L I B
'E
R
X X X
J.
rulí quidem eere uídeantur,ac neq; caetera me.robra:
fed confideraredebere,li lingulísdecorem fuum ac–
tribuentes, corum pulchrum reddamus. Sic neque
nunc nos cegas, díceremus,ca cultodes feliciraceaf,,
ficere, quae illos quíduis alíud potíus quam cuila"
des efficíat. f;'o!femus ením &: agrícolas horcarí,
lit
preáofifsímo corporís cultu auróque ornaá anímí
caomm gracia colerent terram:
&
figulos
lit
a dex=
era dífcumbenres,arq; ad focum conuíuium celebra
ees,miffa roca auanrum animo lu beac,figulioam ex
ercercnt:&:
alí~s
orones hoc modo beatos efficere,
quo uniuerfa ciuítas felíx dfec. Sed ne nos ica mo.:
neas.Porro li cibíparebimus,neq; agricola,agrico
fa
eríc,neq; figulus,figulus,neq; uUus alíus formam
habebíc eorum ex quibus
fic
duítas. Sed aliorum
quidem ratio leuior. Sucore,s miro
fad:i
deteriores
deprauaciéfj,&: limulances id eífe quod non
funt,CÍ"
uítati nihil infrrunr graue. Cuftodes aucem legum
&
áuítads
fi
non finc,fed appareant, uidésne uc
º"'
mnem ciuírarem fimul perdant
<:
Rurfuséf¡ cuftodes
ípu bene eam coníl:ítuendi, beacamét; reddendi
folí
oporrunítatem habenc. Qaamobrem
(i
ueros cíui.:
caús cuftodes quaerímus, míníme eos eligcre
deb~
mus,quí noceant duitati.Quí uero illud dícír,&: a:s
grícolas non canquam ín cíuícace, fed tanquam in fe
fu
quadam cdebrírate difrumbentes felices fadr,
ª"'
Hquíd certe alíud quam bonum conuderat duíca"'
tis.Videndum ígícur urrum ad hoc refpidences cu"'
ftodes confütuamus,ucquam maxíme felícírate ab
undent: an potius coáus cíuitatís rationem habea"'
mus,ui:-coca
lit
felix, auxílíarios aucem íftos atctJ cu
fiodes cogere &: perfuadere det:eat ílla facere,ex qui
bus opámus
Cit
fui quífq; operis arrffex, caecerosét;
omnes fimílíter.AtctJ ita uniuerfa auéta cluirate,re"'
créqueinfütuta
>
finendum
ut
fingulí quacenus
CU"
iufque naru ra capax
elt,
beaúcudínís fine parcící"'
pes. Probe,inquít ílle,mihi Ioqui uideris. An
8c
quod huíc cft proxímum,inquam ego,uídebor
tí"'
bf
reét:edícere<: Quídmaxime<: Concemplarenun
quid
ífta
creceros quoq; artífices íca corrumpanc, ut
praui fine. Quae'nam ifta<: Diuiáae uiddícet &: pau
per~as.
Qua racione<:
Ica.figulus diues faét:us ui" .
demrne tibi ulcerius curam foz arcis habere
(
Mi:s
nime. Pígríor cerre negligemioréf¡ reddecur. Val
de. Quare &: deterior figulus.
Ec
ííl:ud. Rurfus
auccm
fi
propter ínopiam inftrumenás &: rcliquis
quibus indígecars, carear,
8c
opera ípfa deteriora
faciet,& filíos ac caeceros quofcunq, doccbíc, dete"
Q ucc malaex
riores
arcífic~s
red,dcc. Quid ni -: Exucrifq; igicur
opli!entia
&
camopulencra quam paupertatc,&: prauaarcificum
pa~1penace
opera,&: praui artífices ipG fiunc. Sicapparec. A "
onantur.
lia ergo quaedam ínuenímus noftrís cuftodibus ob
fcruanda,ne ipus ínfcijs in ciuícatem irrepanc.
Qu~'
nam ifia<: Opulenciam,ínquam,& inopiam. Illa
íi
quidem ddicías,defldíam, fedíúones,rerum noua"
rum ftudiumparir. Haecaucemcumreruminnoua
tione illíberalitatem, &: m.aleñcía gígnít. Sic eíl:
prorfus. V cruncaml!',o Soa·ates,anímaducrre qu1:
fo,
quo paét:o noftra haeéciuíras dí pecunijs carear,
bcllum gcrerepocerir. pr:rferrím fiquando aduer::
fus amplam opulcnramé¡¡ duícarem arma capere co
getur. Conftac uciq; quod aduerfus unam
diffici~
le,fcd adu erfus duas cales,ccrce fadlius. Qiomodo
iíl:ud ais< Quod a-quum di: uáq¡ dico.Prindpio
íl
commiccEda pugna eft ,nÓnne
hi
bellícís rebus exer
c.ícaá, aduerfus díuices pugnabunc':"
Fareor equi..
pcm
íftud.
~1íd
uero A dimame ' V nus pugil o::
ptímc ad hoc ínfiruétus, nbnnc contraduos huius
faculcaás ignaros. diuices infuper ac pingues uidt2
cur úbi facile pugnacurus<: Haud
forc~
limul. A'n
fo~ce ne~
eúa?1.{i
licue~ic fubce~fugiendo
eíus qui
pnmus muadu tét:us eu1rare, demde fubita conuer"'
fione eum caedere<: Qiin Gfaepius infole &: .ríl-u íd
egeríc?
plur~s .huí~fmodí
homínesuircalis fubiger.
Nempe mhil mtrum. An non pucas díuiccs pu::
gílü arcís plus ufu &: nocicía confequucos dfe quam
bellícae<: Equidem. Facile icactJ athlecae noíl:rí,ut
coníenraneum eft,cum duplis críplisé¡; ípforum cer::
tabunc. Id quoq¡ admiccam. Nam probe Ioquí ui•
deris..
Q~id
fi
m!ífa in duicacem alíam legaúone>
uera d1xermt: quod nos quidem auro &: argenco
non ucímur,neq; nobis fas eft,uos ergo beUum no=
bifcum gerentes, quae altj pofsident,habecoce: ceno:
fes uero aliquos his audícís, contra canes duros a=
prósque pugnare malle porius
>
quam una cum ca.:
nibus huíufmodi contra pingues oues ac molles-:
Haudquaquam mihi uídecur.V erum li in duíca..
te una c:rcerorum pecuniae cumulenrur,caue ne mi.:
nus pecuníofae perículum infrrat. Bearus es,quanc
doquídem puras deccs effe aliam quanda appdlarc
ciuíratE,quam calc,qualem ipfi confücuimus. Quid
prohíbec<: Ampliorem appellatíonc exígunt aliae.
Nam quaectJ illarum,cíuirates mulrae func, non cíui
cas,uchis qui, quod prouerbio dídrur,duícaces lu=
dunt. V na quaeq; fanc duz
dt
falcem,ínuícem dífsí::
demes. V na quidem pauperü,diuitum
afo~ra.
Rur•
fusé}; in ucraq; iftarum permulcae: quibus,
fi
uc uni
íncendas,penítus ab.errabís: fin uc mulús,tríbués
ta
qu~
alioru funt altjs,cam pecunias qu:im pocencías,.
auc &: ipfos prfrerea,foctjs
auxílíaroríbus~femper
mulás ucerís,bofübus aucem paucís. Et quarenus
ci •
uíras ira ut nuper ordínara eíl:,tcmperaca exífter,ma
xima eríc.Non opiníone,inquam, fed reuera maxi
mam fore,eúam fi mille düraxat propugnacoribus
conftet. Ira enim magnam duícatem unam haud
fa
die uel ínter Graecos, ud ínterBarbaros quandoq;
rcperíes:quae ramen huíufcemodí duitace multo ma
iores uideancur mulcis, ínueníes. An alicer fentis<
Non alicer per Iouem. An non hic igírur pulcher
rimus eric noftrís prindpibus augendae duitads ter
mínus,cui cum tanta fueric,tantam regíonem triblJC
re decec,relíqua aucem dimiccere<: Q¡ísnam cenní•
nus<: Arbícror equidc,quoufctJ adauda cíuícas un:l
permaneat,eo ufctJ augendam eífe,no ultra.
Praecl~
re. H oc praecerea praeceprum cufl:odibus feruandu
mandabimus,uc necparua ciuicas,nec magna uídea
tur dfe,fed una acq; fufficiens. Acqui leuequid for
fan illis
pr~ápíemus.
Ec
iftud leuius prft<rea,cuius
in fuperioribus mencionem fcdmus, cu díceremus
oporrere Gue quis cultos ignauus nafcaruriad alios
miccere:liueex altjs probus,ad cuíl:odes ipfos cranC.
ferre.Inquo plane oftendereuolcbamus,quod &:a.::
Iiorum ciuium unumquenq; ad unum id opus dun
taxac ad quod nacura efi: aprus,ducere decec, uc
qu~f
que unum aliquod fuum opus cxercens,non ':1ula>
fed unus exiíl:ac,acq¡ ira duicas cota una fiac,no
~ul
cae. Eíl: hoc etíam illo mínus.Haudquaquam, o bo
ne uír Adimance,haec muIra ac magna, uc exifüma
rec alíquis,illis pr:ncípimus,fed leu_ía omnia
e~guá
que,G unum, ucdicí folet,magnumferuenc,
1~m,?
.
uero pro magno,íuffidés. Quid ííl:ud<:
E~uc~~On<.',
De cdue1ll•
inquam,&: erudíúonc. N a u bene eoucaa,u1n
m~"
ne.
derad euaferím,fadle omnia iíl:a dífcerncr, cum alía
quoccunq¡ nos ir} pr;rícnáa pr'1':termítámus,c.ü mu
lit11Jm