37
4
Traét.IV.fju((Jst.
ll.Art.lll.
certiora sunt signa moralia , id est sermo ,
&
aéiio–
nes. In sermone
&
forma
speéiatur ,
&
materia. For-
ma
nuum decore conjunélam , signum esse
Ambitionir tum aulic"'
tum
mi/itarir.
Gressum tardum , babitum corporis veluti in se
con~rac
tum , caput demissum, oculos dejectos, & subinde ad Ca:lum sub–
latos, vultum torvum, suspiria altius , & frequentius duéla, c<Ete–
ris paribus, indicare
Ambitionem Pharisaicam.
Alioquin si accidit
cervix rígida & obstipa , vultus adduélus , taciturnitas , ve! sermo
rarior, & curo molli quadam digitorum gesticulationc: conjuoélus, ar–
roganti<E boc, & crudelit<ttis iodicium censetur. Ita incessum Ti–
berii describir Sueton.
(*)
Nec minus facile intelligitur, incessum
agilem, mollem,& ad scenicam levitatem formatum, nec non oculos
ínter ambulandum procaciter circumaélos,
volupratis venere"'·
in–
cess.umagilem , &
composi~u~
tamen , cum motu corporis
de~oro
conjunélum , nec tamen m1m1cum, vultum denique serenum , & bi–
larem,
volupratis ami
ca~;
incessum levem, remissum, dissolutum, ab
omni decoro alienum, pedes infirmos, ac instabiles,
voluptaris Bac–
eica:
pr<Ebere i
ll(~Sium
Denique non male inde inferimus incessum
difficilem & cu molestia quadam velocem, incompositum , inter–
ruptum ,
&
cum anheli u, & statu motuque
corpori~
indecoro con–
junélum,
AvaritÍillll,
eu opum , & divitiarum cupiditatem prodere.
Incessum var'um,
o o tardul'll, modo conc¡tatum cum vultu
feroce , & oculis vagis co 'unélum , summre
levrtatit,
ac
vecordi"';
incessum denique cum violento humerorum motu, oculis stupenti–
bus, & ore distorto conjunctum, ingenii
dolosi, invidi
8
nulli
morra·
lium
fidi
argumenta esse.
Prretereundum tamen non est quod quoniam fieri potest ut. ho–
rno , ob rationes singulares , aliquid agat suis
affeéli~us contrar~u~,
quod deficientibus circumstantiis non ageret; iste d1ssensus aél10rus
externre , & internre
Jimulario
dicitur ; atque hinc augetur conjec–
.rur<E difficultas. Ne igitur methodus mores hominum ex illorum ac–
tionibus conjeélandi nos faUat, opera danda est, ut simulatio de–
tegatur; hrec autem ex affeélu facilius, quam ex ipsis aélionibus
conjicitur. Etenim qui in gravioribus circumstantiis cogitationum
nosrrarum , & mechanici corporis status consensum
srep~us
cooside–
raverit, is sane facile conceder, alium esse vultum, aham vocem,
alios gestus, si aélio fuerit externa sincera, alium autem esse appa–
rentem hunc statum, si aétio fuerit simulara. Verum si hanc dlffe–
rentiam detegere ñon liceat , ex aélionibus sinceris investigandre
sunt
(*)
In vit(l Tiberii, cap. LXVIII.