
dam Celfus abfolvit.
N ic
redarguit aliquem, fed
tantum quid fentirent aperuit, ea brevitate fermo–
nis, ut tamum adhiberet eloquii, quantum reí nec
laudanda:, nec vituperanda:, nec affirmanda: aut de–
fendenda::, fed aperienda: indicand::eque fofficeret ;
cum ferme centum philofophos nominaífet : quo–
rum non omnes inílituerunt ha:refes proprias ; quo–
niam nec illos tacendos putavit, qui fuos magifl:ros
fine ulla diffeníione {ecuti funt . Noíter vero Epi-
F
pha~ius
a
Cyprius epifcopus ab hinc non longe hu–
mams
rebus exerntus , de oétoginta ha:reíibus lo–
quens fex libros etiam ipfe confcripfit, hiíl:orica nar–
ratione memorans omnia, nulla difputatione adver–
fos falíitatem pro veritate decertans . Breves fane
font hi libelli ,
&
íi in unum librum redigantur,
nec ipfe erit noíl:ris vel aliorum quibufdam libris Jon–
gitudine comparandus . Hujus brevitatem
fi
fuero G
in cornmemorandis ha:reíibus imitatus , quid a me
brcvius pofl:ulare ve! exfpeélare debeas, non habe–
bis . Sed non ibi hujus mei laboris fumma conúílit,
a Epiphanius Conílan1ia: (cu Salamina: in Cypro infula cpifcopus,
humanis rcbus cxemtus dl
circiicr
annum Chrifli
.+OJ.
lpfius
advcr–
fus
~l\oginta
ha:rcfcs immenG Opcris, quod Panari11m
iníc1ipfü ,
nonu1G epitome
&
anac:phala:olis Augufiino cognita.
ca:lum, hi ha:retici exorti funt .
r.
b
Simoniani .
I I.
Menandriani.
I I I .
IV.
v.
VI.
VI·I.
VI 11.
IX.
X.
XI.
XII.
X 1 I I.
XIV.
XV.
:XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
XX.
XX
l.
Satetrniniani
.
Bafilidiani.
~
licolait
,e
•
Gnojlici.
Carpocratiani.
C
erintbiani, ve! Merinthiani .
N
az.ar.ei.E
biontei.Valer.tin!ani.
Sectmdiani.
Ptolemtei.
Marcit,e.
Colorbafii .
.
Hel'acleonit.e .
Opbitee .
Cajani.
Sethiani .
Archontici.
Cerdoniani .
xx
I
1.
Marcionit.e .
xx1 u.
Apellit.e .
XXIV.
Seve1·iani.
xxv.
T atiani, ve! Encratit.e .
xxv1.
Catapbryge1.
xxv
I 1.
Pep11z.iani, alia1 Q¿1intilliani.
:xxv111.
Artotyritte.
XXIX.
Te/Ta:_efc.edecatitee.
XXX.
..A!ógtt.
.
xxx
t.
.Adamiani.
XXXII.
Elcef.ei,&
Sampf.ei.
XXXIII.
Tbeodotiani
.XXXIV.
b. Hzrcfum indiculus ab aliquo .hic adjcltus c!l : rcpcritur ia
plmíquc MSS. non hoc l?co ,
~cd.
in fronte
libri an1c
pta:fa1io–
ncm. colloca1u; , cum hu1ufmod1 mulo :
ln
hoc
libro ifl.e
h.er•ftr
tQnUnw:ur.
b