I
Promptuarii Sacri Pars Tertia.
Agitur
de
Herodis trillitia
,
an fcilicet illa
vera an fiél:a fuerit, nec non de
fu
ppliciis,
quibus ídem Herodes deinceps
a
Deo pu·
nitusfuit .
DISCURSUS SEPTJMUS.
Et contrij/lftus eft Rex
,
propttrju1jurandumnoluit
eam contrif/art, fed mijfofpiculatore,
pr~etplt afferricaputeju1.
Marcic.6.
1
FAmofum valdé eíl dubium, quo Cacri Expoíito·
res inrcr fe difquirunr, an trillitia quam pofl la–
tam mortis fanlti J,oannis fenteotiam incetluofus Rex
prz fe talir, limulara fuerit • an vera . Et quidem
ex
fidei magiílerio latis contlat , quod
metuebar]oanntm
{ciens eum vlrumjuj/um
<:J
fanllutn
,
&
audito eo multa
faclebat
,
tf:J
/lbtnttr eum audiebat
.
Ubi Lucas Bur–
genlis ait;
Multa, 11011omnia; Nonefl cur fibi p/.,cea11t,
quimu/tlsfanls confliJs obediunt
,
donet fe infolidum Dt•
T
1 addicert
,
<:J
fubjicere t/idicerint
.
Salmeron docer ,
.... tr•·•
'multosquidem ob pra:citata facrzScripcurz verba exi–
fiimare , Herodem ex fzpe aufcultata Baptiíla: prz–
dicatione , egreg;oslibi frultus comparaífe,
có
quód
multas puellas inopes honeílé dotarit , variorum quo–
que incarcerat<1rum deb1ta pecunia fua diluerir , alios
quoque
t!
carccribus fub fpecmendarioni's fecurnrz di–
miferit , aliaque pictatis opera in diverfis occafionibus
cxercuerit
:
Verum quia non omnia
,
qu~
illi fuggerebat
fecit
,
adC4dem viri fa1Z8i proceffit
,
qui enim defm In
uno
,
falluseft omnium reus
,
quia enim ve/ inunohoc de
11bj1cienda adulterafratris viventis uxore non paruit
,
merltum ne frullum bonorum
operu~mljit
ldem Lucas
Burgenfis in Cap.1
+·S.
Manhzi fe bit :
Colebat
,
re·
vertbarur, metuebat, non formidine
i
'!Jita
,
fed '!Jofun·
tarlaobfervantla.
lmóa prima hora qua innocentem
Bapritlam in carcere'm cenjecit , mortc illum
é
medio
tollere quidem decreverat , nili populi feditioncm ti·
muilTet , unde Scriptura dicit , quod
Vol:n1 Jflumocci–
d ere
,
t/muit populum, quiaficur prophetameum habt–
·bant
.
Albercus Magnus quoque fic fnibit :
Timorefl
mu11danu1
,
noncorrexit culpam conceptam
,
fed potlus
machlnlftustft cnufam
,
qu,e videretur opportuna adfe1-
/u1 p erpetrandum
,
timar autem Dei corripit c11/p11m
.
Czterum ut ídem Lucas Burgenlis fcribit , quia car–
cer cui fanltus Przcurfor inclufus erat , aulz Hero–
dianz vicinus erar ; ideo ejus pr.edicationem hac oc·
calione frequentius audi vit '
&
quia
a
familiari.oribus
fcrvis fuis , quibus incarcerati cuílodiacommil'Jlaerat,
de r igoribus & autleritatc vitz S. Joannis fa:pius audi–
verat ,
ideo Evangelitla ait
:
ScienI eum '!Jirum ju':.
flum
,
rf:J
fdn8um
,
ipfajam experientia
,
IJUod.priur
fama pub/tc11i11tellextrat
,
cuf/oáiebatrum, conferoabat,
tuebatur a6 infid1is Herotliadis
;
Er ideo licet mortem
ejus non adco Cerio voluerit , actamcn
non dimittebat
ftberum
,
ut hoc modou><oris iritm paulatim leniret
,
aut
falttm faclnus impedirtt
.
Quód
li
veróquzras , cur
tandem in adeo execrabilem fenrentiz feralis excelTum
proruperit
?
RefpondetCa:farius verba illa:
A.udito e~
Ho.dcW<<·
m11/ta facieb11t
,
accuratiu1 pondcrans, aft
:
Str:pema–
/16onis obtempeYant
,
&
hoc quamdiu
tÍI
placlta
pr~di
cant
,
quorum -vitia
Ji
ptt c0Yreptio11em durius tetigerlnt,
qulcquld ibi nmlcitite prius fuit
,
totum d!/Jolvltur
,
tf:J
amor In od/um '!Jtrtllllr
.
Ex alía
vero
parte rritlitiam
ejus liltam fuilTe ex co argumento haud ob(curé colli–
gitur , quod Chriílus qui
fciebat quid efftt in homl11e
,
e11m vulpem cognominarit ,
d~~ ~it
Dicite '!Jufpi
¡¡.
/¡ ,
pcr quod e11m de numero fu1lse 1llorum faris inli–
nuat ,
qui '1Jt1tiu11t ad 'IJOs in 'IJe/limentiJ ovium
,
in·
t rinfecus nutem {tmt lupi rapares
.
Dionylius Car–
rhulianus hac de re !\une
in
modum difcurrit:
Simttla'!Jlt
ft Rex contri/Inri
,
111populus haberet eum excufatum de
mort:]oannir
,
cum tamen gaudrrrt in corde
,
id quod
adduáis in medium aliquor rationibus probar . Primo
quidem , quia Sp1ritus íanltus , qui ípiritus eíl veri–
tatis in
fan~o
M;,nha:o dicit , impium hunc Regem
jam antca quidem Joanni nccem inferre decrevilTe
id tamcn ob cimorcm populi hafü:nns fuiífe dilatum '
Secundo , quia certum
c!l: ,
qnod jusjurandum
a
fe
fallum , utpotc! fumme iniquum obíervare minime
tcncbatur , quia
Jurmnentum non t/i vtnculum inl9ut–
tatis
.
Tercio , quia non e[t verifimile quod in unius
falcatiunculz przm1um dimidio regni fui , quod ma–
joricumambitione , quam vir aliquis dominandi av i–
diffimus poffidebat , ex vi fall:i juramenti fuHTct pri-
vandus , multo igitur minus ,
inquit Cartbufianns ,
obligaruscrat viro adeo innocenti
&
fanllocap41t am–
putare . Vcrilm enimveró aliorum quoque intcrpre-
tum hac de
re:
tetlimonia._ audiamus . G loífa igitur in
primis ait
:
Ad hoc forte
j~
,
ut occa/ionem partrtt
1 M
'1"ª
v11leretur ftretreinv1tus
,
quod faciebat jpo11td11eus
¡~¡.¡.j~Yd'.
4
'
Sanl\us Hieronymus ita fcrib1t :
D1ffim11l•t enim arri1
fu~
malitlam arti{t>< homicida
,
cumtriflitlam i11facie
•
'<!t
l~tillam
habeYtt in carde, ideo'Oulpis efl
.i
Dominoap-
pellatus
.
Sanllus Ambroíius quoquc fcribit
:
.f!.1<od
dlclt
,
contrrflatus eft
,
non piznitentia Reg1s
,
fed con·
Li.1.dcVit1
f
uetudo
fenten11~
,
utqul ge(frant impia
,
ipfi pro/ria
confeffiont fe damnent
.
Saridus H 1eronymusa fanlto
Thoma Aquinare in Catena citacus , objeltion1 qua::
ad~u~i ~terat
, ni,mirum quod facra Scriptura per(pi·
cuemm1s d 1car :
Comrr/latusefl Rex
,
ita reípondet
:
Confuetudmis Scripturnrum
t/I
,
ut opinionim multorum
jicnarrtt H1jloricus
,
quomodo eo umpcre ab homm1bu1
crtdeb11tur
,
/icut
J
o(,ph ab zpfa quoque Mart4 appella–
tur PattrJ efti
,
1taf:t nrmc Herodrs d1ci1ur contrij/atus
,
quia boc dfcumbcntts p tttnbant
.
Caje1?.nus iti1k1n
huic
opi~ioni
Cubícnbit , dum opinatur quoJ Herodes
quoque le przdicationem joannis cum devorione au–
fcultare , cxterius finxcrir :
Hi a8u1 '!Jirwrum
,
qui
narrantur de Htrode
,
intelligendi funt fi8i
,
j11xt4
'!Jtrbum Domim appellantlseum 1JU{prm
,
&
juxta ttf/1-
monlum Matthtei
1
i ·
quod Herodes 1Jolr11s ocC1dere Jo–
annem
,
t1mebat populum
.
Vernnramell Janlenius
mediam ingrediens viam dicit eum audita perit1one fal–
tamcis de amputando Joannis capite , in reíolutione
fua ancipitem bzlilTe
&
ambiguum , íciebat cnim ip·
fum
Prophetam innocentem ,
&
in vitz fanl\irate
&;
perfelli?nc cminentilnmum elTe ; fciebat etiam quod
li in pe!ltmz illis
f~minz
po!lulationem condefcenderct,·
magnamiibi apud omncs
&
lingulo3conciliaturns eífet
invi~iam
, quamvis in interiori cordis linu mors Bapci–
fize1 grata.& acccpra extiterit , eó quod per illam (pi–
na~
quam.1pl'ius afpellu in ocullsfempcr gercbar , libi
penitus-.e~1meret
: Sanllusta men
J
oannes Chryfofio-
mosfcnb1t:
Cur 1g1turcontri/latur; quia'IJ1delicet ta/Is
Hom.
"o.inrts virtus e/I, ut nequametinm homlntsnon
(:J
admiren-
l>tan.
tur ipfam
,
&
laude11t
.
2
P1op1erjusjurdtláumnoluit eam contriflare
.
Q!!_od
fi quis c.uriosc! inquirat , cur Herodes promiffionem
fuam
a
principio juramento ratificare
&
corroborare
volucrit ,
&
ju1'vit illi
?
Reípondetur id eum fecif–
íe , nehaberctur fufpellus quafi fidem datam more
fuo pauló poll irritaturus eífot , cujus enim limulatio–
nes , .lilti<?nes '. &
~olí
omnibus nimis manifelli erant ,
a~pro1~1de1u~av1t
;
¡uramcnt~m
enim apud Judzosin–
v.olabtle& mfumma vcneratrone erat
;
quamvis ex
alia parre Rex adeó ignorans non erar , ut fe tali
juramento in hac materia jnrata minime adfiringi non
agnofccret , nam ut omnibus conllat
ad hoc ut ju–
ramentum vim habeatobligandi, hafcet;es condiciones
habeatoporret , fcilicet veritatem , judicium,
&
ju–
ílitia~
.
Ho~
autem juramentum in primis prima
cond1t1one , id eíl , verirare carebat ;
!'¡
eque enim
Rex adco ílultus crat , ut pro una faltatiuncula dimi·
dio regni fui
fe
privare voluilTe credendus lit, fed quic•
quiddixit '.
ex~gge!ationis
caufa d illum fuit , abfque
eo q11od fcrra c1us 1d facicndi concurreret inrentio .
Unde Andreas Creten/isait :
Sipetiijfet, uta rtgn•
excederet
,
quomodoeffet executus
,
quod ei jurn'!Jerat
?
SI etiam lmptrajfet
,
ut matri e/foderentur ocu/J
,
ve/ut
omnino ratderet ab eju1 confuetudine
,
implevi/Jet ne
quod pet11Jijfu
?
Cu1 Hugo Cardinalis confenrit di–
cens :
Non enim hoc lmple8tt de ttlit¡uo 11mato filio
wl
conf"'!gulneo
·
E~
quo haud obfcure colligi poruit ,
quod1uramentu~
1tlud mendax efser , eó quod lingua
cordi~on.c?nfent1ret.
Defuir etiamfecunda conditio ,
id etl,
JU~~c1um;
liquidem quznam excogirari polfet..ma–
jor ílulmra, quam prouniusleviculz mulieris falratiun–
cula promittercquicquid petulans ejufmodi fcemina pof–
fct petere , tamctfi ctlam fceptrum
&
diadema regium
pollu-