.L
1 B .E .R
:X X X 1 I I I.
uefi:rarum.1eguin1atores probet qui udic,Ego pro–
'feél:o alicer nunquam dícam.
pcrfe~m
nanqi offi,.
:aum,non medium
a
legumlacore requíro, qui non
finatrefolui
d~íctjs
mulíe.res,nec maríbus
folí,s
atce"
dacne pro felíárate cíujraás duplid,fimplicem
folií
effíáat.
M
se. Q!iid l_líc agemus,o Clínía<:'An pacie::
'rnur,ucSparcamfich9fpesinu,adac<:' e
L 1
N.,Ccrre.
Nam cum dícendi ljbercas d concdfa
fit,
quoufq¡ fa
·Ús de legíbus tra.é):acum non fueríc, jncercurbandus.
noneíl:.
ME
G,probedicis.
A T HE
N,Meumigirur
,dt,
qmi! fequt,1,ntur explanare. e
L 1 N.
Proculdu::
bío.
A T H E N
.Quís ígítur uícz modus qic,quíbus
'neceffaria medíqcrícer fint p.r<rparara<:'Arces ueroª"
}ijs rel(d-;r,agi;ículcura feruis
co~men.sfara,qui
fru:c
d:us ex agrís.reddane, qui fa,tis fine hominíbus mo"
defte uíuentjbus. quíbus
pr<r~erea
conuíuía publica
fine ínftíruca: uírorum quidem feorfucn: &:: proxi"
..me propinquorum, filíarumé¡¡ un:l atque m¡icrum.
_hísé¡¡ conuíuijs príncipes quid¡im &:: uíri &:: m1,11ie::
,res pra>poliqfinc: qui in eís obíeruenc quoúdíe aní"
,~guer.can..té¡¡
(in.g'-;lla: deínde cmµs ípfo.s díffoluac.
~
pofiquam
t.ampríncípes,quam crecerí, dtjs ípfis,
qu~'-;I~
dies
il
lá udnox dicara eíl:,líbauerine, domñ
proficífcácur.Hís igícur hominíbus fic infücutis nu,l
}úmne erir relíquum opus necelfaríum ípfisé¡¡ con::i
u'eníens<;'fed dediti uencri,more pecoi:um uíuenr<;'Ac
,uero nec íufl:um,nechorteíl:ü id ducimus. Neq3 pQfc
fibile eft,ira uíueneem homínem in id
ran~em
_quod
fibi conueníc non íncurrerc.
Conueníta
ut~m deficli
.obefc
;i.évpe;jne¡:tjam
.<l~jmalí,
ut
ab
jilio
Jg.bo,ribu~
.cxer
dcaco
&
.qu;,ifi extenuato fortié¡¡
,r
~ptumdilao:
níecur.
l-f
'?!c
.u.tí~
G
fyfficjence,r
exa~eÉf¡
,ut modo ui
demur,perq
ui_ramus~fortc
nunquam fierenc,donec
mulíeres &:: Iíberí &:: domus &::·rdíqua propria
CUÍ=
'queeCfent. Sí tamen, qu;r fecunda ad ea func &:: mo
do trad-anmr, fierent,medíocrírercerte fient. Opus:
ígícur ira uiuCcibus non paruum neq¡ uíle reftare di.
cimus: fed rnaxímum omnium
;l
íufta legemanda...
_tum.~am
c1;1m fingulí uiuendi modí
;l
c~terís
omni
i;>us
<?P
~ib.usdi~,rah~nr,uc
fiqujs Pythfa,yelQlym
pia
uinc
~n: _íl:u4eat,ís alfís rebus
u~éare
ne,queat:du..
plíó, ímmo uero mulríplíó adhuc cura, uíta ílliu¡;
plena di:, qui reél:c
aními.corporÍ~
uírruti uacar.
Nihil enim exercícaríonís corporea-,níhíl dod-rina
rum
anímí morumé¡¡,proprer alía negocia neglíge..
dum eíl:.Ferme enim roca dies totaév nox ííl:a dílío-e
ter
cur~nti
uix facis eít,ucea prorfus affequacur.
Cü
ígjUJr ha>!= íca fe habeanc,ordo cotius ccporís líberís
. . . hominíbus !'lb orcu folís perpetuus:id alce,rum
folí¡¡
~dem~~Tfi~'!~ or.t~m
eít
habendus.Riqíc~lus for~ff~
legislator ha
tione
pauca.
bcb1.c~r¡.{i mu~~
freq_uenuaév
~
mmima
qu~q¡
de
t
famillart adm1mítraaone nar.-aucrít,cum in altjs rü
eríam
in
nod-urna uigílía,quam necelfe eít, uc con"
feruaruri duícarem exhíbeant.Nam fiue Iex fiue of"
fidum idappdlandum
fü
quod modo
pr~cepímus,
cerce omnibus rurpe íllud &:: illiberale uíderi deber,
ut cíuium aliquís per coram dormíar noél:em; neé
prímís exdcecur &:: furgar,íra ur hoc cocí
farrtjJí~
pa
De íomno
teac.
Q
uíneciam uc domina ab ancíllis, non ¡mdll;r
l'l\ulro
&
uigi
ab ipfa primum e..xcíremur, rurpe dícendü apud fer,.
,lijs.
uos,aucíllas, pueros,
&
domum deniq¡ fi pofsíbile
fic,uníuerfam.Noél:cígicurexuro-anr: &:: mao-iftra:
rus publicum alíquíd,parres uer;marresé¡¡
fa~lí<r
indomíbus proprtjs rem fuam rurenc..Somnus e"
ním mulrus,neccorporíbus,necanímís, ncq; rcbus
gerendis,nacura con¿;icíc. Nemo quidem dum dor
:nír;alicuíus precij cfi,nonmagis quam fi non uiue"
rec.~are
quícunq; uiucre
&
faptre rupft maxime,
quam logífsímo ccrnpore uigiler, [ola faniratis com
modicaceferuaca.Adhanc uero non muleo opus eíl:
fomno:li bene aCfueueris fomnis.Magiíl:racus pros
feéto nod-e in urbibus uigilances malis homíriibus
tum hoflíbus cum duibus ccrrorifunc, arnandi ho,.
norandíé¡¡ iufüs &:: cemperacis, fibí•&:: cíuícati uúles
uniuerf;r.Sed nox quidem ira peraéb, ad ea qure di
ximus forcicudinem quoq; ín anímís cíuíum creac.
Sole uero furgeme, pueri ad magiftros profici[cans
tur. Quoniam uero nec pecudes ñec alía prorfus ul.:
la
line paíl:ore uíuere debenc, nec puerí eáa fine pa>s
Puer
Olllai
.dagogís linc,neq; abfq¡ domínís ferui. Eftaucc puer
befü·ª· inira.
omní befüa íncrad-abilior.Nam cum
prudencí~
fon
fubiüor.
tem nondum per-fed-um habeac, ínlidíoíifsimus
efi:
acerrímusl:v &:: petulanáfsímus omníum bcfüaru.
.ideo mulrís quafifrc11ís uincicdus eíl:. Ec cü prímü
a
macríbus nucrícibusé¡¡ fríungícur, p<rdagogis eum
ad puerilem Iafduíam i:egendam commendare
º"
portet:ddnde ut líberum quídem, doétrínarum po
.tifsímum
gra~a
pr;rcepcores:uc aucem feruum,caCH
gec quícunq; exlíberís
forc~ depr~henderír,puerum
,ipfum &:: pa>dagogum &:: pr;rcepcorem, Ílqua in re
delínquerc eos
cofpexeríc.Siuero prfÍens quis íure
non ca(Jígau_er
ít, maximo fubijciatur opprobrio.
Rem hanc í.lle qui de cuítodibus lcgum ad princípa
tum puerorum elcéi:us fuerít cognofcac: fiue ílle qui
eos
depr~hendíc
non cafi:ígaueríc cum oporcerec:fi,,
ue no more c;!.íl:ígaueríc. Acure aucem uideac híc
º"
porcer,dil_igenrjfsímeé¡¡ educatíonem puerorum cu=
ret,naruras eorum fecudum Icges acbonum ipfum
'dirígens úmpcr &:: conuercens . Quomodo aurem
hunc ipfum nobís lexfuffícíenru erudím' No cním
farís,nec aperce adhuc díétum eft: fed alía raéi:a, alía
pr<rt,ermj{fa.Oporcec aucem pro uíribus nihil relíno1
quere,fed racíonem omnem exponere, uc íncerpres.
hiéalijs &:: educacor
fü.
De chorea- quídem,camus,
&::falraáonís forma díd-um eíl::qu;ie eligenda,corrí"
genda,dedicanda
ftt.
De fcrípás aucem oratione
fo-
lura nondum diximus:qu;ie'nam horum,&:: quo or
díne,o optimepue.ricí'k mlcor,alumnís tradéda finr,
quamuís
qu~ ~n
re bellica difcenda exercendaé¡¡ i"
pfis funt,íam habeas.Ecenim quod perdpienda fine
qu;r ad líreras peránent prímum, deínde qu;r ad ly•
ram,:l leo-islacore diétum eíl:. Pr;iererca qure ad com
pucacio~m
numerorum fped-am,quíbus opus
cffc
díximus:&:: omníno qu;rcunq, ad bellumac rcm
fa
rnílíarem
publícamé¡~
conducunc.Icem qu<rad diuí
norum afrrorum folis lun:ieérJ círcuícum,perquircn
dum:uc uniuerfa cíuícas non ígnorec, ordinem díeo
rum in menfem,menÍtumév in annum.arq¡ íca cem.:
pora,foJennirares,facríficia ucdeccc difpoÍtra nacura
)í
quodam duétu,uíuam duicacem uígílanceml}¡red
dam, &:: dtjs honorem críbuanr,
&
homincs ad ha-e
prudeqciores efficianc.H;iec cibí fic, o amíce,a legisla
tore fufficíencer diíl:ínétafum.fed qu;r fequunrur ª"
nimaduerre. Nam de líterís nondum facís dífünét:ií
fuíCfedidmus : quoníam quatenus bis uacadum
fir,
non eftdeclaracum:ucrü uídelícec exaél:e cas
copr~=
hendcre debeanc,quí mediocres fururí funt dues:an
nihil omnino.Similicer quoq; de
Iyra.Adliteras cr
go deccnnes puerí proficífcacur:
rricnníoQ¡ ínGfrac.
Ec qui eres acdecem egcrune annos, lyr;r fim ílírcr
tres annos incumbant. Nec
lícc.atauc pacrí plus uel
Difcéda quz
mínus in hís líberos detinere
: autlíberís
fi
ue c:rdio
fiar.
affeéi:ís cirra id rempus, fiue defiderío compullis ul
tra, hís rebus, concempcalegc, uacare. Síquis non
parue