723 / 992
0
l"
U S C U
t
U M
1I.
i'G9
gatio
ñattirafü
rell:ituendi. Iclem contingit cafibus ,
quibu.s
indebite folutunt
· nec potefi repeti , .
n~c
deber refütui.
.
.
.
Jus
nacurre pra:c1p1t, .fidem per paéta,
&
contriétus valide datam fervan
~
Neque facere poten: humana poteflas
~
ut fides valide data non
fit
fervanda;
an
autem hic vel ille contraétus debeat
eífe
validus,
an
ha:c vel illa fides
lit
valide data, necne ;
jus naturale a_bfolute,
&
pofitive non decernir,
fed
ma...
gifiratibus humanis decernendum relinquit : qui proin , pro protefiate fibi
a
Deo conceffa poífunt contraél:us regulare,
&
decernere , quid ad valorem con..
traétus requiratur. Sic Concilium Tridentinum .ad matrimonii ut. valorem re–
quifivit pra:fentiam Parochi;
ad
valorem eleétionum,
&
alienationum
rermn.
Eccleuaílicarum cerras fo1lemnitates requirunt Canones.
Jus civile ad contraétum
pupilli'
minoris,
&
prodigi requirit auél:oriratem
tutoris, & confenfum curatorum,
&
aliquando etiam Judicis: ad tefiamentmn
feptem tdles.
Quafda1~ ~amnati?nes, . ~1.iofque
aétus on:mino irritar, quin
prre-.
terca"
jus
naturre aut
d1v111um
úb1 fub11c1ar, c:um pro
~us
cafibus numquam
ex-.
titerit. Sicut etiam pro cafu, quo per leges
m
pr<t!fcribentem transferc domi-·
nium : quamvis enim jus naturz vetet, rem alienam retinere , ta:rnen po11:
translationem proprietatis non amplius eíl: aliena •
.
.
Homicidium
injull:um, furtum, ufura, &c. funt jure nlturali., nece<fario
immutabili , arque indifpenfabili prohibita, adeo quidem , ut . neque Deus
ea:
poffit facere -licita , potefr tamen Deus dare potefiatem in vitam hominis,
&
bona
Forrun~;
quo cafu non eil: homicidium injuíl:um , furtum, aut ufüra •
Qyando igitur Prínceps
vi
alti, quod a Deo,
&
populo accepit dominii
illc
bona fubditorum, occafione mutui aliqaod moderatum auB:arium transfert in
creditorem, non eíl: ufura , quia creditor non exigit tirulo mutui, fed titulo
fiatuti , aut legis , illud fibi attribuentis.
·
Sed neque ipfa lex ufuram tune facit licitam , ut manifefie patet in cafu, quo
Deus ipfe per legem darer potefiatem u_ltra fortem aliquid exigeridi,
e._g.
Ju..
dreis ab alienigenis • Certe ufuram proprie ·ac HriB:e acceptam neque Deus po...·
refl
facere licitam, cum
Gr
inrrinfece · mala,
&
confequenter jure naturali ne–
ce<fario,
&
indifpenfabiliter prohibita. Igitur neceffe efi dicere , quod Deus,
quando Judéris dedit poteUatem
e~igendi
aliquid ultra fortem ab alienigenis,
non fecerit eis licitam tifurarn finB:e fumptam:
fed
quod ex ipfa lex divina.
fuerit tirulus, vi cujus Juda:i porerant auB:;¡.riqm exigere, & proprium facere.
·
Idem omnino contingit, quando Prínceps, aut Refpub1ica ob cauffas publi-
cas fubditjs
dar
poteíl:atem aliquod moderatum auétarium exigendi' non enim
facit per hoc licitam ufuram , quia non facir , ut ex titulo mutui poffit ere-..
düor aliquid exigere : quod non eíl: ufura, faltem proprie ac firiél:e diB:a, nec
unquam fubjacnit juri naturali prohibitivo.
Si
igitur qul!ras qu:rnam fin_t caufüe ejufmodi íl:atuti
aut
legis ? refponde..:
tur,
eafdem e{fo ,
quée
funt aharum legum. Nam cauífa. efficiens eíl ipfe legis·
Jator, Prínceps 11empé aut Refpublica pollens fuprema jurisdiétione,
&
alto
dominio in bona civium, ac fobditorum,
vi
cu¡us
illa
ob bonum publicum
poteíl: ab uno transferre in alterum , ut ex allatis exemplis patet, & ipíe
P.
Concina concedit, quod poffint crdes civium demoliri ad ornatum platearum.
Cauffa finalis eíl: honum publicum civium ac fubditorum , quod per cenfom
quincuncem, pro ratione & cor:i íuetudine
dudum
introduéta in Germanía, hoc
modo plurimum promovetur, ad multas neceífltates fublevandas ;- quibusalias
.nullum, vel difficillimum efset remedium: ficút propter hunc finem infiituti
funt monees pietatis,
&
fua Sanétitas nuper ob calamitates bellicas
cenfus
i11
ltalia reduxit ad
4. pro
1
oo.
Cauíla materia.lis
feu
objeétutn
materiale, in quod
fertur
tale
Ilatutum Prin..:
cipis,