4000003585

71 / 510

LIBE II. SVMM
i cat ur ;,. 'Vtraq11e. J7t nttllus lapis e/l aninull;Omnis
1 efl 'animal : ergo nNllus bomo efi lapis. Tenia fi
gura ell, quando medium /11bqcitM>' fo vtraq11e ~ e
omnis bomo efl fubfiantia : Omis homo efl animal; ergo
quoddam animal efl fi1hfiantia.H oc figurarum difcci–
n1en vno carmine comprrehenditur.
Sub, prte, P.rima : Secrmtla bis pr~ : T ertia bis fub.
ldeft; in Pdma medium f ubijcuur,& rrzdica–
rur. In fecunda bis prredicatur. In tc:rtía bis f ub·
ijcitur.
§. 8. Modus eíl: ordinatio duarNm i/larMm propo •
fitionum in debita quantit1ite, & qualitate. Debitru
quanrüas eíl, quod fi vna prremiífarum eíl parti–
cularis; alía íic vnuerfalis . Et qualiras debita;
quod íi vna eít n gaciua, alia út affirmatiua;qua;
ciar· us percipics ex feq ucntibus regulis.
Reg11Ji pr" rcEla confequcntia.
s. 9. p Rima efl. Ex pu ris particularibus in-
dcfi.nitis, aut ítngu laribus nihil f •
quicur. Ob id oportet, alteram prremiffarum f–
fc vniuerfalem, id quod alij fub aliis terminis
cxplicanr, aientes, medium in aliqua faltem prre·
nüffarum d be re diftribt i .
§. 10. Secunda efl. Ex puris negatiuis nihil fi •
quitur: vnde oporcct, ahcram pr miff rum dlC
~lfic mariuam
§. 11. Ttrtia. Si aliqua pr~miífarum fuerit
particularis, concluíio erit particularis, & non e
conaa.
§. 1 :.~. ~arta: Si aUqua pra!rniffarum fuerit
negatiua, concluíio erir negatiua •
§. 12. ~inta. l\kdium nunquam dcbet po·
ni in conclu1ione. Omnia, q u. ad Canon s, &
pr~ccptiuas Syllogifmorum regulas artinent, ex
ipfo Petro H rpano exhibe mus. Pro q uinc re·
gula obferua , quod per accidens , & ve lcruetur
cadem ampliat10, feu reílrillio, porell mcdiu1n
poni in concluíione. Vt contingic in hoc Syllo·
gi fmo • P.iter gene)·at ~ Pater efi t/fentia clirJina: ergo
effentia diuina cfl pater, q11i generat. Ly Pater id ell:
medius rcrminus concluíionem intrat, & meri–
tó; alioqui tic elfct inferendum: Ergo effentia tli·
u:11agenerat, nempc confcqucns fallum, & h~re­
ticum ex ankccdente vero: vbi autem huius
n1odi non vrget neceffitas, nunq uarn medium..,,
in conclufionem protrahere licet.
.
T H E O R E M A I I.
ZJe prima figura Syllogiflica ei11fq11c modis.
§. 13. pRima Figura, qure omnium nobi..
liffima,& pcrfeétiffima ell,nouem
~odas Syllogifmorum continer, qui vt memo–
ria mclius teneantur, noucm diétionibus fignifi–
cantur: in hoc Difticho allcgatis.
Barbara, Cel1rcnt, DarÍf, Ferio, Baralipton ,
Celantts, .Dab1tis, Fapefmo , Frifefomomm.
Secunda autem Figura non nifi quatuor mo–
ios habet, quos limiliter hz quatuor voces re–
rrefenrant •
C ~{are 1 C amefiru, F e(Uno , B aroco ,
ununula !JiAleflic~ l>.loan. de Efpinofa !
L. 1S 'T.. I. 35
Tertia denique fex modos exhibet; quos he
voces indicant.
ZJarapti;
Felapton, Difamis, .Datifi, Bocardo, Ferifon:
Omnes funt noucmdccim; Nouem Primre,
Quatuor Secunda:,& Scx Tertia:. Primi quatuot
modi Primre Figurre funt omnium perfell:iffimi,
& concludunc direlle: Concludere dir lle c(l,
maiorem extre1nitatem prredicari de minore in
conclufione. lndireéle concludere cft, mino–
rem extremitatt:m pra!dicari de maiorí in con–
cluGone ; ali; veró quinque eiufdem Figura:
c.:oncludunt indirelle.
§. 14. Obferua, in omnibus his modis qua–
tuor e{fe·vocales literas, A, E, I, (),q u~ quanti·
tatern, & qualiraten1 propofitionum fignificant,
vt fupra diximus,nam iuxta veríiculum Af!erit 4.
negat E, &c. A, denorat Vniucrfalem Affirmati–
uam, E ,~niuec~ lcm neg riuam, 1 particula–
rem affirmarjuam : & O particula cm ncgati•
uam. Ircm qua:libct ex his vocibus, tres habet
ly llabas,q uarum pri :ia f1gaificat maiorcm Sy llo–
g1fmi, Secunda Mino ·em , & rertia Conclufio..
nem; quod fi B.tratipton, & Frifefomorum piure&
quam tres habeanr, de illís non cft habenda rae:
rio, quia admecri integritatem dumra.xat adiun-:
lla! funt.
§. 15. Obferua irem : primos quatuor mo.;
dos non folum cíle omnitim pcrfcéliffimos, v
diximus, fed efil-! qua{i norm m, & amuffim, ad
q uam crereri omnes pcrficiuntur;in Ca!tcris cnint
inodis fiunr Syllogifmi impcrfctli, qui ad illo
q uatuor rcducí d bent, vt perfc lte concludant •
Et vt q uifque facile percipiat,q uinam m odi pe~ficiendi fint per quemlibet
ex illis prioribus. fc1-
licer Barbara, Celarent, Darij , Ferio : artificiose
e.xcogitatum elt,vt eadem litera, qua Barbara i~·
dpic, nempe B,, incipiant ctiam omncs illí mod1,
qui ad Barbara r ducendi funt: & fimilitcr in i–
pianc in G, quotq uot rcduccndi fuot ad Celarent,
& fic deinceps . P rtinent igitur ad Barbara_,,
Baralip., Baroco, & Bocardo. I educuncur ad Cc–
larent. Celantes, C~fare, & Comefires. Ad D rij
{pellant Dabitis, Darapti, D1famís & Dati/i • Dt:n · ..
que Ferio habet pro fuffrag.lncis·Fapefmo, Frife·
fom, Feflino, Felapton, & Ferifon.
§. 16. Barbara primus, & potiffimus ruod s,
qui triplici A. conílat, tres propoíiriones vn ucr·
iales, & aflirmatiuas continet, quoniam coníl r
ex duabus vniuerfalibus affirmatiuis, vniuerla–
lem affirmariuam direll:e concludentibus. e
omne animal cfi fub/lantia , Ot1mis Lomo efl animal :
ergo Omnis bomo e/l fub{tantia •
§. 17. Celarent { cundus modus cft, cuius pri.;
ma propofitio cll vniuerfalis negatiua, Secunda
vniuerfa!is afün utiua, & qu~ concludunt dire–
éle tertiam , ideft conclufionem vniuerfal t1'L.I
Negatiuarn, vt }."ull"m Animal efl, lapis; Omnis bo·
mo e/l animal: ergo Nullus bomo efi lapis •
§. 18. D~rtj tertius 1nodus confi t ex 111aiore
vniuerfali affirmatiua, & minore particul ri af·
firmatiua , particularcm affi~ atiuam dirclt ~
<oncludentibus. Vt Omne a 1i at e{t f"b(lantia ;
1rliq,,is hom~ ef! a1imal ; ergo aliqu!s ~01110 tP f ub~
flan~i~ !