747644

'The(auri Indici Titu!m l X. Cap.Xl.

ramLib.

Cap.i..1111m.

82.

l>.

Molina

DiJP.1111

verf.

Arque

hincCardinalem Lugo

Difjmtat.

251

1mm.

24. verf.

V/timo.

Filliucium

Traél.

34.

p11m.60.

Caramuelem

n11mer.735.

vnde negar!

nequic, quin hoc

lic

valde probabile. Concrarium

aucem ve probabile in Aífertione propono, !icut

., &,vifmp

filliucio , quia magisvidecurfauora–

bile in ordioe ad praxim : murnans enim nihil

·' .perdit, &,muruatariusgraui

onereex parte li–

.berat

&1n prxlenc1 cauíla magis viderur

fauen~

dum 111uruarar1is,quia magis egenr, qnde & eo–

rµm angufiia: fubleuanda:. Pra:rerquam quod

ra~

Ajfortio

'·

tiq pro li:ncemia ifia

ma~is vid~cur

vrgere.

. .

Non

fatu·

3_6

;D1co '.ecundo..

Q!!

mucuam acc1p1r

f"""

fal·

pecunmm, non v1decur famfacere,

eam foluac

""'",,,

quando i2m

ell

defii11ata mmuarioni, in qua mi–

infama111

11oris valoris efi fucura, nifi mucuans eam polllt

':.::::.c.

exp~ndcre nih~I

de prrefcnci valore ptrdicurus,

ceptum.

Rano efi

·qma nullus hoc paao muruum dar,

ulem ex mutuo iaéluram fuélurus , e!Tet enim

hoc r.1L1cuacionem , qua: opporrunum efi inoi–

gentium remedium , valde odiofam reddere ,

ica mim1s víicacam, ex quo grania incommoda in

CQlluiélu humano fequerenctrr. Hoc videcur

e!Te

clarilllmum.

:Afferti~

3 •

37.

Dico tercio. Q!iando pecunia efi mu–

&tcu•

elfo

ruarioni diéla: proxima , facisfacic qui deber ali"

debi1ir

quid ob alios citulos,nifi nomine alcerius agat

fe–

,,¡,,

tuNlo.

cundumexplicationem fiarim exbibemfam. Pro

hoc fiac communis v!Us, de quo oculacus ct fiis

Caramuel , ve iple tellarur

n11m.728.

quando

cempore Philippi Tercij in Hilpania cuprf:a mo–

neca mutata ell; buius enim mucacionis rumore

fparfo cercis conieéluris, ma¡;n3 folicirudine,

diligencia, qui grauabancur a:re alieno, vendito–

ribus facisfaciebant, ne cogeremur pollea du–

pluín refundere. Vidimus hoc eciam anl'lis p(a:–

tericis argencea: moneta: mutacionc vulgad, cre–

ditores enim per porefiacem publicam compellc–

bancur folucionem acceptare iuxca valorem pu–

blicum.

~od

quidem meríco fieri pocuic, quia

foluti91Jes debenr accepcari ct'mt fiunr moliera

currenci,,qu:l!cumque illa lit,vt vidimus n.29.Efi

aucem monetaourrés,&vfualis,dum aLféloritace

publicl

non

mucarur.

licct ob difamationem

~in~ris,

videacur valoris,eo nó obfiance poffunt

cr.ed1cores compelli,ve admittár, quia & ipfi fuos

eaam poífunt compeliere creditores;eíiec enim

magnum inconueniens,

foluciones non admit–

tercntur , quia contraélacio ceífarer, & rerum

neceíiariarum copia non darecur ; quandoqui–

dem non e!Tenc, qui venderenc, aut cerce multo

.f113Íori .precio id facerent. Cum ergo in concr3.

llibus rerum ifiarum recineacur moneta: valor,

qui vendunt eam acdpore compellancur

de–

berÍtem

~alor

idcm in-ordine ad foluciones reri–

neri ;non ením aliud a:quicas paticur,& moneta:

valor debece!Te idem proomnibus, quando non

efi auétoriwe publid variarus. Q!.od

credi–

~or

aliquis lit, qui compulfus acciperc, nequeat

, !uxca valorem eumdem expendere, quia debicbr

1pfe

11011

efi, ye compeliere creditorem poll'it,nec

cen_fum llabeac, quem redimar,& ita necelfarium

panacur _detrimencum) id cerce per accidens efi,

i!'

ªr~

ranonl!m

b~)fli

publici parum conducens:

nam quandoqu1dem aliquis efi detrimencum

' paíiurus, auc debitor fcilicet ,aut creditor; nihil

Rcipublicro intere!Te vidctur , quod vnus pocius

Debii.ri–

quam alius,illud patiatur.

generalirer

loquen~ b:u~uA'!'

do,debicoribu~ ~

P?tius, quam credicoribus

fa-

~':."'';;;;,

uendum, propter ranoncm addu{tam.

n11m.

35.

¡;,,!,,a

,,,_

illi cnim inctr maiores

vcrfan~ur

angufiias; vn-

'I'

de illa concfa Creditorc:s Dei exprobrancis vox

Ifaia:.

58.

Etomms debttoresvejlros repttitif•

Circa id autem quod obllare poceracracione pio-

t•Jm operum , diximus,

n11m.

138 Limimioaucem in Alferrioncaddira,

Limil~

·N.iji

!'omine almi11s_

agat;

qu~a

€Ontingic,.ve cefia-

!:;';:"

cor 1ubeatcktetm111acain ahquam pecunia: quan-

pro'"",,_

titatem in opus pium confcrri, qua: lit apudexe-

,.,,b,..,,.

cutorem depolica, &'ci'rcaquam nulla elle varia-

fl•mmll•

rio valoris quéar. Tune autcm non deeric ex<!-

rum,

cucor ( & calemaliquem nouimus) qui velit in-

famara pecunlá foluc:re, qudd legacario foluen-

dum. Sed efi illud omnino

iullici5, & fidelitate

alienum , quia conrra manifefiam rcthcoris vo–

lunracem, &ius lcgatarijin eadem

volunc~te

fun-

darum. Efi ÍCCl'n comra kges depofici; vnde

rellator debitum repeceret , nullo modo dftc cali

folutione concencus. Si ergo cellatori non fie-

ret fatis,etgo ncque legarntio , in quem ille om-

ne ius fuum tranfiulic.

limile cric,

quis;

quod

cefiacore in oprima monecil accepir, velit

Barrascribuendo exequi , quarum precium

fo-

rent'e infaiúsefi, venecelfario legararius in illis

lit parcem non modicam perdimrus.

39 Dico quarto : quod diélum efi de

fo-

A/{mio

•·

lutione in fuperiori Aúercione, inrelligendum

Circ•

m11.

eciam in

muu~acariis;

qttándo

r'nut~um

non ell

~:;::&":.

omnmo

gratm~um;

frd cum pra:m10 ob lLlcrum

liam

;a;,

ce!Tans, auc damnum emergens. Ratio ell, quia

1ffe

r•tiPo:

concrafüts cales ordinarié non fiunc in graciam

nem.

mucuararij , fed refpeélus ad lucrum habecur,

ira non ct1rrÍ(> in illis fundamencum Aífercio-

nis prima:, quod fcilicet mucuum lit beneficiun:i,

ex quo nullus grauari deber.

~od

concingac

in foro exceriori compelli. Sic gramito mucuan–

temadmictcre folucionem, id in foro an

ima: ni-

hil proderic,vnde mutuatarius';\d plenam re.com–

penl2cionem manebir in Dei oculis obligacus.

Sed communia ha:c aliis extra Indias fum. Ad

alía iam

pecialia veniamus.

CAPYT XlT.

Contraélus alij Indici percurrumur,

pra:íertim Ecclefia!ticorum.

Irca pra:cipuos ,

quar-e~1s

lpcciales

lime

a~1t lpc~iale ~liquid

in illis admifcecur,

d1él:um a nob1s, quodefi vifum oppor–

tunum

vnde circa allos breuioribÚs efi claufulis

decurrendum ; licet in nonnullis diutius intil!en–

dum.

§.

'De contrafl1t circa Cocam.

140·

olélun\

i!I&

'riwfo 1.m1m.

138. &

Religi.¡i•n

feqq.

Hic qua>ro an Religioli habere

haberec....

polllnt pra:dia, in quibus arbores ifia: coluncur,

ciw•

·,¡

~ emol~mentis

carum

f~ui

;

cUt~ e~im gc:n~s ;"';;;

1fiud fohorum ea habeat mconue111enc1a,de qui-

g.,. ,

0 •

bus¡,,,~