543 / 1108
SANITATE TV E
N
0 A.
LIB.
f.
45>'
ttiam
AriRoteles
in
Problematum
libro,&
Auicenna
in
libro
Diuinorum,&
in
Iibro
de
Animaconfitentur.
Quorfumh~cde atr~bilishumoreram muha~
Vtmeminerimus,
quancum
atra bilis,imo candida bilis ciufr1:1o_di qufrend:,& n.uttienda
efi~tanquam op~i
ma tantum illam,quf contra fe habct,ut d1x1mus,tanqua peiltmam dfe mtandam.Adeo
en/m
dira
res
cfi, uc
a
malo
d~monc
eius
impetus
inltigari
Serapio dixerir,
&
Auicen.–
na
fapiens
non negaueric.
Q.!inq;
pr~dpuc~fludio[orum
hoftt1,
Pituitd,Atra
biUs.Coitiu,
SdtCetM,
Matutimu [omnus.
Cap.
VJ I •
T
autem
redeamus dluc undeiamtongins
digreCli fumtts,
1ongiffima
uia
ef1.,
qua!
ad
uericatcm fapientiam(p perducir, grau1bus
terr~C:p
mausC:p
plena
labo
nbus.Quicuncp igicur hoc icer aggrediunmr,uc Pocta
quifpiath
dkcrer,fa:pe
terra
mari(p
periclitancur.Siue enim mare nauigent,continue inter
fluCius,id
~fi,humores
duos,picuitam fcilicet & noxiam illam mclanchofiam,quaG inter
Scyllam
Charybd1m'-1; iadanmr. Siue terra
(ut
ita
dixerim) 'ter agJnt,tria mon!ha protinus
fefe
illis
obiiciunc. Primum terrena Venus, fecundum Bacchus & Ceres, tertium noc1urna
Hecate frequeter opponit.Ergo
&
Apollo ab
~there,&
Neptunus ab
~quore,&
a
_cerra
Hercules
fape
uocandi,
ut
monflra eiufrnodi
Palladi
inimica, iacults Apollo cransfigat,
Nepcunus tridente domet,claua Hercules contundat,&: laceret.Primum quidem mon
firum efi Venereus
coitus,pr~fertim
fl
uel paulum uires exceiferic,fubico namq; cxhau
rit fpiritus,prcefertim fubciliores,cercbrum(p debilicat,labefadat fiomachutn,
act:p
pr~-cordia,quo malo
nahil
ingenao adued1us
effe
poteft. Cur'nam
Hippocr~tes
coicum
co~
mitial mmbo
fimilcm
iudicauicc:'
nifi
quia
mentem,
qu~
facra eft, percellit,
tantum(p
obeft,ut
Auicenna in Iibro de Animalibus dixeric:
Si
quid fpermacis fupra
q;
nacu·ra col
lerec,coitu profluat,obcffe tnagis,
Cf;
G
quadragies tantundem fanguinis emanarir,
UC
no
iniuria prifci,M
fas
at(}1
Mineruam uirgines
effe
uoluerinr.
Hue
Platonkum
ill
ud
fpe...
dac,
quum
'Ver us Mu Gs
minicarctur, nifi facra Venerea colerent, fe con
ra
illas
fuum
filium armaturam.Refpondcnmt
Muf~
Marti:O' Venus,Mar
i
cal1a minirnre:
tu
us
en-i
inter nos Cupido non uolat. Deniq; natura nullum fenfom
longius,
q3
taetum ·
b
intelli
gencia fegregauir. Secundum monfhum,efi uini cibi(p fatietas. Quippe
f1
uinum uel
ni
,
mium,
uel
ntrr.iscal1dum uehemens(p fuerir, caputipfom humoribus peil'misiJ?
f
rmis
implebic.Mitto quod infanos facitebriecas.Cibus uero nimius,primum
quidem
ad
fio ...
machum,in iplo coquendo omnem natutcr:
uim
reuocat. Quo
fit,ut
capita
GmuJ,fpecu..
lacioni~
intendere nequeat. Deinde inepte codus,multi
&
crafiis
uaporibus hunior(..
busCJ1,aciem menris obtundit.Quinetiam
ft
facis coquatur,tame,uc Galenus air,animus
adipe
&
fanguine
fuffocatus,c~lefte
a
liquid peruidere non potefi.Tertium deniq; mon
{hum
eft,ad multam nodem,
pr~rertim
pofi comam frequencius uigilare, unde etiam
pofi ormm
Solis
dormire cogaris.Quoniam uero in hoc erranc,fallumur(p
fiudiof1 per..
multi,idcirco quantum ingenio nocear,Iacius explicabo, acq; rationes feptem
pr~dpuas
afferam. Primam ab
ipfo
c~Io:fecundam
ab
elementis: terriam
ab
humoribus:quarcam
ab
ordine rerum: quintam
a
nacura
fiomachi:
fextam
a
fpiritibus: feptimam
a
phantafia
dedudas.
Prindpio,tres Planetcr,quemadmodum in fupedoribus dicebamus, contem>
plationi-&
eloquenci~
maxime
fauent, So!,Venus,atq; Mercurius. Hi uerd panbus
fet
me
pafsibus concurrences, aduentante node nos fugiunt) die uero uel propinquanre,
uel iam
furgent~
refi.irgunt, nos(p reuifunt.
Pofi
uero Solis ottum in plagam
c~li
duo..
dedmam,qua= carceri
cenebris(p ab
Afhonomis afsignatur,
repente
cradfitur.Ergo
non
quiiuel node,qmmdo nos fugiunt, uel die poft Solis ortum, quando carceris tcnebra..
tumep domum intrant,fed qui uel propemodum pecencibus orrum,uel fam
furgencibus
ad concemplandum fcribendumct?,ipfi quoq; confurgunt;tj
foli
acutifsime fpeculancur,
&
eloquencifsime inuenta fua fcribunt, atcp component. Ratio fecunda, fcilicec ab ele..
mentis,eft calis: Oriemc Sole mouctur aer,cenuacur(p,& darer: occidente
uero
contra.
Sanguis
aucem
&
fpiricus,rnotum qualitatem(p
aeris circumfuG,
nacura(p
Gmilis
fequf
neceffario compdluntur. Tertia
t"atio>qu~
ab humoribus
ducitur,dt
eiufmodi;
In au...
·
Ii
a
tora