0000747689

•:Phyfka•Dlfp. V

¡;l.

/!Je'Caufa ijftcienti.

·s

E "C T

'C>

non rt'driéanit omhi1'nodo;quó poffir,ícilicet cum acci-

dcncibus, vcl line illls.

•

<6o

Sed 'demus, dfe diíl:inéhs poremias,qhod m!nim'c

ita

cohtingit,& quod fc¡>lus aaus vniurlic operari cum

'iníl:rumcntis , & aétus alc9-ius

lit

bperari fine illis ali

·-tioc ,vrhbtlíitotioía potencia illa,wprbihdc·vc noh

\ollacur.C medio faris dl,quod·quamum de

íe

dt,

pof-

1itoperad, lici:c per acciclens racione alicuius impcdi–

mcnti non opererur, ve videre cft ln porcmia gencra–

tiua, qux exiíl:it in

hotnine"alit 'mulicre fürili racio–

ne alicuius imp't:tlimcnri dlíl:infü ab ipfa pocenri'z,

-qua::

liccr rulohe raiis impcdimrnri non genercr, ni–

nilominus·non eíl: dicci1\3a'Otiofz, quia quanrum cíl:

fe, cft ·fofliciens ad ·operandmn,

cfhtpta ad

ca~

lcm operauoncnvlrctn in fenrenria aducrfariorum ig–

nis qui eíl: in'rcgione íua haber potentialn ad operan–

randutn

per~alorem,

&•pee genet.itióncm,

nihilo–

minus licct nmiquarn ·autcaléfaci'ar,auc gcneret, non

eíl:otiofa, aur

frulh~

; &

Aon deíl:ruirur, quia hoc

vrouenit non eft intrinfeca infufficientia illius'

fea

impedimento approximacionis ad

mátc'r~m

, <¡111a

maximc remotus

'c'{l

:rb

omni ·m:iceria ·cortL1pcibili,

ctia1nli

r~lls

rcmocio dcrtlr,q11i'a iple

narnra Íl13'pe–

'tic propter fua:tn leuicacem locurn, in·quo

natüralic~

non ·poceíl: applicaci materia aliqua·c;rpax illiits opcra–

tiorlis. {ca limt!ircr li&t potenna :.d operandum fine

'inftruinentis , non reducamr ad

cx~rcicium,

cum hpc

non lic·ex fuflicientia pé>r¿ntia: , fcd

impedimento

'non

pl>ffe

exi(lerc Cine iníl:rnmcnris,

ncc polfe dil–

l'ºne!e line

illis,

indc coenit quod no11

fa-ita

otiota,

-co~at

:!l>a.m

'negare.

Ircm anima rationalis in 'íl:atu fepcrationis ha-

bet intclleétum agentcm pcr vos,

in fiatu fepua–

tionis nunqoam rcducimr ad

exer~irium

denuélandi

P..hantafmara ,

nihilominus non dcllrnimr , quia

pote!i cífe .ftattis , in quo opcrerur , & 'materia prima

habct poientiam ad formam amiífam, vel Mn redü–

·citor ail aliqtiid , imo ad mu1tas fortnas nor. darur re–

duaio,

ramen pcríeucrat potencia ád illas , quia

·hoc non efi ex in[Utncicntia pocemire , fcd

impe–

<limcnto c:xttiníeco

quia ·potcft aliquis cffe ca–

fus , in quo eriam diuinicus derur talis materia ; ftc

fimiliter li pote!\dari cafus ctiam miraculofus , vt fu–

l'ra d1ximus , in quo polfü effe fublhntia fine acci–

dentibus, licet in quo accidentia non aélu operarcn–

tur , in qao fola poílct naniraliter operari fubftamia;

ergo talis potencia non eritotiofa ,

frufira11ea , ra–

~ione

cuius negetur illa potemia ,

li condirióna–

lis folum videatur talis aaus . id cft inuolucnsrcon–

·clitioncm iam explrcatam; 11idcficet íi rubfünria con–

femarctut fine accidcntibus, vcl íi talibus inftrumen–

-'tÍs dcncgaret Deus concurfum yniuetfalein, nihilo–

minus proptcr aélus condicionales poteft- dari facul–

tas,

vis produétiua ; Vt vcrbi gtatia, a rnu!tis a[–

fcrimr, dari habirum fpei ih beatis folum , quia

'Po·

teíl: effe all:usquali conditi-onatus, qui cft veluti prz–

paracio anilni ad fperandum

opotteret, qui aétus

aliis virtutibus moralibus cenfctur fufficiens ra–

tio ad concedendum habirum , vt optime ait Parrr

Suarez , tomo de triplici virtutc Theologica tta–

darionc

de fpe, dlíp11tationc a. feaionc

11.

fine

11umcro 7. ergo ctiam paterit 4ari ralis potcn–

tia in fubfiamia ad operandum tondi–

tionalitec line infüumcntis , íi

condiciones fupra poli-

t:i:

in;~l;ancnr.

vltim~.

·Ár.gumenta:aduerfariafoluunttir..

'D .primurn ar-gomentum ·cotlccdo :lntcccdens,

G'l.

confequens, & d1íl:inguo'minorcm illam-po–

{¡cam,pbíl: conlcquentiam; íupcrius agcns agit'priori–

·tate digniraris,&

txcellenti:c,conc~do,pnomate

natu-

1'2!,

vcl durarionis, ncgo : cau(a enim principalis'perfc"–

·étius p1'incipium illius operarionis eíl:;quam infirurrié–

'tum ,

ideo dicimus prioritatc ÓCccl)enriz agcrc ad'–

'huc quando concurrit cllm inthumemo, irtfirumen•

tum enim adhuc quando concurrit cum cadfa,pririci-

li ,

concurrit

pofte~iddtate

pcrfeélidnis, 'quia in tali

modo concurrcndi fubordinamr cauíz principali vt

cle1mur ab ipfa llependrndo· ab ipfa ,'qui modus indi–

car imperfcél:ionem iil operando , ·quam ·nón ha·bet

caura prinópalis) quia autem tam cau

prlncipalis,

qum infirumentum cadem indiurlibili athone con–

currnm , non ipotcíl: vna prius ·quim

alia 'cauía

producere ipridrit2te , vt dixi , narur:e , a\lt -dura–

tidnis.

Explicatur cxemplo rnanifcfio: quando operatu'r

Deus , vr cau[a vniucrfalis cum creatura vt ciufa

parciculari ;

tune

enim quia crcatura fubordinatur

Deo, in opcraodo; dicimus, -polh:rioritarc l'erfréHo–

nis

,·&:

excdlen'rix opcrat i; Dcus autón prioritare

excellenria:, nihilominus tamcn

s non concurrít

p ioritarc nan:trre, neque prioricare durationis ad dfe–

él:um, ad que'm·con'currir crcam1a ,

rario efi rnani–

fcfia, '°!Uia cum concurfus

íit

idcm indiuilibilitcr,

non decur difünétio inter concurfus , no'n poreft ·dari

prioriras-,

poíl:crioritas In illo natura:, vcl duratio–

nis , alias vnus corn:urfus eífet caufa alm:ius,

tic

difünguerentur inter fe quod eft falfutn, at: proindc

'Crit falfum di'ccre, Deum prius m1t11ra, aut 'dur-atione

concuncre , quam ·crcatura'm ; liccr excellenti'us,

pcrfeétius concurrat >quatn crearura ; non qufa detui:

maior,

minor cxccllenria in ipfoco'ncuríu, fed qui:i.

e'x parte agcnti11m , quia i'nfirumcntum , íiue·creacura

indigct Deo, Dcus autem non indiget'crcacuris íicut

creatura indigctDeo,

fubordinatur illi, ideo dicirur

prius pri'orirace 'Cxccllcnciz conCúrrcre Dcus , quam

creatura.

Ad id,quod didtur

Úlo

~rgumen<o,

quod nul-1>+'

lum infuumenmm opererur,nili moueatur,difiingub,

nili moueatur' id en' producendo aliquid ih infiru·

mento prius natura, quam opcrerur ipfuin, hego; nili

oueat.ur,

idefi

cleuetur quacenus 'caufa principalis

fa•

tlt ,

vt infirumentum producat per eanaeih aétiohcm,

.ac caufa ,principali,s producir, ra¡ione potencia: obe–

-dientialis ; quam habet cale infirumcncum refpefü1

caufz ptincipalis,toncedo,

quo nihil f.auctur aducr–

fariis.

Ad fecundum , concedo Ahteccdcns ,

confe· Gf '.

quentiam; ad minorem illam diíl:ingu·o ,'non operatuc

ex infufficientia in clfe operariui1concedo, bon ·opcra-

rtlr ex alio capite , fcilicet contiricndo l\anc pi:rfeétio–

ncm cleuandi inllrumentum ad excl:cendum pró'–

prium dominium in deuarione illius, nego,

ex alio

capite. fupra explicato in fecunda parte nofftz condu–

lionis.

Deuscnim ada:quata caufa efi,

fuflicicns,

ni-

<>6,

fülominus operafur rcforrefüoné mortuorum pcr Sá–

~os,

tanquam pee iníl:rumenta, in quoofiendit fuam

perfefüonem; cum hoc tamendifcrimine

cauíis na–

tmalibus,quod caufa: narurales

fcmpec habent pra:–

parata inllrnmenta,

epdcm

~odo diípolit~,

codern

nlP~O