1000001230

Promptuarii Sacri

Pars Q!!arta.

n4/¡

Omnes omnino in

hoc

in terras defccnfu cxpen·

dit thefauros: quicquid enim , inquit , in

divini~at~s

thcíauro pietatis inventum

e{!'

t?tum in ut.erE> v.1rg1-

11is efl aggeflum . Agcdum , qu1s ell , qui ncfc1at ,

pietatem

¡niíericordiam cas cíle virtutcs adaugen·

tes foprcmz majcílatis gloriam? Suprarnodum in !um·

rnam noílram utifitatem in pra:fepio hinc inde íefc

verrcns lingulari quodam lumine fplcndens relucebat

Divinitas Chriíli , quod conliderans Divus Thomas

de Villa· Nova ajebat:

Tu Domine jacts

llf

prdlfepio

11t

nos fedeamus

gloridl,

(:J

honoris throno, tu brutiJ

41nimalib11s af[oclaris ut nos Angeficls inferamur cuneiI

Jn hoc Dcus vcl maxime fuam collocat gloriam ,

h11miles nimirum exaltando:

Fecit potentiam in bra–

rbio fuo, difptr/it fuPerlm mente cordis ful, depofuit

potentes de fede,

t>•aft~vit

humiles

non cnim

fo.

lum de linu z:terni Patris in fetidum hoc ftabulum dc–

ícendendo de profundiffimo inferni barathro homillcm

eruit · fed cundcm quoque ad dcxtcram a:temi Pa·

rris í1;i co!locavit:

S11fr1tnt tle pulvere egem1m,

<:t

ftercore efevat pauperetn

ut fedeat ctim principibus

¡ro,,,_ •• ;.,

(oliumgloridl teneat.

Sanétus Maximus quoquc ait

N°•üv.

Hodlt h•bitator ca:li

vtnil

adterras,

11t

terrarum iwcofas

evocaret adca:los.

boc

Prin~ipum

hujus mundi ma–

jellas apparet,

potencia , quando videlicet de vili

abjeíl:aque vita: condit ione ad fomma qua:quc hono-

1um

ac munerum qucmpiam cvchunt falligia , !er·

vorumque fuorum ubique utilitatibus,

émolumen·

tis gra1iose , occ non honorilice profpiciunt , hac

ta·

men fervata

l~ge,

ut horum promotio nullum pror–

fus {

uae qua authoritati , quá dignitati ,

potentiae

affcrat detrimentum : afi alía prorfus en

ta~io

, qua

ChriClus nos exaltavit, hic enim aes exaltare,

ul–

tra quam credi valeac, evehere defiderans, fe ipfum

ad ima qua:que dep:imit, nullo prorfus propriz

relli–

mationis , honoris aut potentiae habito refpeélu

;

il·

lud cll , quod hodie canit Ecclefia

PthTJulus faélu1

e/l nobis

voluit efte fer vus ,

quali mancipium no–

firam;

undc fanétus Thomas de Villa·Nova ad in–

fantem hunc divinum fe convertcns cxclamat:

M~um

\"¡:~~~:

...

tua paupert111 parrimonlurn

~fl,

é1

nua

'llirtu1 infirmi–

tni

tua

(:J

mea efl fapftntia infantla rua, mcum

efl

11-

#Ílm

tju~dpro

meptiti dign<rtl}J es.

Ecce ha: annibilacio–

ues hi conremptus, quos elegit, quia voluit íeu pro–

pri~

fuae voluntatis motivo, apta gloria:

foz

fueruot

1nílrumcnra.

Gloria in altljfimis Dto:

Notiffi'mum ell illlld

Moylis canticum , quoddum maris rubri mirabili·

ter cvalilfet pericula , Dei praedicans magnalia ceci-

i::""'l"l.:.

nit , inquiens

l>eus meta,

glorificaba ttlm

Glo–

riam Dei hic particulariter incendeba t Moyfcs fpirito.

quaf1 propherico pra:lignificare: clarii'ls id apparet

verfione pra:fentis textul, quam ex lingua Hebraica

adducit O leallcr :

Glorifir4bo eum

;

Tuguri11m faciam

;

quali pra:dicare volui!fct , quod gloria qua

Pa–

cer reternus unigenitum l'uum filium glorificaturusef–

íet in rempore hoc in tugurio, llab;1Jo íeu caverna Be·

1hldiemirica, in qua

na{ci

debebat, glori0fom omni–

no fomptura dfcc i11icium: 111 quem quoquc íenfum

Hebra:us Vates, de cujus fürpe carnem Salvaror af–

fumpferat , ad retcrnum Patrem converíus , locurus

l'[,::,,.60. ,.

fuiffc videtur, dum ait:

In perr4 exnlta/li me

Prae–

fepe cnim, in quo natus efi Salvator, crat ípelunca

qu:Edam incifa faxo muris Bechlemicisconrigua; nunc

ad '.em ;

~is

qua:fo priufquam reternus Dei filius in

bocee rtigurium defcendic , eundcm agnovit? omncs

quotquot tena capiebat homincs , paucis cxcepcis ,

nonne falfo limulachrorum culcui eranc addiéli, ido–

lorumque culcores

at poílquam in hoc llabulo huic

mundo natus cíl Salvator , ccce cceli quafi reíeran–

tur, totique terrarum orbi intonant:

Gloria in alt

if!i–

mls Veo;

tune mox Magi ab Oricntevenerum ad ado–

randum Dominum , faciendaque promulgauda:

110 •·

va: Jegis Evangelica: fauíla initia Plalmiíla Da,vid di-

Pfüm. ,6,,1.

xir

Satlabor cum

appa~uerit

gloria tua

Qua: qua:.:'.

h~c

gloria , qua !aoandum fe David hoc in loco

pre:dixit

Alia

q~1a:dam

incerpretatio tempus hujus

fotietatis nota!fc

v1de~ur.,

qua: legic :

Cum angufliaÓi·

111

imttge tua;

tune nim1rum , quan<lo l)cus immen–

fus ,

cxcelfus, puer parv_ulus faaus, laceras quo–

que fafcias

jnter~ringcretu~

mfantulus. Vidcbacur ali

qu311do

Moyfi

ap1cem fe dJV1norum favorum auigi!fc

q~aex

confidentia hanc diYinz majel!atl porrexit fup·

phcam;

Si inven/ gr11t/4m in cowfpeélu t110, of/rwdt mi·

E d'

facmn tuam

o/lende mihi glorlt1m tu11m

;

hoc au-

"" ·

11 • 11 •

t~m ret~lit

reíponfum :

Ego oflendam omne btnum

t1b1 :

quo ha:c gloria confifiebat, qua: illud ipfum

erat .' quod dicere:

Omn1 bonum

Gloria enim lic

l11Pftl,1u.

dcfinitur:

Status tmnium óonorum aggrtgatio11e perft·

él':'-s; .Erre eft_locus apud me; (:; ftabis fupr4 petram

'lJtdtbis .Pofler1ora mtti

Divus Auguílinus inquit ,

quódqu1dem DcusMoyli divinam e!fentiam oculoin-

tucndam corporeo negaverit , fed loco ejus in fpiri-

tu.

~undem.

vidercfecerit verbidivini lncarnationem ,

f~d1cet

umonem verbi cum narura humaria ·

Facies

t)us tft, inprinciploerat verbum, poflerior11 ejus funt,

wrbum caro faélum,

inquit Augullinus

ptandum

tam.enefi vilionemhancgloriolillimam Moyli faélam:

lnforaminep1trdl.

(

Utdiíl:umell,) pro quofan&us

~ug.u!linus

legir:

In fpefunca pctrdl,

ac proinde ho-

~1e

pra:íepio fcu fpelunca Bethlchemitica plufquam

in.ullo unquam alío loco'gloriam Dei manifefiatam ho-

m11i1bus non abs re dici potefi. Unum hoc inter cce-

tera admiracione dignum eíl ,

obum totius Oricncis

ditiffimorum fac.ile

prin~ipem

, prae ca:teris potcn-

tem, pollhac filns , bonifque omnibus cxucum

vel-

lcre nudum , tamcn non medios, ut anth

int~r,íer-

vos

!Cd

_fa:ci~um

in ncrquilinium fe recepicfe:

Sedtt

(Divos inqu1t Chryfoílomus, )

in /11rcore, expeélar

H'om. 4 .dc

(ufcl1anum de terr4 inoptm

de f/ercor1 ,,;genum

l'miarch.

pauperem.

Pra:vidit abfqlle ílubio retrrnumDei filium

Jobo.

hoc in llabulo , fretidoquc fcetentium pecudum crga-

ílabulo nalcicurum proredemptione generis bumani ,

ac proinde lummam gloriam eam a:llimavit, ad in

tempore nafcicuri Rcdemptoris imitationem ejufmodi

curpis fierquilinii participare fcetottm . lngeniciilli-

ma c

¡u.anto p

lus .in

ment~~ conlid~randa

vcnit, hzc

t;;~r;

•

.te

m1h1

v1de1.ur

D1v1 Fulgcnt11obfervat10. Archclaus, in·

~uit

tacus Pacer, regio nacus ( fi in Palatio, rererni

Deffummi Regis filiusin vili abjcíl:oque ílabulo;

ill~

pretiofiffimis itidemque fubtiliffimis, hic econtra Jacc-

ril, omnemque cgcílarem prre fe fercntibus involutus

ell f¡jfciis; nihilominus iíle contempitur, hic honora-

tur;

Ille,

inquit D.Fulgentius,

Magis nullatenui

no–

minnttir

iffc inventus fupplicittr 11doratur

omnino

fpernltur, primoienitus

Regís,

primogenitus'1onM«·

11!'

muneribus p aupercultemulitris.

Div~s

infuper notat

Ghryfoftomus, quod quamdiu Dei filiusinca:loextra

hypoílalim moracus efi,

paucis agnitus

adoratus

fuerit , minufque quam pollquam in .abjclli!Iimam

hanc hodiefpeluncam defcendit.

Dei filiu1in c<elo erar

non ndorabatur, in tnr4m defcendit,

ndoratur :

ubi enim prima fupplex ei

laca e!I a<ioratio, nifi inBe-

rhlehem itico hoc pra:fepio , quando devotiílimi Re·

ges

procidmtes 11dort1wrun1 eum;

Prreterea non fine

magno divina: providencia: myílerio fallum ell, mul-

cumque ad diviaz hodie gloria: manifellatre adfcrr di-

gnitatis , quod eodem in cempore , quo Chrifius na-

tus eíl, tmius terrarum orbis Ca:íari Auguíloex toto

nondum fubjelb, ut Oivus obrervat Ambrolius, cjuf-

dcm Ca:faris mandato indif'c11

lit

defcriptio:

Nafcuu-

ro Domino defcriblturmundus, (

inq11it Glo!fa, )

quia

illt 4pparebat

i1l

C4rnt, qui eleélos fuos atlfcribertt

teternitttte.

Saníl:us Bonaventura ad prrefrns propofi·

tum banc

ngelici Prophecre trahit pra:diélioncm ;

Propter Syon non tactbo,

<:t

prop!tr

erufnlem non q11ie-

fcam donecegrtdiatur, l/t fplendor1ufius

~;u1;

Splentlor

Patris,

inquit citatus Dollor ,

hriftus

efl

jicut enim

jpfendor Solis TJel ig11is o(lendit charlt111em,/ic filius pa1tr-

nam In mundo mnjef/4ttm

;

idem in ha:c Pfalmi ver·

A fu"'mo ca:lo egrejfio cjus

fcribic : E g

re/{u1

eft

t1uttm ad darificawtfdm ditJ1nn"1 mn.ir/latrm .

fum-

ma per Nacivitatem Chrilli inferni Tyrannus debella-

tur, curpis idolorum abrogatur cultus; íumma autcm

Dei gloria in hoc eluxit contra eundem idolorum cul-

turo debilibus pror!i1s prrevalere inllrumencis non

alicer ac mu!cis l'lftls ell , ur fupcrbiffimum earun-

dem punlturis vinccrer Pharaonem

Similiter non

minus eadem ín hoc manifcílatur gloria, quod hodic

natus Salvator mundi in flabulo pauper, nudus&: ab7c-

étus del itefcens, dclonginquis terrarum partibus Rc-

ges ad fe cogat quafi , coronatafquc coram fe ad ado–

randum incli11are faciat cervices ,

tremere Íaciat

mundi potentes, Angelorumq11c úbi cxcrcitus deferre

vclic