63
Phytica
Difp.I
V.
De d).rtamiá.
uC!m
et1:
bonum ,
&
pcrfcél:um ·compata.tnm cum ne-
quia
fi
cxilkret exiíl:cntia formx , clfet extra
caltfas
'gariuo ; l'ed bonum ex integra cau[a , malum amem
ex vi exitl:enrire illius: ergo ve ell extra cau as , feu
<:X
quocnmquc defcétu íecundum D . D1onylium :
er-
ve exificns reduplicatiuc non d1!\inguercmr macc–
ge
ve romm ftr aétuale,& poGtiuum,debct cfle ex in-
cía
a
forma vt cxill:enc! ,
(j
quidem vna ,
&
ea–
-tcgra caufa tak; ita vt
¡¡
ahqua cauía , íeu pars illius
dcm cxiíl:enna etlcc, qua exifüret forma , & qua cxi–
·noa foerit pofttiua , nec aétualis , non poLlit romm
tcret.rnatcria.
elle
poíiriuurn,& ac1uale,verbi gracia, quia fpmmale
Explicamr hoc exernplo fumpro ex doétrina pro-
4G
comparatum cum mátcdal(dl: bonum,& pcrfcétum,
babili alkrcnt1um , caulam vniucrfakm, & caufam
non potcll
cfü:
ralc, nili omnis caufa contbmriua
il-
pamcul:trcm proc!nce1c effoétum cadcm aébone : hac
lius lit Ípiricualis,
&
ideo homonon ellfpirituali
{ed
1g1mr adm11la fcnremia non potcfi vilo modo dici,
matcrialis , licct anima ra¡ionalts {ecimdum Jldcm fit
caufam vnrncrfakm
~gcmem
ve agrncem reduplic1-
fpiritualrs, & vnio Út immatcnal1s fecundum multo-
uue in aétu fecundo dtllingui
a
caula patticulan agé–
rnm
opinionern, quia vna pars raritum non cfi(pi-
ri,vt agcnri in aétu fecundo reduplicariue,& ratio efi
ritualis
>
corpus numrum dbcac1us 01lt:nd1rur hoc.
man1klla, quia reduphcat10
fir
(upra aétionem, qu;e
Horno cíl: hmplicitcrcorrupubihs,
&
mor:alis,
lt-
ell
~na,
& eadem line vlla dilhnél:ione iu elle aélio–
cct anima rationalis,
&
marena poma fecundum om-
nis conllitucns dufam primam vniucríalcm,& pam–
nes finr incormpt1biles ex eo quod fola rnio
lit
cor-
cularcm ; rc:d per vos.mareriJ ve
exifi~ns
c0nfümirur
rupcibilis , quia corrupcibilc ell malum ,
&
malum
per eandem cx;ficnttam forma:, quia vcraquc per
e!l:
ex quocunque deké'tu ; oonum vero ex 1megra
eandem exilhtnc : ergo materia vr ex¡íl:ens redu–
caufa deber
elle;
acqui liruphCJter,
&
abfolucc aétua-
phcatiuc , &
quaccnu~
c(l:
extra caufas , n?n di–
lc,{eu
cxt~ns
dl:
bonum comparatum cum po!Iibili,
ttmguirnr
a
foima hmilitcr cx11l:cnti reduplica-
& compofitum cíl: limplic1ccr, & abíolme cx1 llcns,&
tiue.
,
limphCJtcr,& abfolurc a uale, ieu cxcra caufas : ergo
Maior illa prima fic demonClrarnr : Q!!.ia omne
debec efíe cale
ex
inccgr<Lcaula, ita ve omnis cauta
quod reforcur ad aliud , opponnur illi relatiut , ac
qu.ccnus d1!1:111éta ab aua
fir
aétualis,
&
cxtfkns; !cd
promde d1!linguittm ab illo, quia omne oppofimm
marcria pnma cíl: caufa conClnuens comm: ergo ve
rcalc d1íl:ingu1rur a luo oppoliro; íi:d macer12 pnm2
d1íli11guirnc ab om111alia cau{a ve ell forma,debtt eí-
quacenus rec1pit v111onem, iefercur pcr ipíam vnio–
fe
ex1fie11s :erao ve difiin<>uitnr
á.
forma habet exi-
nem ad furmam , quia vnio cíl: relacio tranlcendcma–
ficnnam
prop1~arn.
lccm
c~mpofüum
ex integra cau-
lis maccrJa: ad formam,& 1ano11e ip!ius ionionis refer–
ía
dcbct
elle
poJitiuum ; íCd materia prima vt dill:in.
mr relaciouc pr«d1camcntal1 aJ iplam formam; quia
guicur
á
forma, ell: caufa illrns : ergo materia prima
relat10
pr:edicamenta~1s
fundamr in matena ratÍ<!)nC:
ve
cfi in paremia logica, leu in pura poilibilirace 1100
vnionis recepta: in ipla : ergo macen
a
ve rec1pic vnio•
cCl quid poficiuum,kd negatiuum: ergo materiapri-
nern capponirur relaciuc fo1111.e: ergo vr recipit vn io–
ma quarenus vnirur forma:, vt conílituat,
&
caufct
nem dtfünguirm
a
forma aétualire1:n'lnor
illa
(ic
pro–
totum, non en puri: poffibilis, fcu
m
potcutia, [ed po-
batur , quia nulla caufa proprie,
&
vera caufa porcft
rius aétualis,& exiíl:cns.
aétuahcer caufare ahqrnd exrra cau as nift aél:ualiter
45
Solum enim li fumacur materi.a vt poffibilis, fcu i11
exinac~&
lit extra caulas,& !deo nulla cau[a formal is
potencia logica aliquod poficíuum potefi concipi,
potellmformare,ncque cauíaeffic1ens aétu agere,nifi
quod connorcc materia pofubilis,(eu poccaria,hoc
eít,
quarenus ÍUnt cxna cau[as;!ed materia prima vt aétu
ommpotcnc1a D i, a qua potefi in ac'l:u conll:icui , &
recipit vnioncm,aél:u caufat
mat~rialitcr
excra caufas:
ad ex1ltcnttam reduc1; quia qui refpicit,. aut conlide-
ergo quacenus rccipit
~nionem
eft
ex
era cauías.Con–
rat crcacuram poilibilcru, duo debct eriarn
ex
conne-
Íequentia illa
cft
manifell:a,qu1a cccipiac vnionem,
&
Xlone conc1pcre,vnum en ipfum exi(kre,ad quod po-
quatenus recipit il!am d1fünguitur
a
forma,& Vt reci–
tcfl: reduci, aliud elt omnipotencia Dei, in qua conri-
pie vni6nem dill:inguimr ve eXJncns
a
forma exiften–
netur crearura poilibihs,
&.
a
qua media alhone poli-
ti : ergo exifiencia huius diClinguinir ab exifiencia
ciua reducirur polhbilicas ad xiil:enciam; omnipo-
iUius.
temía amcni elt quid poíitiuum inhnitc pcrfeétum :
.Confirmatur il!nd antecedens in parapho tune lic,
4 7
ergo
ii
huic policiuo vnimr forma ( ve conccdacur ali-
~Uta
modus poliriuus non potcll arringere rem oega-
·
cm pofitiuovniri) vniernr fine
dubi~ omnipo~cnria:,
crna~
vt fnb1eétum, affic.cre illam,& exifiere in ipla
quod cJl; fummum ab[urdum : ne ig1tur hoc d1caru1"
confücucndo curo 1lla ent1tatem pofitiuam fed vnio
allcrendmn ell:,formam vniri materia: primi;, non
fo-
fobllamialis eft modus pofüiuus coníl:ituens totum
lum in potcntia logica coníl:icnca: , quia ve
lic
quid
compoiitum politiuum : ergo non exillit, nec afficit
neg~tiuum ~11,
vc.d1ximus io mctaphyfica, fcd
po~ius ma:~riam
prirnam qua.cenus quid negatimun eíl:,
{ed
vnm m.acena: pnma: poiita:.extra cauías aétua.litcr
P?t1us.
quacenu~ po~tnmm,
atqui materia prima ex
exifienu,
&
produéta: a
~eo 1~
rerum
nat~ra ~auon~
v1
[?hu~ po~bil1caus
non .efi po!iciuum , íed porilis
aétusex1fient1ahs macena: prtm:e conuemcnns ex v1
Cf
vi cx1fic11u;e eft politiuum quid; croo vnio 11011
aétionisdiuina: , qui cll quid po!iciuum in tali mace-
attingic matcriam prima!Jl in fiatu poffibilitatis,
fe
11
ria ' ex quo
fit '
mateciam primam ve
a
forma diClin-
[ecundum poffibilitar.:m , fed potius recundum a'1:ua-
gnitur
.h~bcre
fuam pr_opria'.n aétualimem &exifkn-
lime~1,
&
~xiíl:en_ciam:
ergo
q~and
0
attingic vnio
mm dtll111étam ab ex1Clenr.iaformtt:
.
macena1:n prn:nam.1am prrefupponttur materia prima
Pro~o
hanc confc.quenuam , quia ve
c!l:
tm~11111~,
co.m cx1ften:1a d1ll:.111éta ab exill:enria
¡
pfius forma:.
feu
fubte~um
VnlOlllS
~d
kirmam, haber roa.cena pn-
D1~es maten~m. pruna~1
Vt
at~ingitur
a
forma pcr
ro~
.propnam
_aétuaht~tC~?
fed.Vtcll: terml11US, fo.u
Vlll011CJ11
att1ng_1 Vt qu.1d polit111um, quia arringi–
fnmcétum cahs vmoms d1Cltngmrnr
a
forma aétuah-
cur[c.:cundum elle elfent1a: materia: prima: quod quid
ccr:crgo vcdiílinguicur
a
forma,habct propriam aél:na-
politiuum dl: pra:cifa exiíl:cncia.
licacem,& cx1Clemiam.
.
.
.
Se~
cont
ra p~imo?
quia vni.o non potcll: atringer.:
4 8
.
~on?rmatur,ac dec~a~atur,qm~
maccna p_nma re-
ell'.:m.iam
&~
are.meprima: pr:ec1fa exill:encia,quia calis
c1p1t
v1~10.ncm,&
vt rcc1pi.nllam,d1Cl111gum1r
a
forma;
vnto Ha amng1c matenam primam ve cducatur ab ip-
íed rcctp1t v111oncm
q~tatenus
efi cxrra
ca~1fos:
ergo
{a
materia prima,dcpeodeat ab ipfa,& canfetur ab ea–
quatcnus.dl:~xtra
.caulas dillinguimr
a
forma: ergo
dem in genere cau(re materialis . fed modus politiuus
uon cx1fhte¡¡iil:em1a forma:: patet ho:c confcqucmia,
aétualis
&
aelualiccr exiftens non pocell: educi de po-
tencia