Enarratio·in
Pfciln1um
LXXXIII.
puli Dei.. Non enim ha!c optatio , fed prophetatio
A
cíl . Ad11:1ngit etiam,
Sict1t
jlip1tlam
~mte
faciem ven-
ti
.
Faciem dicit pr:efentiam . Nam qu:e facies eíl
venti , cui nulla Jiniamenta funr corporis; cum
Gt
motus , id eíl: , qllafi flutlus aeris 2 Ponirur autem
pro tentatione, qua Ievia
&
inania corda rapiuntur.
r
2-.
Levitarem porro , qua
facile
confentitur ad
mala, gravis fequitur
~ruciatus:
unde deinceps dici–
'if.
1
s. tur,
Sicut ignif qui combt1rit jilvam, jictttftamma com.
y.
16.
b11rem montes:
*
ita perftqueri¡ illos in tempejlate tt1a,
B
&
in ira tua contm:bdbi¡ eos
.
Silvam dixit propter
íl:erilitatem, montes propter elationem
:
tales enim
font inimici populi Dei,
inanesjuíl:iri~,
pleni fuper–
b ia . Ignem vero
&
flammam
dicer.is,hoc idem alio
nomine repetivit, quo intelligi voluit judicantem ar–
que punientem Deum , Q_uod aurem air,
in tempe.
flate tua;
hoc idem confequenter expofuit dicens,
1n
omne crelum: fed ·hoc·dicere mah1it, quo terrena
fuperbia premeretur . Definir- eriim foperbire terra,
id efr horno, cui diél:um eíl:,
T
erra es :
& ,
~lid
Gtn.
1
.19.
fuperbit terra
&
cinis? ·cum cognofcit Dominum etre
Eecli.10.9.
altiffimum fuper ·omnem terram, id eíl:, nullius h0-
minis cogitationes valere adverfus eos, qui (ec1todum
ll.•m
s.a .
propofitum vocati funt ,
&
de qu.ibus dicitnr , Si
1bid,vi
¡i.
Deus pro nobis , quis contra nos? .
IN
PSALMUM
LXXXIiIT..
ENJ\RRATlO
¡.
p
SAL
MUS
iíl:e
Pro torettldribm
infcribitur :
v. ~·
Erquantum advertir nobi(cum C:iritas Ve–
íl:ra, (quia vos intentiilime audire adverrebamus, )
nihil in ejus textu diéhim eíl:, vel de prelo , ve! de
fifcinis , vel de lacu , vel de iníl:rumentis aut a'.difi.
ira tua:
&
quod fopra dixir,
perfrqueris eos ·;
hoc
lra Dei .
poíl:ea,
conturbabis eos.
Meminerimus fane iram Dei
fine ulla
afte~ione
turbuleota intelligere . Ira
qu~ppe
ejus dicitur , ratio ju(b. vindiél:a: :
tamquam
li
!ex
dicat!.lr ira[ci, cum miniíl:ri ejus fecundum eam com–
moti vindicant.
C
cio torcularis ; ornnino nihil in eo tale audivimus .
"lf·
17 .
I3 .
Imple,
inquit,
facieuor11mignominia, &q11,c.
rent nomen ttmm, Domine.
Hoc fane illis bonum
&
optabile propheratur: nec prophetaretur, nifi elfent
Unde quid íibi velit titulus ejus , quod io(cribitur
Pro torcularibus
,
non parva qu:eíl:io eíl: . Profeél:o
enirn
íi
poíl: iíl:um titulum aliquid de t:ilibus rebns
diceret, quales cornmemorav i , crederetur a carnali–
bus vere iíl:a vifibilia torcularia voluilfe cantare: quia
vero titulum impofuit
Pro torcularibm,
&
nihil po–
íl:ea in omoi verfu Pfalmi dixir de bis torcu laribus
notiilimis oculis noíl:ris ; non dubitatur, elfe alia tor–
cularia, qu:e nos hicqu:erere
&
intelligere voluit Spi–
ritus Dei . Qiiaproptet quid agatur in bis vifibilibus
torcularibus recordemur,
&
hoc videamus quemad-·
modum (piritaliter geratur in Eccleúa . Uva certe
pender in vitibus,
&
oliva in arboribus; ( bis enim
duobus fruél:ibus folent
torcularia pra:parari : )
&
quamdiu pendenr in fruticibus fuis, tamquam libero
aere perfruuntur ;
&
nec uva vinum
~íl:
, nec oliva
oleum, ante preífuram. Sic funt hornines quos
pr~-
in ea focietare inin1icorum populi Dei eriam tales
hornines , quibus hoc ante ultimum judicium pr;:e.. O
ítarerur; quia
&
nunc ídem ipli funt;
&
ipfum cor–
pus eíl: initnicornm fecundum invidentiam qua zmu–
lantur populum Dei . Et nunc ubi polfunr -,
&
fo–
nant
&
levant caput; fed particulatim, non univer–
íalirer, ficnt in fine f:eculi, noviilimo imminenreju–
dicio . T amen ipfum corpus eíl: ,
&
in bis qui inde
credituri fünt , arque in corpus aliud tranfituri; ( ho–
rum enim facies fa lqbriter impletur ignominia , ut
qu::erant nomen Domini: )
&
in illis qui u(que in
fi–
nem in eadem malitia perfeverant, qui ponuntur ur
fii pu la ame fac iem vcnti ,
&
íilva: montibu(que in–
fruél:uoJis íimiles, cornburuntur. Ad quos denuo-re–
vemrur, dicens,
En1befcant,
&
contt1rbentur in
f.e-
E deítinavit D eus ante facula conformes fieri imaginis
unigeniti Filii fui , qui pr:ecipue in pailione magnus n.
171
s.=
9 •
botrns exprelfus eíl. H ujufinod i ergo homines ante-
j ',
1
s.
rnlum J.:eculi
.
Non enim in f:eculum faculi contur–
bantur, qui qua:runt nomen D omini: (ed refpicien-
quam accedant ad fervitutem Dei, frmmtur in fa:cu-
lo
tamquam deliciofa libertare, velut uva:aut oliva:
pendemes : fed quoniam diél:um eíl: , Fili , accedens
E.e
r
•
ad [ervitutem Dei, íl:a in juíl:iria
&
timore,
&
pr:e- ce <
1
- ·
1
'
para animarn ruam ad tent«tionem : accedens quifque
ad fervitutem D ei, ad torcularia fe venilfe cognofcat;
tes ignominiam peccatorum fuorum , ad hoc con–
turbanrur , ut qua:ranr nomen Domini , per quod
non conturbentur .
14.
Rurfufque ad hos redit , qui in eadem focie–
t ate inimicorum ad hoc confondendi funt , ne con.
fundanrur in zternum ;
&
ad hoc perdendi inquan–
tum mali (unt , ut boni faél:i inveniantur in <eter-
F contribulabitur , conteretur, comprimetur ; non ut
in hoc fa:culo perear, (ed ur in aporhecas Dei defluat.
Exuit'llt carnaliurn delideriornm integumenris, qua-
[¡
vinaciis : hoc enirn ei
ll
comigit in deúderiis carna.·
11
Iwn'f.i
8 •
num. D e his enim curn dixiífer ,
Et confundantur,
y,
19 ,
&
pereant
;
íl:atim fobjecit ,
E,t cogno(cant quia no–
men tibi Domim1r
,
tu folus ¡;¡/tíjfimt1s m omni terra .
Ad hanc cognitionem venientes fic confundanrur, ur
placeant ; íic pereant , ut permaneant .
Cognofcant,
G
inquir ,
quia nomen tibi Domim1s
:
ta1!1quam
no~
vero nec fuo nomine nuncupentur , qmcumque ala
domini nominantur ; quoniarn
fervi liter dominan.
tur ,
&
vero Domino comparati nec domini fuat:
Exodi
¡ .
íicur diéhun el1 , E go fom qui fum; ta1:iquam
n~n
14.
fint ea qua: faél:a funt,
{i
comparentur e1 a qua
ia–
él:a funr .
~od
vero adjunxit ,
Tu folttr altíjjimus
in omni terra
vel
ficut alii codices habent ,
f"uper
)
'
)'
omnem terram :
urique
&
in omni ca:lo, vel foper
a
Sic
Er.
&
MSS. At
Lov.
cun:i11gi<
•
libus, propter qua;
&
Apoíl:olus dicit, E xuite vos
coloff.¡ 9 .
veterern horninem,
&
induite novum . Hoc totum
non
fit
nifi de prelfnra , Propterea torculari a norni-
pantur Ecclelia: Dei hujus. temporis .
i .
Sed in torcularibus politi
q~1i
fumus? Filii Co–
re . Sic enim additum
di: ,
Pro torculari/JtJS
,
filiis
Core
.
filias Core interpretaros habernus filias cal–
vi , quantum nobis qui illam li nguam noven1nt,
per mioiíl:erium quod Deo debebant , interprerari
potuerunt
:
&
'Ín
hoc non defogio magnum myíl:c–
rium intueri,
&
adjuvante Domino invenire vobi(–
cum. N on enim tarnquam a filiis peíl:ilenthe omnis
eíl: irridenda calvities ; ne cum qui(q ue
b
íatratam
b
cal vitiem irriferit, a da:moniis diílipetur . N am
&•
4 .
"'S·
=·
Eli(a:us ibat ,
&
infcnfati pueri clamaverunt poli:
2
i·
eum, .
l>
M~S.
aliquot ,
{acr4. t.t.m calvariam
.
Nonnulli
J{arra111cn rnm
ral ..
Ji.