Phyfica DI
(p.
IV.
qua primo producimr forma matcrialis' ergo materia
ptima habct dillinéhm cxifienriam ab cxifienria for–
fnz
materialis, ancccedens
dl:
luce meridiana clarius;
'nam all:io qua producicur materia p1ih)a efi vera
&
'Propria creatio;all:io autcm qua producitur forma ma–
terialis cfi vera eduCtio : prima
ex
nihilo; [ccunda ·ex
fobie o íciücet dcpendens ab ipfa materia prima ,
&
Íllnt all:iones qua: polfonr fcparari realiter: nam albo
-qua primo produéh fuic materia prima fuir in prin–
cipio mundi, quando Deus creau1c orlum
&
tcrram
all:io autem qua primo produc1mr hodic, v.g. aliqua
forma maccriahs
m
matcnam incipic hodie : ergo
illz
~ll:iones
fcparantur Iealicer : ergo diíl:inguncur reali–
ter; ex alio autem capite vera creacio,
&
vera eduébo
<\ifiinguntar elfentiallter: ergo aél:iones,de quibus lo–
<JUimur ellencialiter difünguncur.
Illa prima conÍcquencia Ge dcmonfiratur , quia illa
all:io,per quam produél:a foir miceria prima,elt prima
aél:io de nouo produéliua: ergo producir ex1fiemiam
in materia pripna, Ameccdens efi ccrcum;in hoc enim
di!linguimr aél:iopcima de nouo produél:iua,ab aébo–
ne confcruaciua;quod aébo coníeruaciua nihil de no–
uo producir; íed ceqninamr ad
dfe
quod iam habec
bar res; aél:io vero de nouo p1oduél:iua produ9ir ali–
qnid de nouo quod ancea non erar in cermino,vcrb.gr.
all:io qua Pacer mcus me producir ex co quod efi pri–
ma all:io,dcdic mihi
dfe
quod non habebam ante il–
bm; aél:10 aucem qua Deus pollea me confcruac,non
producir in me aliquod effe de nouo , fed cancum cer'·
minacur ad itlud primum elfe,quod,habui per primam
all:ionem.
8
5
Tune Ge: Illa aél:io qua Deus pro.dude in principio
maceriam pnmam,vt íupra dixi,fuit prima aéHo:ergo
producir aliquid de nouo in materia difiinél:um ab 11-
illo
clfe
quod habuit macecia prima ab a:cerno: ergo
fuir exHl:entia ; antccedens efi certil!imum, nam 1lla
aého non potuic tcrminari ad rcm pollibilem,
vcl
ad
clfe poffibile illius; quia Dcus iltud eJIC poilibile, ne–
que producir in fe' ncque conferuat' quia illud cfi
a
fe
&
independens a Deo, vt laciffimc in metaphyíica
probauirnus, & illud quod Deus non potell: prodl&ce–
r~
nullo modo pocell: con[eruarc ; quod patee in com–
mun1 Thcologorum lentencia ; nam ideo Deus non
pocefi couferuarc peccacum in [eipfo formalicer dire–
él:c,& vt peccacum cfi.
Ec raao efi manifcna, quia conícruatio prolici(ci–
tur
a
vircute quz potcfi pnmo produccre rem' acqui
cum Deus non poccll: producere peccatum , non po–
tell: conícmare illud : ergo 1él:io qua producimr mate–
ria prima in tempore,efi prima aaio
&
de nouo pro–
duéhua alicuiilselfe diíl:inél:i ab clfe poffibili materi<c
prirnz : ergo fuir pcoduétiua exifienri:c materia:
prima:.
Pacer ha=c con(equentia, primo in materia prc¡cisc
&
fecundum íe conGdcraca camurn datur ellcmia ,
&
cxifientia; atqui elfencia íecundum fcncentiam com–
muaecy Thomifiarum quam impugnamos, non pro–
ducicur, quia efi quid
n~cclfarium
incorrupcibile ,
&
pee conícqucns inproducibilc, quia omne quod extra
fo
Dcus producit,potdldefiruerc:crgo Geílentia qua–
tenus difünguituc ab cxifientia prodnccrecur
a
Deo,
poffec iltam defüuere:ergo eíl'econcingens
&
corrup–
cibilis,quod irnpÜcaccomradiél:ionem in (emencia có–
muni Thorniil:arum : ergo quod producitur pcr
illaru
aél:ioncrn in materia prima non eíl: eius ellemia , (cd
cxiíl:encia , quia non eíl: excogitabilc aliud quod pro–
ducacuc : ergo materia prima haber cxiíl:cmiam
a
Íc,
&
non
a
forma. Pacer con[cquemia:iltud haber mare–
riá prima
a
fe quod haber
pee
aél:ioncm pcr quam pro–
dw::itur:íedpcr aél:ioncm per quam
produ~icur
ma1 ria
De
MMteria
prim~.
prima indCpendcncer
a
furma,habct cxilknri&m:crgo
haber exiltcnuam
a
(e.
Secundo probamr eadcm con(equencia; quia illud
q11od primo producicur in aliqua re efi quod irnmc–
d1acius conrnngicuc cnm ellencia iplius
m;
(cdquod
immcdimus coniungitur cum dlenria re1 cfi ex1Hcn–
cia;crgo quod pmno produqrur
m re
ell eius ex1ficn–
tia;
eigo quod pmno producicur
111
materia pnma
cll:
e1us ex1ltemia.
Terno , probacur cadem
conÍeCJu~nria
racione
a
84
prioCJ,quia id quod producicur per prímam aél:iooem
elt quod
p>rimo
ex.c:rcec pocennam obicll:iuam
&
cfi
ltus p1imo corrcfpondcns pofübil11at1 ; ied id quod
cxcrccc pnmo pocenciam ob1cél:iuam,&c. cll: cxillen-
üa : c1go illud quod produc1rnr pee primam aél:io–
nem , elt exil\enua. Maior elt cenifiima , nam
ill11d
quod producicur,producicucde nouo: ergo fuir produ–
c1bilc , [en pofüb1lc, vcl habuic P?füb1htaccm : ergo
cxcrcec pnruo illam: ergo pra:c1lo quocumque al10
d1íl:1nll:o ab ipfo quod de nouo pcoducm1r, id xercct
pollibihcarcm , q1ua ell extra poffiblhcaccm lcu htra
cautas, fcu pocenuas illarum: c1go 1Uud qutid pClmO
producilj!Jr
m
aliqua re el\ id pee quod cxercetur
po~-
hb1 iras prim ,
&
elt
aél:us i lius. Mmor non efi
mi~
11us cerca; narn aél:us qui exc1ccc potlib1hcatcm cfi
il-'
le
in ordinc ad quem clt
&
delinHm· 1pta poffib1hras,
fcd talis aél:us clt cx11l:cntia: ergo cxil\cnt1a cll: aétus,
qui ex r(ctpofiib1licatem: Maior elt cena, nam orn-
nis potencia efi
&
dclimcur in ord111c ad Cuum aélum,
genus in ordmc mecaphyGco in ordine ad fpec1es
&
d1ffercncias ; quia forma cfi aél:us phylicus maccri:;r,
&
differe11cia aél:us mccaphyGcus gencris : ergo ille
elt aél:us alicu1us poccnua: in ordme
ad
qucm cfi,
&:.
,Jclinitur ip(-a pocencfa. Minor cfi ddioiuo poilibili–
tatis ; quia pollibile efi , cui uon repugnar exificncia
quod poccfi exillcrc , quod cfi idorn : ergo all:us qui
excrcec pollibilicacem cll: cxiíl:eutia ,
[cd
maceCJa pri-
ma ex v1 illius aél:ionis qua produCJCur haber altum
qui exercet pollibilicacem; ergo haber cxificnciam;
probacur minor' materia prima adhuc ve diihnél:a
a
forma
&
in quantum cecminac illam all:ioncm pro–
duél:iuam
fo¡ ,
non efi in fiacu pollib1licacis ; ergo
háber all:um qui exercet pollibilicatem ; anccc<0dens
cll:euidens, ahas illa aél:io elfcr cerminacaad pollibi–
licacem pra:cisc , quod falfum probacum cfi ; iam
ergo cerminacur ad aliquid difiinél:um
a
pollibilitate;
ergo ad ex1ficnciarn rci quia quidquid clt auc el\ cxi–
llens, am poilibile prxcise , led 1llud quod produci-
tur
non cfi pollibile pra:cise :ergo c!l c:xifiens ; ergo
efi ipfa exifiencia; ergo ex vi aél:ionis qua produci-
cur materia producicur 1llius exi!lencia
¡
led illa aél:io
non cll: qua producitur forma
&
eius exillencia •
ve probatum
cfi ,
quia cxillcncia forma: producimr
pcr all:ioncm cdull:iuam
depcnd~ncc•v,
a
materia;ergo
ergo dill:inél:a efi cxill:encia mar
.a:
ab cxifienua
form:c.
Dices per illam aél:ioncm
n¡
,ci
non cxifienriam
mararia:,fed eius ellcntiam.
Sed concra,
&
in primis contra orones Thomifias,
8
j
ve
iam aduerci; deindc , quia calis etfcuciaj11ecdfario
deber produci exinens: ergo folía cfi folutio. Probo
antecedcns:ornnc illud quod producirnr efi extra cal\·
fas, fed omne illud qnod efi excra caufas prodnci-
tur de nono
: ergo omnc illnd quod producicuc
cxifüc: probatur maior: omnc illud quod producitur,
de nouo producimr
1
ergo
cfi
aliquid diíl:inél:um ;\
mera ¡;offibilicate
i
ergo
efl:
extra caufas. Ancccc–
dens ell: ccrtum vt [probamm cíl: , quia illa aél:io
non
eft
conferuaciua. Coníequcncia liquet :
11-
lud ranmm <'fi imra caufas quod cfi (llerc poffi-
bilc,