P
al.
88.
Pa rs
l.
,,
er(
Il.
·§.
l.
121
J>Otius virtuttlm flor , fi qui extitere
,
marce–
fcunt. Audiamus Ap· íl:-0lum :
Non folUm aurem,
fed
&
gloriamur in trib ationibm:fcientes qu'Od tri-
R
oro , .v.
3 ••
bulatio patientiam
oper~.
·entia autem proba–
..,.&
5~
tionem, probatio vero
¡pe
jfeJ
autem non confundir.
Rom.
5.
'/!.;
.4.& 5
.Eci confidentiam ínter tri–
bularionum fpinas ( nat .
ibulaci~es
a
cribulis
dié\:a::) virtuces magnas . \ , ·ent ·
1.
At dices
pa~
tien.rfam
pr.a::m~cti fpei.i.$.~_;,~.
- at,gua1:1 obdl:
. .
fOtt~s.
Pattenna opera:;\rr..
l. .•
td eíl: fpe1 robur
Panenna
&
vigore , quod
cun~
1
~·
·yfoll:omo
&
An–
vigoré opc·
felmo bene rraditum ·
~~
1
•
1
•
Comelio , íic ad–
racue fpei.
deme : [Nam alioqui
lirri~Ucitcr
f
pes pra:cedir,
· &
operatnr patientiam,& probationem._$ic ille.
I'.Corncl.
Vbi notandum verbum
operatur,
quod ad agri- ·
culturarn videtur pertinere. Sic enim dié\:um
G:n.1.v.15.
Genef.2 .w.
r
5
.Tulitergo D omimu D e hominem,
&
pofait
eum
in paradifo voluptat
· ......•
eraretur,&
c11ffodiret illum.
Et
eíl: illud
¡;..
'~f1
pra:fenri
HugoCard·
percommodum. Vnd.e Hugo
C ':
s locum
pra:fentem Apoll:oli verfans,rribt . cm dicit
Tribulatio
agricolam, qiú animum homin
1
1s -
agrícola Pa-
velut quendam excolat paradifiun. Venlm dici
radili.
non mirtus conuenienter poílit , agricolam
effe
. confidcnri:lm , qua: incer tribulationum fpinas
~onfiMt1a
virq¡tum fac1at flores germinare. Vbi illud mi–
~e~;.
qua:
rum
eu~1.dem
& -agricolam
effe,
& florem, qui
cum alns crefcar, fuo perfruitus nutrimento.
Probatio ver'O JPem,
id eít,
JPei robJtr,& vig1Jrem,ex–
citans fpes ergo , qua: pacientiam, & probatio–
nem, iuxra dié\:a, pr:ecelferar, fpem nutrir,& ve–
getar: feipfam ipfo,quia
&
Ros,&
agrícola. Sic
vigente ipfa flores virtutum vigent , fed ablit,
ve abfit illa, quam infeliciter ll:atim effiore-
D. Bcrnard.
fcunt
!
Audiendus Diuus Bernardus
Epiff.
;
2.
in 9ua
lic
fcribit:
f
Sicut fané\:is, & eleé\:is rri–
bulatio operatnr patientiam , patienria proba–
tionem , probatio fpein , fpes anrem non con–
fundir: fic damnandis, & reprobis tribulatio
parir e contrario pulillanimitatem , pulilhni–
miras perturbationem , percnrbatio defpera–
rionem,
&
illa interimit.
J
Sic ille, ex quo ap–
paret manifeíte quam
íit
noxia diffidenria; ceu
floribus Auíl:er, quod dié\:um a maximo
Poe~
Eleél:i
&
re-
rarum. Vbi
&
nocandum illud , tribulationem
~rob!
Pª:
elfe, qua eleé\:i,
&
reprobi difcernunrur, de
uenna
dif
~no
& fuperi us diximus. ln illa ergo
li
gcnni–
ccrnumur.
ner confidenria,
&
per eam flores virrntum nu-
triancur ) pignu paradili pretioíum iam
a
lic
trib~1latis
poíl'idernr; lin anrem diffidencia fub–
repat, & per illam virrntum florulenria marce–
fcat , haber iam fic patiens Antichriíl:i cerriffi–
mum char:i é\:erem.
Rom.
p.;
s
1.
Et
obferuacione illud,in fentenria Apo–
íl:oli digm1m ,
N or;
fotum
autem.
~llbus
verbis
·aliud quod pr:ecelferar indicatum. Sed guid
il–
lud
l
P cr q11em (
<..... hriíl:um
)
&
habemm acceffim'J
per fidem in gratiam iffam, in qua jfamm ,
&
g,lo-
lbid.v.
i.
riarrmrinfJiegloriiefiliorumDei
'/l.
22.
Acceffi.1111
&
2
•
in gratiam
iufbficar.wn.isincelligic, de qua'/!
.1.
Iuff.~ficati
ergo e:>c fide
,
pacem ha_beamm ad D eum.
·Qnod hic communiter exponunt Interpretes.
In
qua ftamUJ.
Iuxra rigorem Gra:ci textus :
In
qua ereEti
confrftim~H
,
firmi permanemm.
Arias
.
Monranus verrit in pra::reriro :
In
qtt~
Jletimm.
AmsMoor.
Et vinidum foris reddit feníum , cum íignificet
magis íl:abilem
~nimum,
qui non folurn íl:ec,
In
Ípc ani.
fed íl:eterit eciam ei:eé\:us , conliíl:ens , firmus,
musGctlcé1:us
&
permanens. Et id quidem:
In JPe.
Gra:ce.
Sub
fi: :us'.c,
&
JPe.
Ve
omnis dié\:a
coníl:anri~iíl:i,
vni fulcro
debeatnr.Hinc
er~o
progreífusApoíl:olus addit:
Amphitheatrum Mifericordi4..
Non folltm autem
,
fed
cfr
glorinmur in trilmlatio.,·
nibm.
Q .
d. Parum eíl: hoc, quod de ereé\:o ani–
mo dixi fub fpei pra:lidio : viget illa & augerur
in tribularionibns , in quibus
fi
ereé\:us alias
animus , amplius erigicur ;
fi
firmus , redditw:
firmior ,
li
coníl:ans, contl:ancior comprobarur.
Antea fpes gloria:, in qua gloriamur: fcd tri- l_n mbula–
bulatti non iam in ipfa
[pe
,
fed in rribulationi-
?ººet'
~e
bus gloriamur ipíis , vt de fpe res effeéta· videri
ifrcq~:;~~poílic.
1 _
uis non hanc in Apoíl:oli verbis diffe-
modo
ipf:t
renriam aduertat
?
Gloriarm1r
i7•
JPe gloritf.
&
glo-
po!fdlio.
riarmsr in tribulationibui.
Vtique 'J.llia in illis
crefcit fpes , roboratur confidencia , in eúm-
que gradum afcendit,
vt
videacur elfe poifeílio.
Vhi Diuus Ambrolius lic fcribit: [ Spei ac:klita
D..
'i.mbroí.
trihulati , augmentum facit pra:mi). Index
enim firma: fpei rribulatio eíl:, qna: cefümonium
perhibet ad coronam.) Sic ille, vel quifq111s
dl:
g rauis & :mriqnus lnterpres. ln cuius
fence~tia
pr:erei: augmencum fpei,& pra:mi'1 ,
qu~d
mbu·
lacio conciliar , illud eíl: nutatn digmílimum,
fpcm
eo paé\:o firmari
>
fixamque
~fi nd~,
in .
.
eúmque gradum erigi , vt tribular10 refürno-
Tri~ulat!~
nium •Jerhibeat ad coronam. Sed hoc iarn di-
cclhmontlt
é\:nm
~ideatur
aücui verbis pra:cedentibus:
Glo-
~'
1
~~~~«<
Pc:c·
ria1mtr in JPe glori.t filimim Dei.
Qua:
gloriatio
tdlimonio gloria: , & corona: comparatur . uid
ergo magnum addirur, cL\m t ·frimoniurn eiuf-
. odi replicarur
?
V1dir cerre pr:rfatus Doél:or
'.Apoíl:oli profunditarem, quam expoluit paucis.
Spes reíl:imonium ad coronam perhibet: fed G-
cut crefcente fpe in rri l•ub.cione
fit
augmentum
pr11.m~
,
ita & refün
TI
crefcit , quod non
iam fpes, fed tribul
~-
itur perhibere. Eíl:
lllu~,
ercro tefrimonium illuíl:re,
&
fatisfaé\:i·>ne ple-
lud,&~
·~
·
d 'b l
· ·
{ib"
faéhone
nllllmum mxt:t que tn u arus er1g1rnr , vt 1
l
1
.lli ,
vide::itnr iam promifhoPeS cceldles poílidere.
P
coi mil.
Iungendum hoc teíl:imonium cum alio , quod
in eadem Epiíl:ola commendat r\ p..::íl:olus:
Ipfe
enim
fPiritw
uffimonium reddit fPiritui noffro,
c¡uñd fitmrtJ
Fil~
Dei.Siautem
fil~,
& h11.redes, h11.-
rede.J quidem Dei
,
cohtf.redes a¡¡tem Chriffi
.Rom.
8.
Rom.
8.
V.
I
6.
Ecce tefümonium Spiritns Sané\:i, quo
V,l
6
•
nullum maius.
Et
quod Spiritus Sané\:i cell:i-
monio pro fua excellentia Apoll:olus tribuir , id
etiam rribulationi cenfuit cribuendum. Sed ali-
quid dicam mirabilius, ipfo Apofrolo magiíl:ro.
Teíl:imonium Spirirns Sané\:i, vt r'eddarur cer-
~º .
Spir.
tum,
&
nos poffic fuffi.cienti fiducia roborare,
5
:tt'lbm~ttibularinnis teíl:imonio fulciendum.
V
nd~
fe-
~~~u~.
ro o–
quirnr :
Si tamcn compatirnur, vt
&
conglorifice-
mur,
'f¡.
1
7.
Si ergo non compatiamur ,
&
ad-
lbid.v.17.
uerfa fuíl:ineamus cum
l
hrill:o, Spiritus Sané\:i
teíl:imonium firmum nol is
elfe
non potell:.Quid
hoc mains dici potuit
?
Pro illull:rando ipfius
diuini fpiritus aduentum meminiffeiuuabit:
F..1-
Etm eff
repent~
de cwlo fonm tancptPm adtteniemü
JPiritm vehementü.
Aétor.
2."/l .2.
')uid h:ec Gbi
Aé1:.J. .v.z..
vu lc vehemens
>
&
repentina commotio
pe
erre
folet illa aduerlita.tem deíignare..
fol.
4 7 .
.¡, .
8.
InJPiriw vehement1 conteres nmte.J Tharjis.
Vbi vi-
rr..p.v.8.
dendus Ianfenius. Iererni:e
18.
'/!.
1 7 .
Sicutven.
Ianfcn .
tm vrens
di!per~am
eos coram inimico.
Venws ergo
ler.
1
s.
v.
1
7
vehemens.,
c~ius
Spirirus, Sané\:i comitatur ad-
~i~~~~l:~uenrum, 111d1cat rofeé\:o futrn:as aduerlitates
aduenrui,
eundem reccprr s , in
g
uibus idem fpirirns ce-
quia in cci–
frimonium illis ampliíllmum exhibebit. Hoc Di-
bul.icio.oeuus Petrus agnofcens, oborca íl:atim obíl:inarilli-
Ce
~cofa.
ma conrradiltione , in fidnciam ampliorcm eri-
A
.2..v.
i
4.
gitur:
Stans a11tem Petrtu cum vndecim leuauit
vocem fuam, (;- locutUJ eff eü,
t .
r
4.~1od
Diuus
L
loannes