L I
LINGUA. Triplici
fcnfu
Lin~ua
accipi {olet .
r.
pro loquelz organo •
2.
pro vernaculo cujuslibet rc–
gionis idiomate • 3• pro bonis, impiifve fecmonibus .
Jra lingua dolofa , Jingua
meodu ,
liogua fallax di·
citur • De
lin~ua,
ut idioma fignificat, plura difpu·
tanr. •· U rrum primzva Jingua li>eum authorem ha·
Pc:ac, Adamo lnfufa ; an ipfum Adamum •
~·
Adhuc:
ne illa perfeverec. 3· Quz Iic .
Prophani (a), quos [ibrí Santl:i,
&
Creacionis hi·
lloria latebanc , credidere , mor.ules in variis terrz
plagis ,
&
ex Aumo, non fecus ac cztera animalia,
cafu produllos , vocibus,
&
cognitionibus caruitfe;
inde primum
neceffiuce ,
potlea ucilicate dué"tos, fa–
nos quofdam ,
&
voces
excogiuífe,
quibus inviccm
fenfa communicarcnt
¡
bine
onam
Jingnarum diver·
fint~m
,
cum e:t: feorfum inventa: fuerinc nullo vcl
vinculo,~
ve! commercio earum jnvemoribus invicem
frederati.s ...
Qua: ramen de hominis origine novimus , -amnem
:~.uferunt
dubiundi rationem , cum hominem a Deo
t>crldlum , fcrmone
pr~ditum,
doctam,.
.lea
primus
1Jie
horno
vÍ lC
creatu.s , Deo refpondec, uxorem allo–
quitur, ani malia propriis nominibus donar. IJem idio·
ma ab illius polleris ufque ad diluvium ,
&
a
dilu–
vio u{que ad Babdis confuúonem fervatum
e!l ...
Vi–
de
Babtl.
~11
ea confuGo contigerir) acriter difcepu tur.
u–
t rum fcilicec mortalibus proprii idiomatis oblivionem
Deus induccns, novas cuique linguas infpiraverit : an
eorum mentibus ciliginem qu:1 mdam ofiUndens , va–
rias prioris linguz diale(lnS cuique induxeric, ex quo
contigerir , ut prim:t!vus fermo , jn quibufdam fami-
1iis incorruptus , aliis illico extraneus fierct ;
uti
&
prioris lingua: dialt:éli , ab illius puritarem lervami–
b\ls , barbara:,
&
incognir~
h;¡berentur : an denique
diflidium inter homines Deo perminente , illi
invi–
cem recedentes liogux muc:uionem invexerint ,
lon–
ga
locorum difla nua ,
&
commercii def,ellu enuui–
tam. Singulis hifce fentcntiis fui favem patroni, uti
ex
innumeris ea de re impreflis Libris .apparet (
b ) •
Qp:e
a
Deo
primo
homini lingua indita
efl,
eam
prorfus periiffe , nullaque illius velligia fupereffe vo–
Junt quidam Eruditi . Alii quafdam illius lacinias in
Hebraica., c:r.tenfque O riemalibus adhuc fervari con–
tendum : nullum tamen effe monumenmm , in quo
pura legarur, nullamque gentem
pofi
Babelis confu–
flonem ea
m
fibi vernaculam confervaffe. Alii Hebrai–
cam
eam
efl'e cucnmr , alii Chaldaica·m, Syriacam ,
ArJ.bicam , aliafve , uti Armenam, Perlicam, Sini–
cam , T euronicam &c.
N
u!la denique gens efl , quz
prim:evl! lingua: honorcm fuz non tribuat.
Co
mmunior opi nio ferr, prim:rvam linguam in fa–
miliis
quibuf.l.tmturris :rdificat:c , vel falrem fuper·
b1~e
&
perduellionis communis crimine vacms perfe–
veraffe • Hzc vero fors H ebero , patri P haleg ,
&
.Abrahami avo tribuitur, qua: de.inde apud illius pofie–
ros duraveric •
H.-u
nmen fentencia piures patitur
rl1fficulrates, quas vide ad vocem
H:btr .
Copia tamen
vocum , quibus- etymologiz nominu1n prifcorum homi–
num, reg1onum , fluviorum, Numinum, rerum nem-
h~n;~Íiicil~~~:~n!(f:r~~~je~d~~:;;
';
r¡.~~~ ~~~~
0
p
0
1~~~~·
.e1ymologias Arab1ca, Syriaca ., Chaldza ,
&
:tliquor
allz fuppcdaent , non Jamen adeo frequemes ,
natu·
ralefque ,
ut
fiebuica .
S;ep~
etiam in commodioribus
de6ciunt.
ChaiJ:u
denique, Syriaca ,
&
A
u bica
ve~
luti
61i~e ,
&
propagine! Hebraici idiomatis habentur:
t¡u:r:que pro iis _prgumenta proferemur, nihil H ebrai·
L 1
S99
cz
offioient, quin potius ejus caufam firmabunc.
An homini peculiaris •lit quidam datus a natun.
fermo , quomodo
&
doceme natura cantare datum
eO: avibus, flridere animantibus ca:ceris
~
nullus noo
canis
J:unt,
nullus non cquus hinoir , ululat lupus,
rudit alinus , nullo alio quam natura: inflinétu ,
ita
etiam crociunt corvorum
fin~uli
, raucum edum fo·
num columbz ,
&
avium quOdcUoque genus
pro
luo
J~az~~~itte~o&e1ofi~ii~~{l~un~~o~~~~a~~~~~~~~~~~~~~~~~
par efi ut repucemus; fermonem, ínquam, nullis non
hominibus notum , quo facile ame diluvium omnes
utebantur. ha enim natura compararum videmus, ut
dolemes ex zquo gemant omnes
¡
cum rflringuntur
gaudio, la:tos cxprimant d arnore.s; cum íra incendun--'
lllr, al
tu
m minicemur
&
.clamenc • l nfita b;ec
a
na–
tura omnibus , communia fingulis; cur igicur non unus
incffet omnibus fermo , cur non omnes cenfercnlllr
in unam
&
e:andem linguam,
j.
e. Adamioam
conven~
turi, nili inlitas a natura jdeas five nociones mutaret
vel fuftbcaret varia pro vario locorum
fitu
educati>J
&
habitudo, jam inde
a
teneris unguiculis in!lituta?
In ea, qua tenebantur •Veteres, ignoratione fince–
rz
de mundo creaw hifloria:, hanc Gbi formaruntin
mente idcam, íub fehci illo Saturni rcgno , non
ha–
mines
tantum , fed
&
brma qu;e_cuncjue animantia
terreflria , aerea
&
aquatica
>
communis Jingua: fo·
cierate conjunlla fu iífe
(e) •
Addebam , homines,
quanta tenerentur, felicitatem non plane imelligen·
~~~'rt~~ica
3
c~
1
~,g~~~~i~~~~r~aj~[;~~ ~~fe
3
:J:~lo"~nC:~~t
1
e~:
uc
qua pra!rogativa donatus eflet anguis , qui novam
f.ibi quorannis inJucerct juventam, .exuu cum veteri.:
bus exuviis feneétme • eadem homines non frueren–
tur . Offe
nfus hifceSaturnus, non folum poflulatis
acquiefccre
recuf.wit , fed
&
ingratos punivit,
mul~
tans comm
uni jlla linpuz focierate, qua limul junge·
banmr • Confufionem injecit in hominum fermones,
ex quo
;:ad
.mutua
m
ft!parationem coaéli funt .
Reputarunt alii ( dJ cafu vel natura fa(lu m eífe ,
uc
variis in Jocis ederencur homines
&
a01mancia di–
veríi generis
¡
quz autem vitam ilhs dederunt , h:rc
etiam j ndidirfc certos variatofque Jonos pro varii.s ex–
primendis pal1ionibus, gaudii, doloris, admirationis,
deúderii . J'um vero utilirate
vel
neceffirate induétos
mortales ,
ut
cen as quafJam procuJerent voces
&
phrafesJ ad delignandas res extra le palitas, quarum
jndigebaot : nonnifi aurem per fummam demenr•am
repuuri .porfe credebant ab uno aliquo feu principe
feu mngillro indita fuiffe rebus omnibus nomin9., at–
que intinuatum cen um fermonis genus monalibus .
Lucretius lib.
5•
v. J04o.
Purart aUqunn
tune
nomintt
diftribuiffe
Rtbu1,
ét
inde homilt!l didr'cij[e vocabula primrr ,
Dc(ipcre eft ...... .
Natura efl , quz confufos fonos dedit
¡
ad cerros
redigere verborum artículos coegic neceflicas .
,Ac vnrio1
lingtttf:
fonittu,natura f ub!git
]ttiucre ,
é:t
ulilitns
expf?ffit
nomina
raum .
Affirmac VitrUYÍUs , Arcbiteé't. lib.
2.
c.
r.
primos
Wos mortales bellui no ritu terrz fpeluncas coluiffe,
uc fermonis nullo
indi~erent
ufu , quo alii aliis inti–
mes animi conceptus ClCprimerem ; ireratis fignis
&
maJe coocepds vocibus id prznabant
¡
quam autem
affuetudinem formarum,
m
eandem rem limili fem–
per exprimerem fono, id effeciffe, ur certum quod–
dam fermunis ac idiomatis fytlema digererccur.
Pfammetbicus
Rex
/Egypti (e), pe:rfuafus terram
fpon-
e
& )
Diodor. Sicul. lib..
2.
Bibliorh. Locte:t. lib. 1·
f ,
101:7. &c. Vi troJ, lib. 1· de arcbi1cQ. cap.
1.
Horat· Satp.
l.
1,
Scrm. 1·
v.
99
c.cero hb.
•.
d~
lnvenliooe.
( b) V¡Je
Prole~·.
\lahon. Ou l"in.' Fullcn , T hom;flin Mt'lhod S1ud.
& .
Liten~
Thco!og. Holland.
&
refponlione',
a
c.
'•de:
&
aoAr.
ct•lf.-r1.
de hae re
1n
nol1r. Col!
e
(t.
D1IT~rr.
&
Przf.u . Edu. Pau(,
(e)
l"'.a1o
in
l"ol11
Phtlo rtc Con
fu(.
llng pag.
po.
e
d) Horat.
SHyr.
lib.
1.
Saryr. ;. , ,
9~·
1oo.
D1oior.
Sjcul.
lib.
J,
Ce )
Hcrod.
lib. a.
u
p. l ·