In
Pfalmu1n
CXVIII.
Serrno XXV.
Sentiens ifbm meditationem plerurnque anima: Jan- A
J'. "'' guoribus impediri,
A djrtva me,
inquit,
&
falvu1
ero,
&
mcditabor in j11ftiftaationibm
ttlif
famper.
ft.
11
s.
.
6.
.
spre·vifli omne1
:
vel quod de Gra:co diligen–
_t1us v1detur expreífurn ,
Ad
nibilum dcduxifli omnc1
difccdentcf a j uflificationibuf t11if
;
quia injttfta cogita–
tio eorurn.
Ideo ergo clama
vit,
Adju va me ,
&
fa !-
nofümn . C ur hoc Apoíl:olus ait , nili ut ofl:ende–
ret legem fine promifiionis gratia , non folum non
auferre , verum
&
augere peccatum ? Unde
&
il-
" vus ero,
&
meditabor in juíl:ificationibus cuis fem-
" per ; quia in nihilum redigit Deus omnes difce–
dentes a jullific:itionibus
fuis
.
~iare
:iutem
difce.
dunt?
Q¿tia injufta
eJI,
ioquit,
cogitatio eort1m .
Ibi
acceditur , ibi difceditur . Omnia opera ve! mala
vel bona ,
a
cogiratione procedunt .
In
cogitatione
quifque innocens ,
in cogitatioue reus ell : propter
!'~." ·
2
•
quod frriptum efl: ,
Cogitatio
fanél:a fervabit re .
S•p
'
9.
Er alibi legi tur,
In
cogirationibus impii interrogatio
R•"'·
2
•
1
5 •
erit . Et Apoíl:olus , Cogitationibus, ait, accufan-
tibus aut etiam defeodentibus. Ubi autem folix efl:,
qui
io
cogitatione mifer eíl: ? Aut qnomodo ibi non
mifer eíl:, qui ad nihilum redaél:us eíl:? M agna
quip-
't'fc/.,44.
pe efl: ll:erilitas, iniquitas . Merito diél:um eíl:, Con–
fund:tntur iniqui facientes vane : id eíl: ,
inaniter ,
tamquam redaél:i ad nihilum .
lud eíl:, Lex fubin rravit , ut abundaret "deliél:um .
R•m.s-zo.
Sed quia omnia per gratiam dimirtuntur , non
fo-
lum qwe fine lege, verum etiam qua: in lege oom-
mi{fa funt; ideo ibi fecutus adjunxir , Ubi autem "
abundavit del iél:um ,
fuperabundavit gratia . Non
itague pra:varicantes deputar omnes peccatores Apo-
B
fl:olus , fed eos rantum prawaricantes deputar qui
tranfgrediuntur legem . Ubi
eoim
non eíl: lex , in-
quir , nec prxvaricatio. Ac per hoc fecundumApo-
J{om.4.15.
.íl:olum , omnis quidem pra:varicator peccator efl: ,
quia peccat in lege : fed non omnis peccator pra:–
varicator eíl: , quia peccant aliqui fine lege ? Ubi
autem non eíl: lex , nec pnevaricario . Porro
fi
ne- "
mo fine lege peccaret, non idem ipfe Apoíl:olus
di-
ceret,
~icumgue
fine lege peccaverunt , fine lege
Rom.1.12.
C peribunr. Secundum ifium vero Pfalmum, fi pr:e.
varicanres funt omnes peccatores terra: , nullum eíl:
utique fine pra:varicarione peccatum : nulla efi au–
tem pra:varicatio fine lege ; nullum eíl:
igitur
nili
in lege peccatum .
~¡
ergo
dicit
,
Pr&varica11-
tc1 dcp11tavi omnc1 pcccatorCf tcrr.e
,
nullos eífe om–
nino , nifi qui legem tranfgrefii funt , vult intelli–
gi peccatores;
&
ob hoc adverfatur illi qui dixit ,
7. Sequitur in Pfalmo ,
PrAvaricantt'f dep11tavi
,
ve!
puta·vi
,
ve!
cxiflimavi omne1 pcccatorCf
terr.e
.
Multis enim modis nofiri
interpretati funt unum
verbum Gr:rcum, quod efl:
ÉAfJytrrÍ.,u.r,P
:
fed pro–
funda eíl: il!a fenteotia ,
&
fi adjuverit Dominus , D
operofius difputatione alia penetranda efl: . N am
&
quod additum eíl: ,
Proptt'rca dilcxi teflimonia tua
fampcr
,
multo amplius eam profuodam facit . Di-
R•m+•s
cit enim Apoílolus, L ex iram operatur : hujufque
diél:i rationem reddens , U bi enim non ell: !ex , in–
quit
,
nec pra:v:iricatio : ita oíl:endens non omnes
eífe pra:varicatores. Non enim omnes habent legem.
Non autem omnes habere !egem. , alio loco eviden-
Quicumque fine lege peccaverunt , fine
lege peri- "
bunt . Secundum illum quippe font aliqui pecca–
tores , quamvis non finr pr::evaricantes , jd efl:, qui
fine lege peccaverunt
?
Ubi enim non ell: !ex , nec ce
prxvaricat io : fecundum iíl:um autem nullus eíl: fi–
ne pra:varicatione peccator ; quia prn:varicantes de–
putat ornnes peccatores terra: . N ullus ergo fecun–
dum iíl:um fine lege peccavir; quia ubi non efl: lex,
nec prxvaricario . An forre diél:uri fumus , verum
quidem eífe quod nec pra:varicatio
ftt
ubi non
eft
R•"1·"1"
tius ;ait ,
~i
fine lege peccavenmt , fine leoe peri–
bunt . Quid fibi ergo vult,
PrtevaricatorCf deputavi
omnCf .pcccatorCI terrte
? Sed hic qua:ll:ionem propo–
fuiífe fuífucerit , alío , fi Deus dona verit , fermone
traél:;indam, ne hujus prolixitaseam cogat angull:ius
explicari , quam ut bene pofiit quod explicatur in,
telligi .
SERMO VI GES I MU
S-Q.
U IN
t
U S.
r íalmu•
1.
Q:U
JE
R I MUS ,
ú
Deo largiente invenire
cum
Apo-
.
.
1lolo con-
pofiimus, quomodo mtell1gendum fit quod
colia ndus .
in ifl:o Píalmo magno diél:um ell:,
Pr.eva-
'j/.
'1
9 '
ricatore1,
ve! potius ,
prtevaricantc1;
Gra:cus enim
~(.3aiPOV7?1.>
ait, non
~g:/3dnis
:
qua:rimus
er~
go quomodo intelligendum
fit ,
.frtevaricantCf de–
putavi omne1 peccatorcf tcrr.e
.
Propter quod ait
E !ex , fed verum non eífe quod aliqui fine lege pec–
caverinr ; aut verum "luidem
e~e
aliquos fine lege
peccaffe; fed verurn non effe, ub1 lex non ell:, pra:–
varicarionem effe non poffe
?
At utrnmque Apoíl:o·
lus dixit : verum efl: ergo utrumque ; quia utrum–
que per
A
pollolum veriras dixir . Q.uomodo ergo
erir verum quod in Pfalmo iíl:o eadem procul du–
bio
veriras dixit ,
Pr.evaricantef dcp11tavi omnc1 pee-,
catorc1 ten·,e
?
Refpondetur enim nobis ,
~i
funt.
F ergo
illi
,
qui fecundum Apoflolum fine lege pec–
caverunr ? Non enim
&
eorum
quifqu~m
pr:e–
varicans depurandus efl: ,
cum fecundum eum–
dem Apoíl:olum , pra:varicatio non
fit
ubi lex non
efl:.
füm.
4 .1 5.
A
poíl:olus , U bi enim lex non ell: , ncc pra:varica-
t io . Hoc autem
dixit
,
cum a lege , promiífa
di-
G
íl:ingueret . Nam ut
d~
fuperioribus fenfus ple–
Ibid,,.
1
1 .
nior
colligatur : Non enim per legem ,
inquit ,
&c.
.,
promifiio Abraha: aut femini ejus , ut heres eífet
,, mundi ; fed per jufl:itiam fidei . Si enim qui per
2 .
Sed nimirum cum diceret Apofl:olus,
~i-"
cumque fine lege peccaverunt , fine lege peribunt, ce
de illa lege agebat, quam Deus dedit per Moyfen
famulum fuum populo foo Ifrael . Hoc ipfa, qua:.
circumfl:anr, verba ejus oíleodunt. Difputabat
enim
de Jud:eis,
&
Grxcis,
id efl:, Gentibus, non ad
circumcifionem , fed ad pra:putium pertinentibus ;
ideo fine lege eos dicens , quia non acceperant le-
gem, quam fe accepiffe gloriabantur Juda:i . Unde
R•m.z.17 •
illis ait,
Si
autem
tu
Jud~us
cognominaris ,
&
re-"
quiefcis in lege,
&
gloriaris in Deo. Denique unde
,, legem heredes funt , exinanita efl: lides ,
&
eva–
., cuata eíl: promifiio : lex enim iram operatur ; ubi
,, enirn non efl: lex , nec pra:varicatio . I_deo ex
~de
,
., ut fecundum gratiam firma
fit
prom1fiio omm fe–
,, mini ; non ei tantum quod ex lege efl: , fed
&
ei
,,, quod ex fide efl: Abraham , qui eíl: pater omnium
ad hanc fententiam venerit, inruendum eíl:, ut dice- ce
rer , Q.:ticumq ue fine lege p.eccaverunt, fine lege "
peribu!1r: Ira , .inquit_,
&
indign~ri~>,
tribulatio
&
ibid•m
8 •
anguíl:ia m omnem ammam hom1111s operanris ma-
cc &c.
lum,