1000000373

470 / 796

298 D I
fir:num e(l i.nfuper , ftf¡llidem Veríuci conOet , quod
ah exa.d!fl•.mis _POhde~is aerjs indj~~~rl_hus expe_ri.Jlleo–
~;~is piurums JlfOb:uum ell , 100. tcJl!Cot pt:rocu al·
t urn aerem , 37· IJners & fcmi~ deprimére mercurium
in fiflula inferiot'li ore npena , & fuperiori oc:cluf<~,
eondem vero mercurium ~d 28 .. 'd.,.ttitis & femis fu–
{pendi in 'locts ad libellá m maris·cpnfiitu tis ¡ demon–
fl:ratum L"fi, inquani ,' hi!'ce admiílis hyporhefibus ae–
rem terr~ .globo aflüfum norf•elev'ari nifi duabus leu–
.cis & 6o. penicis , conrra dogma jUud Philofopho–
:rum , flac uentium ultra 86ooo.~leu~carufn lunam intcr
& terram ddlaotire. , quod cotum fpacium abaerepon·
der..e .fuo terrao; incumbeote oppleri" ct::nfent .
Concipiamu¡ igittl-r. re ¡pra pondere fuo non defii–
tqi aerer~t, tOttirnq,utt. in aquas JiqUefcere ¡ quanta vis
aquarum , rogo (aT? li vero nihil ha6et pooderis ¡
ur quid ex pondere: advet\fu' univerfale diluvium de·
ducatur argumentum ? Pondus equid6m aeris , quan–
tum capio , riihil cll aliud , quarn nifus recedendi :t
centre fui motus , quo airon terr:1m w rquewr ; pon·
dus v-ero ·corporum in /acre ex aeris ípfa prellione re·
petituF ¡ eremic enim áer corpora s ·quod fci licer e
·Gerh rd Wo fui morus r~cedere adnir~t'u , regcrit illa
in rerr:arn depellitque , \~a lidius imbecillíMque juxca
;¡G cOFpora (olidiora fu m , crafiiora, magifque lcrrc–
fl 1 -vel fubtilia magis, pon s pervi:l &aerea . H a-e
aur-e1n omnia aliena funt a qmdl ione de univcrfalt
dilu\ifo¡ nec hifce reddimur fapiemiores , an re ipfa
fú!l1cert. pollit natura aquarum fa r 1 quamu m vpusef·
fet ad demergend-am fupediciem allitudine cir·
cíh~r 1.:.:ooo. pedum ,
-Oiin~ ab exordio t~rrdlrem globum fubmergebant
aqux 1 obduce():uque cerram chaos ¡ Gene(. ' · 2.. 3·
.~;li'fcúrreD"t fpirin (up~r aquas , & ~nebris in–
horrefGcUac ab.v!ll tac1es um vt!rfa ¡ hz.c M oyCes . Nec
m·inns' di ferc"e Pfalmifia P t'a l. 103. f · 6. ¡ . Fundrr/li
¡e.,ram {uprr {irrMiitntem {urr m, non inrlrnrrbirur m[~.tfllum
{~wli . .Ab1Diu ficut 11tf/imettttun am;{/u; tJtu ,
{IJ-,er nJO!JltJ jlrrbUftt o'UJ.flrt: j nb incrt/J"IIM6 1Utr jllgitnt 1
(:f a voce'tonitrlá wi JOrmidnbunr . A{rt fldunt 'montu,
(:J. dejcrmlunl eampi in locum , qum• fundafli ti;. Ter·
mimm• pofuifti , qllem non ''"IJ/2redienrur , ne1ue ron•
'JUI/f'HtNr operire u rrnm ,
t-Jahemus hic diluvium uoiverfale ab exordio mun·
di non :unbiguis charaéleribus exprelfu m • ~lis au·
tem verat, ut diluvium illud i1crum in terram l'edn·
cerotur fecundo , iubente Deo , qui maris Ouélibus
impernt 1 Job ~~. 10 . U[fJuthuc 'lJtniei (!!non p'focedtJ
11mp/iur j hic confringtt rumenro fi,tflu; tuoJ? Sapien–
ti:¡ Provcrb. 8. 1.7. Adtram quando urra lege .::t yro
'VIfll11bat abJJfol. .
A[ enim , ut ad pnmzvum re-s omnes fbtum redi·
garemur, o pus fuiffet , non in terrahl tamum regerere
marinas , foncanas , & fluviales aquas, quod vix: fie ri
pofre concipercmus 1 oifi fimul globi univerfi rerrefiri s
a:conom1a turb:ua ; fed & revocare c:tiam ad inferio–
r.• aquas fu pra firmamen¡um elevata~ • Dixit D~tu :
Fitrt Prmam(ntum in medio aqurrrum 1 & diviirr1 ll'Jltn-J
nb rrquiJ . Et /ecit Deur finnamentum, dhd{ttquea9uaJ
qure ernnt [ub 6rmamtlftttm , ab hi;
1
qurr er1tnt ¡uper
~rmtt1nemum. Genef. r. 9· Aquz ifiz inferiorc.;;, non
ah.-e utic¡ue repurandx func, quam maris & amnium 1
fnperiores funr aquz au enu:uz atmofph~ram cenen·
tc:s 1 & ipfa faci le uno verbo qucmcum–
que teneant locum, quidquld de illis faélum lit, con·
íbt utique in nihilum nc:quaquam redii !Tc¡ nec majori
pLone negotiot a Deo in primz.vum fhtum revocari
r~f.uirfem , & reJ.igi .in .aquas rempore diJu .,ii , ac ol!m
·' l 1pfo rerum exord1o 10 auras & vapores atteouavlt.
Utcumque res babeat fefe , demonrlranc hzc utique
univerfal~ diluvi~m nec legibus n:uurz repugnare,
nec om n1a valenm N~1minis fu perare potentiam.
ftuann tu~c rerum 1n natura mmatio conti~erit fub
ocuhs expoolt Moyfes Genef. 7. 11 . 1z.. Rupri [une om-
D :;
ne-I f orttu llbJffi '!'"~n(c , (:r eatarallt< c(r/i aj>eru {unt \
ér falla.efl plu't1~a {uprr ~erra,,¡ t¡U11dragtn1a tlirblu (1'
qutttfragmta nol/Jbur ; quLbus verbis u.nrundem infi·
nuacur ; veluti fi terra ad primz.vum fhtutn redaéla
confufum rerum omnium chaos revoeaverír. A¡;gere1
& repagula , quibus in ordinem continebantur maris
fluc1us, di[rupti funt ; revulfz firmamenti c:ttar:altz ·
aquz inferiores ac fuperiores unn limul , ut olim ab
exordio , conjurJrunt 1 coiveruntque.
Sed hypothcfi admi{f.1. de elt!:Y:Ha in fublime Arca,
ut 1 s. cubitis ahius afcenderet qua m celfiffimoruru
momiu~1 .cacumina, qui fieri poruiflct . ut in al¡;cnti
& tenulllllnO acre , qualem medi · regionis concipi·
mus , a nu)to animalium fcr.endo , brau & homines
incolumes diu rcfpiran:nt ? HiCcc duo rcronenda ¡ ,.
~l:t racionum & I!XI'~rimentorum momtnta affcrun–
cu~· ad cvi ncenOum... fummorum montium culmina in·
colas non ferre, hz.c 01ique minus cert:t fum, qnam
u t c~plorat.i .:1líquid adílruaRt . Fatemur equidem al–
gcnu or..em 1b1 brunum regn.tre, tenujorem vividiorem–
'IUe aerem ; .fed illum :tllfque exicio fpir:..re non poffe
m vnales aflcrw l'lui'ium tcOimonio lalfi convincitur ~
.:. MediA acr1s regio non ita repuranda erl , quali
in ceno fempe r punllo & in adflri{la Jimitibus rc–
gione confiflac , ut ncc infra • Jemini , nec fuperius
akcndcrc valear ¡ quin potius ita Hacuendum efi , ut
ad n,os propill-S rcmotíuf'qut· feratur, prout calor folis
magJS vel mious a-lluat . Rigt'nre hyeme minus a ter·
r.a rcc.edit ¡ llHl!<\J ille autem ur¡;-nre :i-Oate ; ve! ur me–
llus dJcam, t.iuln bruma in 111t"dia rcgione pc:r adla–
tcm rer~ conttntac ' iufim:.: ni:tm t•ommunicatur in
hyeme : qua re in hy pothdi univerCalis O ilu\'ii ad fe n–
fu m . utiquc confltu , mcdi-:un illam acrili rc-gionem
lon~JUS rece~ilflt! a cerra & ab aquis ¡ p:..rique gradu
rednfle prop1us ad nos , ac tcncntcs terram :1qua:. p.a.u–
lacim dilabcbanwr . Fallum inde, ut A rca fcmper in·
feriorfm acris rcgionem teneret , wnc etiam cum fu·
premis monr.ium catuminibus •S· cubicis altior immi–
nebat; cundemque femper aerem refpiraflé homines
& bruta aquas na vi fu lcames , candem fciliccc, quam
pl'ius ., d~m nullis inundaram aquis cerram incolebant.
Nec h1s tame-n congeHis rarionibus abfuiffe prodi–
gium omnc ab unived:l li D iluvio evincere cunare·
mur . P rodigiom enim, & quidem maximum, in eo
agnofcunus1 quod imbrcs ounquam intcrmiOi 40. fo–
~Jdis diebus aquas evomuerunt in cerram ; prodigium
1nfuper cum aquz illx itcrum in vapores anenuat:e
fltnt , dc:liuxerunc in abynOs , abierunt~cc in auras,
quacunque id ca ndem ra1ione faélum he . Facemur
infuper terribilem hanc Dei ulrionem ardua plura,
vix cogiutione fu peranda infc rr~ 1 qu:t uoivcrfalis qu~
particularis Diluvii fyflemate admiffo • Cum aucem
alccrutra admiffa fcmemia feries rucceJentium inter
fe prodigiorum fialllenda fit 1 pr:E.!lare mique arbi–
cramur J commune retioer fyficm a Patrum ac Inter–
prctum omnium , qua Carholicorum 1 qua H eterodo–
xorum , quin & Ca!culorum omnium , quam novar
flruerc vías non minoribus difficultatibul im plexas .
Si quis mique Diluvii pan icularis fyílcma admiuen·
dum id!!o cenfeat , ut os aud:tciu m quorundam ob~
9ruat, & authoriptem acn.rum Scriptur:arum ponar
1n tuto , quomodo id fe impetraturum blandietur,
dum acro Tcxtui vim infert plane a.pertam; affere–
re ecenim cogerct non nifi par~em unturn Orbis te·
nuiffe IJiluvium , cum M oyCcs c:r:cerique Sacri Scri·
ptores, ea de re craébmes, luculen[er afTeran t nihil
terrarum a D iluvio illo inuélunl manfiffe?
O. Thomas Burnet Anghu in fuo Libro infcripto:
T ellurtJ theoria Jrrrra . .• libri du~ p,jortJ tle Dilu7/io éJ
Paradi[o , imprello Londini anno 168 r. in 4· cx_e.licare
cooacus eH phyfica quadam radone univerfum l,>iluvii
myflerium. Suruic igitur ccrram ab exordio r,otunda.
fuper6c1e terl.'tem montibufque afperaum fuifTe nul–
lis , continentcm autem in centro immanem :tqua-
rum
'
( a ) " tlthOr > quem l;audavÍmm , dcmoni'\Ut t:IC h;ac .;¡quHUm R)Ofe rcfuJrar~ r offe rlul :llflU;flllHD 16,. - vicibl.lfJ
quam fit optu Jd implcndam illam aquuu:u altitudancm, rpam (cu t: \lc.t)ftu~ , Vuic . ;St. JSS JlG. •