S~culum
Decimum
faxtum.
753
menta , verum etiam quaslibor: Principum
leges convellere , circa Miffam , Euchari–
füam, Sacramenta Baptifmi,
&
Prenitentire
nova dogmata cudere aufüm , Capitis Ec-
,
cleíi~
, imo etiam Concilii authoritatem ,
fine qua nullus re{laret Judex, 11bernm ho–
minis arbitrium ,
&
vota DE
0
faél:a irri..
tare , Hierarchiam Ecclefiafücam tollere ,
&
ruper ha:c, poíl: omnia
4.
jam annis ad–
hibita remedia , pejora femper contra Ec–
clefiam moliri &c. graviffimi oratione de–
rnoníl:ravit. Unde , quia Fridericus Saxo–
ni~
Dux ,
&
Eleél:or , aliíve eos articulas
non effe Lutheri dirceptabant , decretum
At1a.Wo,.-
eft
de eo
W
ormaüam evocando ; data eíl:
matrmf.~.
infoper ei fides publica ab Imperatore
&
Crnn;mtus,
p .
.
'b
~
l
...J'
"
,
•
rmc1p1 us , ea tamen ege adH1ta , ne
m
itinere concionaretur , aut typis quidquam
ulgaret ; red hac fyngraphce lege minime
_fervata Lutherus Erfordüe impie contra bo–
na
opera, do[trinámque Catholicam, con·
cione etiam typis excusa ' immaniter de–
damavit, nbi mirum id evenit, quod con–
donante Lmhero templum fübito tremere,
ruinámque minari creperit ,
&
Lutherus
auditores fugientes diabolico terriculamen–
to illufos fuiffe ' diceret ' quamvis eo pra:·
fagio íignificatum fuitTe , quid per hujus
hominis doél:rinam in Ecclefia
DEI
futu–
rum
fit ,
adíl:ruat hl.c Ulembergius ;
fiqni–
dem mox dircedente Luthero fed itio ibi–
dem in Ecclefiaíl:icos exorta
~
primitias fpi–
ritu
illius palam oíl:endit.
V ea
s inde
qu:iCt
triumphali curru inter plaufüs ab ar–
feclis
W
ormatiam Lutherus,
&
coram Cre–
fare,
&
Princ ipibus de duobus interroga..
tus : an libros
a
íe [cri ptos agnofcerct '
eósque revocare vellet? fa{fos eíl:, omnino
fuos effe ,
&
ternpus ad deliberandum de
iisdem approbandis, vel revocandis fibi
da–
ri
popofcit ; quod etíam ab Imperatore ni–
rni1
in perditllfimum hot;ninem clementia
ufo
impetravit ; cum fp eraretur' eum
er-–
rores revocaturnm ; interrogatus antem
iterum poíl:ridie ejus diei ,
num el'rores
fuos retraB:are vellec
?
apette ,
&
citra
h~íitationem
tandem reípondit :
fe
id mi.a
Lutbe,.i
nime faél:urum , nisi fcripturarum teíl:irno-
lr
¡minaci.i.
niis , aut evidenti ratione convifrus fuerit ;
nam neque Papa:, neque Conciliis ,
1
qua:,
velut ille , fa:pius ertaverunt ,
[e
creciere ,
fed
foli
verb'o
DEI,
quod unum
pro
legi–
titno Judice agnofceret ; &c. & quamvis
ab
Oratore Ca:fareo increparetur , <iuód
Concilia , ac pra:cipue Coníl:antienfe , in
qua refufcitati ejus errores damnati fuere ;
quódque
in
Germanía maxirnatrt obtinue–
tat venerationem , afpernatetur ,
&
füo
duntaxat [enfüi contra traditiones Patrum,
&
Ecclefüe confenfüm , imerpretadones S.
ScriptUta!
a
Conciliis propoíitas adha!reret;
nulla attamen ratióne , etiam rogatus , in
publicis ,
&
privatis dehinc conferentiis ab
itnpia fententia paífus eH:
fe
ditnoveri.
In ...
fpeél:a igitur ejus protervia Ca!far in· eum
fontentiam tulit manu
ptopria
fcriptam
,
in
qua poíl:quam profeífus fuiffet fe prenitere,
quod Lutherum tamdiu pertulerit , contra
eum ut notorium hrereticum feveritat::em
diíl:rfogi juffit ; declaravit quoque
fe
Reli-
gionem Catholicam , quam ab Imperato-
D4mnatHI'
ribus ,
&
Regíbus Pra:decefforibus fuis ac-
.d
c_4fare
per
ceperat, omnibus viribus,
&
fanguine de.
ediéfum.
fenfürum ; idcirco quamvis Lutherani inde
ira acceníi , Ca:faris gdl:a in vulgus tradu-
cere , ipsúmque contumeliis ,
&
diB:eriis
lacerare creperint , ne Ecdeíire advocati
nomen,
&
dignicatem prodere videretur,
eo cum falvo iterum conduél:u faceffere juf-
fo
EdiB:um Wormatire de communi Or-
dinum confenru e<lidit , vi cujus Lutherus
diabolus
a
c~rare
füb humana fpecie non
immerito vocatus ( videlicet non tantum,
Dia!Jolus
quod diabolicis furiis agitaretur '
ut hlc
vocatus
a/,
refert Ulembergius ,
fed
&
quia infamia
llll'Jperat().
r..
.
•
l b
"
&
f'e
,
cur
l
1oc1etat1s cum da:mone
a
orarat ,
d~-
mon in ejus cuculla ab lmperatore Maxi-
miliano vifüs fuerat) tanquam ha:reticus,
&
fchifmaticus,
ex
toto protcribebatur Im-
perio '
omné~que
eum recipere ' aut
pro~
tegere, librósve ejus retinere prohibeban...
tur &c. Verum antequam illud Ediétum
promulgaretur , Eleétoris juffu
a
fautoribus
fuis in itinere per homines larvatos abre ...
ptus ;
&
in arce Veíl:bergenfi
prope
Alíl:a-
dium munitiffima collocatus fuit fparso
fal-
so rumore, quafi
a
Catholicis violara
fide
publica imerceptus fuiffet, ita, ut populi
his artibus fübornati in Clerum arma fume-
rent.
In hac arce , quam Pathmum fuam
appcllabat latens
h~refiarcha,
Jonam Prre..
pofitumWittcmbergenfem Andrnam Caro·
loíl:adium, & Amsdorffium ad ha:refin tuen ..
datn adhortatus eíl: , varios quoque edidit:
libellos , quibns Príncipes, aliósve íibi co ...
hrerentes confortavit ; rcripfit prreterea
in
Miffem
lS
~a
fo litudine contra Conf-::ilionem ,
ac
r:onfi.!Ji;–
pra:cipue librum contra
Milfa
Sacrificiurn,
nem
ff
c,
&
MHfas privaras , ex inita noétu cum
ca-
"
6
"º'
11
'•
codxmone dífputatione; in
qu1
fuccubue-
rat' ad hoc adaétus ; unde ejus impulfü
Witternbergenfes Augufüniatü hrerefi jam-
jam
infeél:i , Miífam hoc anno abrogarunt,
<;:Úrnque magi;ios confcientia= a!íl:us ob geíl:a
fua perfemiret , impie füos cum confcien-
tia pugnandum edocuit : porro in pejora
deinceps lapfüs , íl:atuit folam fidem
[uffie
cere ad falutem, jejunia , preces ; vigilias,
&
ca:tera pietatis exercitia , ceu papiíl:ica;
&
Monachorum inventa docuit rejicienda,
habenásque magis , magísque laxando , níl
Íh
confcientia obligare, nis! quod ab Evan-
gelio pra:cipitur ; nec votum ligare ; nisl
de baptifmo rurcipiendo putavit.
~ocir-
ca hoc tempore libellum contra vota mo-
ñaíl:icá ,
&
crelibatum fcripfit , tótque vo•
ci
fu~
obrequentes reperit Clericos , quod
pra:ter Saxones ob mores corruptiffimos
hrerefiarcham paffim fecutos ; etiam
ih
aliis
e
l ;l
-1~·..:..
O
.
p
.
·¡
s
fZtOil<JJmJ
erman1re
rovmc1
s
acerdotes facrilegum
é5
caffitih
concubinatum conjugii fp€cie amplexi
fue-
tem
di-
"
rint ;
GÚmquet
Albertus ... Archi -
Epi~copus
minnt6
Mo~un~