1261
In
Pfaln1um CXIII.Enarratio,
Ser1no
11.
126:z,
a
b
e
dedita_, guaíi viventi atque animat::e forma: applica- A
ret afleél:um, cum ea videret qu::e in foo corpore vi-
va atque animara feotiret .
~anto
ergo melius mu–
re~
atque ferpentes,
&
id genus a animantium cete–
ra, de fimu(acris Gentium, fi ita dicendum eíl:, quo-
dam modo judicant, in quibus quia non fentiunt
hu111<1nam vitam , non curant humanam fignram
?
!taque In eis plerumque nidificant ,
&
oiíi humanis
motibus deterreantur, nulla íibi habitacula muoitio-
ra conquirunt. Movet ergo
{e
horno , ut viveotem B
beíl:iam a foo deo deterreat;
&
illum non
[e
moven–
tem
,
quafi potentem colit , a quo meliorem deter–
ruit . Deterruit enim videntem a
c~co
, audientem
a íurdo , clamaotem a muto , ambulantem ab im–
mooili
,
fentientem ab infenfato ) vivenrem a mor,
tuo ,
immo deteriore quam morruo . Mortuum
quippe ficut rnanifeíl:um eíl: non vivere,
ita ma–
nifeíl:um eíl: aliquando vixiífe .
~apropter
Deum,
qui nec
vivit
'
nec vixit ' profeél:o
&
mortuus an-
e
tecedit.
J.
~id
hoc manifeíl:ius, Fratres mei dileél:iffi–
mi
?
quid evidenrius ?
~is
puer interrogarus non
hoc certum eífe refpondeat , quod
Simulacra Gen–
tium
Of
habent,
&
non loq11ent11r
;
ocu/of habcnt
,
&
non vidcbtmt
,
&
cerera qu::e divinus formo conte–
xuit ? Cur ergo tantopere Spiritus - fanél:us curat
Scripturarum plurimis Iocis h::ec iníinuare arque in·
culeare velut infcientibus , quafi non omnibus aper- D
tiffima arque notiílima ; nili quia fpecies membro–
rum , quam naturaliter in animantibus vivenrem
videre, arque in nobifrnetiplis fentire confuevimus,
quamquam ut illi. aíferunt , in
b
figoum aliquod
fa,
brefaél:a atque eminenti collocata fuggeíl:u , cum
:;idorari arque honorari a multitudine cceperit , pa–
rit in unoquoque fordidiliimum erroris affeél:um ,
ut quoniam in
illo figrnento non invenir vitalem
motum , credat numen occul tum ; effigiem tamen E
viventi corpori íimilem ,
feduél:us forma
&
com–
motus auél:oritate quaú fapientium iníl:itutorurn ob–
fequentiumque turbarum , fine vivo aliquo habi–
tatore eífe non putat
?
Hinc
&
mala da:monia ad
poffidenda Gentinm fimulacra
talis hominum af–
feél:us invitar
,
quorum e prrelidentium varia fal–
lacia rnortiferi feminantur
&
multiplicantur erro-
res . Aliis itaque locis
&
contra iíl:a divina: lit–
tcr::e vigilant , ne quifquam dicat ,' cum irrifa fue.
p
rint limulacra , Non hoc vilibile colo
,
fed nu·
men quod illic invilibiliter habitat
:
ipfa ergo nu·
'l'f•t.
95 • 5 .
mina in alio Pfalmo eadem Scriptura
íic
damnar:
~10niam
dii Gentium : inquit, dx monia : Dorninus
, .
car.
10.
autem c::elos fecit . Dicit
&
Apoíl:olus , Non quod
_19.
&
20 •
idolum
lit
aliquid , fed quoniam qu::e immolant
,, Gentes
,
dxmoniis immolant,
&
non Deo. Nolo
vos focios fieri d::emoniorum.
"4-·
Videntur autem íibi purgatioris eífe religio- G
nis, qui dicunt, Nec íimulacrum, nec da:monium
colo;, fed effigiem corporalem ejus rei fignum in–
tueor , quam c9lere
~ebeo
.
~taqu~
interpretantur
!imufacra , ut alío d1cant íigmfican terram , undc
temph.imfoleot ª-PpeJlare Telluris; alío rnare ,
6-
<;ut N eptuni íimi¡lacro ; alío aerem , íicut Juno–
nis ; alio ignem ,
íicut V ulcani ; alío luciferum ;
a Sic MSS. Editi vero,
R!!twt11
''&"
magi1
vrl
rntliu1
mJf~ts
Jrtt¡ue
{tr¡unttJ,
&
id
gntu1
anim4ntium
coltrtnt
,
911'1!
dt fim ulticru
&c.
b
Ec.
&
Lov.
in figno
«li~·~
f•bt•f«EI•
1
«191«
t min<111i
colloc«t•
íicut Veneris; alío folem, alío lunam, quorum li–
mulacris .eadem noq¡ipa íicut telluris imponunt; alía
illud, alío i1lpd lidus, vel illarp ve! illam creaturam:
neque enim cunél:a enumerare fufficimus. De quibus
rurfus cum exagitari
cce~rint,
quod corpora co-
laot, maximeque terram,
&
mare
,
&
aernrn ,
&
ignem , quorum nobis ufus in promtu eíl: ; ( N am
de cxleíl:ibus q uoniam noíl:ro ea corpore contreél:are
atque contingere, nili oculorum radiis non valemus,
non ita enfbefcunt: ) re.(pondere audent, non
fe
ipfa
corpora colere, fed qu::e illis regendis pr:el!dent nu-
mina . !taque
A
poíl:oli una fententia pcenam iíl:orum
damnationemque teíl:atur :
~i
tranfmutaverunt, in-
l(om. 1 .2¡.
q uit, veritatem Dei in mendacium,
&
coluerunt
& "
fervierunt creatur::e, potius quam Creatori, qui eíl:"
benediél:us in facula . Nam priore parte hujus fen- "
tenti:e,
(imul~cra
damnavit : poíl:eriore autem , in–
terpretationes limulacrorum . Effigies enim a fabro
faél:as ?ppellando nominibus earum rerum , guas fa.
bricavit Deus,
tranfmu~ant
veritatem Dei
in
meo.
dacium : res autem ipfas pro diis habendo
&
ver¡e.
rando , ferviunt
cr~atur;.e
potius quam Creatori, .
qui eíl: benediél:us in facula .
5.
~is
autem adorat ve! orat
intuens íimula·
crum, qui non
íic
afficitur, ut ab eo
fe
exaudiri pu·
tet , ab eo fibi przíl:ari quod deliderat fperet ? Ita·
que homines talibus fu períl:itionibus obligati , ple–
rumque ad ipfum folem dorfum ponuot , preces
fundunt íl:atu::e, quam folem vocant:
&
cum foni·
tu maris a tergo feriantur, N eptuni íl:atuam, quam .
pro ipfo mari colunt,. quali fentientem gemi_tibus fe.
riunt . Hoc enim facit
&
quodam modo extorquet
illa figura membrorum , ut animus vivens in fenfi-.
bus corporis , magis arbitretur fentire corpus quod
fuo corpori íimillimum videt, quam rotundum folem
undafque diffi.1fas,
&
guidquid non eifdem lineamen–
tis formatum confpicit, quibus illa formara funt qu:e
viventia videre confuevit . Contra hunc affeél:um,
quo humana
& .
ca rnalis infirrrútas faci le capi potell,
canrat Scriptura Dei ,
res valde notiffimas , quibus
commemoret ,
&
tamqtiam excitet mentes homi–
num in confuetudine corporum dormientes.
Simula–
cra,
inquit,
Gentirtm argcntum
&
at1rt1m.
Sed Deus
fecit argentum
&
aurnm .
Opera
,
inquit ,
mant1t1m
hominum.
Hoc enim venerantur, quod ipli ex auro
argentoque fecerunt.
6. Sed enim
&
nos pleraque inllrumenta
&
vafa ex:
hujufmodi materia ve! metallo habemus in ufumce–
lebrandorum facra rnentorum , qu::e ipfo miniíl::erio
confecrata fanél:a dicantur , in ejus honorem, qui pro
fal.ute noíl:ra inde fervitur . Et funt profeél:o etiam
iHa iníl::rumenta vel va
fa,
quid aliud quam opera ma–
nuum hominum? Verurntamen numquid
os
habent,
&
non loquentur
?
numquid oculos habent ,
&
non
videbunt
?
numquid eis fopplicamus , quia per ea
fupplicamus Deo ? Illa maxime caufi"a eíl: impieta–
tis infana:, quod plus valer in,affeél:ibus miferorum
viventi íimilis forma qu::e íibi efficit fupplicari ,
quam qµod eam manifeíl:um eíl: non effe viven.
tem, ut debeat a vivente contemni . Plus enim
valent íimulacra ad curvandam infelicem animam
quod os habent , oculos habent , aures habent ,
fi•gg•/I" .
Emcndantur
od
MSS.
e A liquot MSS .
p•Jlfdrnii11m,
nares