1000000211

647 / 992

'> P U 5 C U L U M l. 6;j
tatióne conkrens gÚit duas vel tresperfonas juxta proportionem rei vel apc..:
rz in forn:m collar~. (b) . ·
(.a) L.a.9,1it, Uade li Caius centum, Sempronius alia centum ~ un14ue. fuam operam co~ferat'
q•~ itidem :ietlimat~r centum ; C:ijo ~b~inget pars lucri; re~iqu~ duz partes Semrifi~º"!• •
(b). f!a:c proport10 Jepe11d~t a? zfümatione .rei vel op•~: ~fümatto ~utem non con t lt m 111-
div11ib1h, íed fuam habtt lamudmem; tum quia, licut 111 empttone, prettum daturfumm~m ~ ':lle..
.Jium & in6mum: tum quia zllimatio ex variis circumflantiis juxta pruJens _hom1num 1ud1c1um
BJodo crefcit, modo decrefcit, ob majora pericula, majorem negotiandi dexterttatem &c.
§.98. Eadem debet cfi"e proportio damni, qmr eíl lucri. Q!ti lucri dcdµ~is ca~~¡,!';~:
deduccndis refidui ·trientem confequitur , fufünebit quoque trientem damm ', cri proportio
quod forte ex infelici negotiatione emergit • (a.) Damnum :rque ac lucrum , elt.
juxta proport~otiem for.tis req~ale fi~ oportet. Nam qui ~u¡>lum co~tulit, du-
plicem repra:fentat perfonam )~ foc1etate:. ( §. 97.) ficut 1g1tur duphcatum ~a-
pit lucrum , fic viceverfa duphcatum fent1re deber damnum : per1culum emm
rnajoris dainni compenfatm:· per fpem majoris lucri.
(a) Eadem ell ratio, live iotegri lucri & danmi computatio ñat finita focietate; live particul~ria cemm0Ja
& íncom1noda, qu'E durante focietate eveniunt , confiderentur • E. G. Cajus confert
mille, Sempronius duo millia: in communi negotiaticne Francofurti lucraotur fexcenta , Augufr.E
patiuotur damnum trecentonun • Cajus licut ex Fr:mcofurtenli lucro pro rata acquirit <lucenta, lic
damnum Augullanum attingit ipfum quoad centum: adeoque comparatis omnibus Cajus ex pecunia
in focietatem collata lucratur centum, Sempronius duccnta.
f. 9J· Ut damni & lucri divilio ex :rquitate fiat , difpicie.ndum accurate e{l:, Iv. rc¡ctad
ad quid fit inita focietas, &quarum remm induéta communio_: &exinde a:fii- !~lcd~~::~
mandum , an res focietati pereat, vel uni tantum focio ; (a) ·& viciffim a~ rei ~ommunis •
lucrtJm focietati accedat, -vel uni ex fociis.
( :i) Exemplum habemus in/.'8. prim. ff. pro {ocio. Cum tres equcis haberes & ego unum; .fo–
cietatem coimus, ut accepto equo meo, & quadrigam venderes, & e-x pretio quartam mihi red–
deres. Si ante venditionem equus meus mortuus lit, focietas non cenfetur manere ; nec ex preti1>
~quorum tuQrum pars debebitur. Non enim habend::e quadrigre, (ed vendend:I! coitam focietatem ,
frrofumere licet. Non igitur cquorum communio fuit, fed pretii ex quadriga vendíta redigendi •
Mcus itaque equus mihi periit, nec pretii pars ad me pervcniet, cum iílud non obtioeatur ex re
mjhí communi. Aliud exemplum pr::ebct §, prim:1s 1jufdem le¡is.
§.roo. Cum contraélus ex conventione legem accipiant; paéla in contraétn ti· Pl~a fjulf:r
focietatis' pra:fertim circa lucri, damnive comtllunionem inita' fervanda funt, man a u~.niíi vel fubllantiam focietatis evertant , vel jure politivo prohibeantur , vel
n:tturarem a:quitatem violent, ponendo ina:qualitatem , qua: aliunde non_com-
- ;penfetur • ,
§._1<:>t· ~ocieta~ ex natura. íua iadudt comm~níonern, unde ex a:qn-Ítatefluit vt. PoMf pa.-–
p~rt1c1pat10 lucn vel. d~mni : ~a:c prorfus tolh per pattum non potefr ; ple- Bo 1.ndod i:na--·
.01~ tamen. vel tefirtéhOr ~fü pO~efi J qUaOtllffi Juftitia patitur: Jufütia auteffi ~~::~s r~;:iCI~
1~1 non v1detur, quando ma-qualttas vel coníl:ituitur ex voluntaria liberalita- damni •
te , vel compenfatur aliundc . (a) Ut in totum donationis cauífa rontrahatur
foci~tas, ~1atura contraétus non patitur: ( b) ut melior conditio uni ex focüs
ex ltb~ral~tate ?ffera~ur, !latura contraétus non impedir. (e) Sicmt autem v~
lunta_na hbe~aht~s, 1taet1am_Paétum, quo compenfeturaliqua ina:qualitas, fub-
fianttam f~c1etat1s no_n evert1t; tnodo non ia totucn recedatut a cOmmuniO:..
ne, renu11t1ando omm lucro, excludendo omne damnum #
. .<ª) fªrJ modo loqdmar de_Em-ptione-Vend itione, ~úi1!s fobllantia: requiric _teni pro cerio ¡5ré–
tio tr:h en . am_. Non. potell. 9uidem ~er pa..'luI'i? emptIO!JI adjeéfum prorfus ftmoveri omnis u g.
ouine pret1um, ~mn1s tr~d1r10 : lt t>c. r.ameh va.t1a~':llterat1ones per paéfa pafiuntür. 1icet e'nim con·
tra~us 11011 valeat , ti un!verfa vennttt.o donat1on1s cauffa fiac , vifiori tamen prctio ~ quod merd
l~be3le non lit ,;es vf'nd! poreíl. l. 3S. ff. de contr11.h. tmpt. licet ve·nditol' a: fe traden·da fe plane
1 r3re non pomt, adllrm~erc umen en'lptorem potell ad retrovénderidam.
(b ) L.~-§. . pro fomf. /, 16.§. Minorib. /, j z. §. :dellon4 t. int. 'i.Jir. &ux. l.H· §.{•
f. de dout. mort. en[.
(e) ! alis libcr.ilius non quidein pr:rftnn-ftur foEontraau onerofo : {j tam~nex adjeéto paé?o in:equ1-
iitas ~
.. . '.